Skip to main content
European Commission logo
polski polski
CORDIS - Wyniki badań wspieranych przez UE
CORDIS
CORDIS Web 30th anniversary CORDIS Web 30th anniversary

Article Category

Zawartość zarchiwizowana w dniu 2023-03-07

Article available in the following languages:

Młode duchem bonobo zawsze będą się dzielić

Ludzie mogliby się nauczyć od szympansów karłowatych bonobo niejednego na temat bycia bezinteresownym. Jak pokazują wyniki nowych, amerykańskich badań, bonobo w odróżnieniu od innych naczelnych zawsze się dzielą, nawet żywnością. Odkrycia, które stanowią dorobek finansowanego ...

Ludzie mogliby się nauczyć od szympansów karłowatych bonobo niejednego na temat bycia bezinteresownym. Jak pokazują wyniki nowych, amerykańskich badań, bonobo w odróżnieniu od innych naczelnych zawsze się dzielą, nawet żywnością. Odkrycia, które stanowią dorobek finansowanego ze środków unijnych projektu TWOPAN (Genomiczna i fenotypowa ewolucja bonobo, szympansów i ludzi), zostały zaprezentowane w czasopiśmie Current Biology. Naukowcy przyznają, że ludzie podobnie jak i inne naczelne, zwłaszcza szympansy, stają się z wiekiem coraz bardziej samolubni. Ale bonobo są tu wyjątkiem. Najbardziej intrygującym jest fakt, że ich altruistyczne zachowanie jest naturalne w odróżnieniu od ludzi, których trzeba nauczyć dzielenia się. W ramach ostatnich badań, naukowcy z Uniwersytetu Duke w Północnej Karolinie i Uniwersytetu Harvarda w Massachusetts odkryli, że podczas gdy bonobo najwyraźniej nigdy nie uczą się samolubności, to szympansy wraz z wiekiem zrobią wszystko, aby dostać to co chcą, nawet jeżeli oznacza to pokazanie się od tej gorszej strony. Naukowcy analizowali dzielenie się pożywieniem i zahamowania społeczne bonobo oraz szympansów żyjących w dwóch afrykańskich rezerwatach: Tchimpounga i Lola ya Bonobo w pobliżu Kinszasy - obydwa w Demokratycznej Republice Konga. Zdaniem naukowców różnice w zachowaniu tych dwóch małp człekokształtnych mogą wynikać ze schematów rozwojowych obrazujących ich historyczny tryb życia. Bonobo i szympansy zostały dobrane w pary i umieszczone wraz z żywnością na ogrodzonym terenie w rezerwacie Tchimpounga, gdzie naukowcy zaobserwowali, że młodsze bonobo i młodsze szympansy były skłonne dzielić się w przeciwieństwie do starszych szympansów. W rezerwacie Lola ya Bonobo, bonobo otrzymały stertę jedzenia do swojej dyspozycji, podczas gdy inny osobnik przyglądał się zza bramy. Zgodnie ze swoim zwyczajem bonobo postanowiły otworzyć bramę i podzielić się żywnością z przyjacielem. "Szympans nigdy by tego nie zrobił z własnej woli" - wyjaśnia współautor, profesor Brian Hare z Wydziału Antropologii Ewolucyjnej Uniwersytetu Duke. "Szympansy będą sobie nawzajem pomagać, ale jednej rzeczy, które nie zrobią to podzielenie się pożywieniem." Bonobo sprawiają wrażenie, jakby żyły w "świecie Piotrusia Pana" - stwierdza i dodaje, że "nigdy nie dorastają i dzielą się". Naukowcy przypuszczają, że bonobo są bezinteresowne z powodu względnej obfitości w ich środowisku. Szympansy i goryle, w odróżnieniu od bonobo, codziennie rywalizują o pożywienie. "Wydaje się, że niektóre z tych różnic wśród dorosłych mogą mieć tak naprawdę swoje źródło w różnicach rozwojowych" - wyjaśnia doktorantka na Uniwersytecie Harvarda, Victoria Wobber, naczelna autorka jednego z artykułów. "Ewolucja wycisnęła piętno na rozwoju ich cech poznawczych." Jeżeli trzeba poprosić innych o jałmużnę, szympansy potrafią to zrobić bardzo szybko, podczas gdy bonobo mają tutaj jeszcze pole do poprawy. Harwardzki profesor i współautor Richard Wrangham stwierdził, że młode szympansy muszą nauczyć się rozpoznawać, do którego konkretnego dorosłego mogą się zwracać, ponieważ szympansy żyją w społecznościach, w których zagarnianie dla siebie sterty pożywienia stanowi przywilej związany z pozycją hierarchii. To nie oznacza, że bonobo są tępe, tylko że nie mają takiego doświadczenia w rozpoznawaniu, do którego osobnika podejść z prośbą o pożywienie i kiedy to zrobić. Projekt TWOPAN otrzymał ponad 2 mln EUR w ramach grantu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN) dla doświadczonych naukowców w Siódmym Programie Ramowym (7PR). Pięcioletni projekt, który ma się zakończyć w 2014 r. jest realizowany przez Towarzystwo Postępu Naukowego im. Maxa Plancka w Niemczech.

Kraje

Stany Zjednoczone

Powiązane artykuły