Projekt rozmieszczenia systemu monitoringu sejsmicznego
Naukowcy, których prace są częściowo finansowane ze funduszy Unii Europejskiej, wykorzystają supernowoczesną technologię, aby przeprowadzić analizę budowy podwodnych obserwatoriów, które będą monitorować podwodną aktywność sejsmiczną we wschodniej części Morza Śródziemnego. Ponieważ zaludnienie w regionie rośnie, naukowcy pracują nad sposobami odczytywania oznak trzęsienia ziemi zanim się jeszcze ono wydarzy. Badania są częścią projektu ESONET (Europejska sieć obserwatoriów morskich), który rozpoczął się w marcu 2007 r. i uzyskał dofinansowanie na kwotę 7 mln EUR z Szóstego Programu Ramowego (6PR). Głównym celem projektu ESONET jest stworzenie organizacji zdolnej do wdrożenia, obsługi i utrzymania sieci obserwatoriów oceanicznych w głębinach wokół Europy, od Oceanu Arktycznego po Morze Czarne. Obserwatoria będą połączone z lądem światłowodami, przez które przesyłane będą dane oraz zasilanie. Stały monitoring ma na celu umożliwienie reagowania na nagłe niebezpieczne zdarzenia, takie jak osuwiska, trzęsienia ziemi, tsunami czy sztormy bentosowe. Jedno ze stanowisk w projekcie ESONET mieści się na Morzu Marmara, które łączy Morze Czarne z Morzem Śródziemnym na południe od Istambułu, Turcja. Wielkość i lokalizacja Morza Marmara oznaczają, że monitoringiem powinna być objęta nie tylko aktywność sejsmiczna, ale również jakość wody. To również idealny teren do przeprowadzania demonstracji i testów w ramach projektu ESONET. Naukowcy pracujący nad projektem ESONET, pod kierunkiem Louisa Geli z Francuskiego Instytutu Badawczego ds. Eksploatacji Morza (IFREMER) oraz Pierre'a Henry z francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych (CNRS), spędzą listopad i grudzień 2009 r. na pokładzie statku oceanograficznego Le Suroît. Rejs ma dwa cele: określić możliwe powiązania między aktywnością wulkaniczną a wyrzucanymi cieczami wzdłuż uskoku północno-anatolijskiego oraz przeprowadzić wstępne badania nad wprowadzeniem stałych obserwatoriów podwodnych. Rozmieszczony zostanie moduł BOB (Bubbles OBservatory) - system obserwacji pęcherzy gazu wyrzucanych z dna morskiego. Z osadu dennego wzdłuż aktywnych uskoków podmorskich ulatnia się gaz, głównie metan. Uskok północno-anatolijski, który biegnie przez Morze Marmara, spowodował od 1942 roku 12 trzęsień ziemi, w tym to w Izmicie w 1999 r., które pochłonęło ponad 17.000 ofiar. Część na południe od Istambułu - jak twierdzą naukowcy - jest jedyną na całej długości 1.600-kilometrowego uskoku, która nie pęka od stuleci. To również jedyny odcinek uskoku, w którym nie ulatniania się gaz. To oznacza, jak dodają, że w czasie kolejnego trzęsienia ziemi, gaz uwięziony w osadzie zostanie wyrzucony. Pozostaje pytanie, czy oznaki uwolnienia gazu pojawią się tuż przed pęknięciem. Podwodne obserwatoria można porównać do laboratoriów umieszczanych na dnie oceanu. Dzięki wyposażeniu w zestaw narzędzi pomiarowych są w stanie rejestrować różne typy danych, aby pomóc w poznaniu zjawisk oceanicznych. Technologia głębinowych, podłączonych przewodami obserwatoriów naukowych nadal znajduje się w powijakach a projekt ESONET ma ułatwić rozwój i wdrożenie stałych instalacji obserwacyjnych. Obserwatoria będą przekazywać informacje o globalnych zmianach i ostrzeżenia o naturalnych zagrożeniach oraz będą stanowić fundament zrównoważonego zarządzania morzami europejskimi. Laboratoria podmorskie będą stanowić element inicjatyw Globalny Monitoring Środowiska i Bezpieczeństwa (GMES) oraz Globalny System Systemów Obserwacji Ziemi (GEOSS). Prace nad innymi stanowiskami w projekcie ESONET obejmują obecnie obserwację hydrotermalnych przepływów i aktywności wulkanicznej na Azorach oraz niestabilności stoku i przepływów sedymentacyjnych oraz biogeochemicznych w Morzu Liguryjskim.
Kraje
Francja