Badania dowodzą, że psy pasterskie reagują na sygnały wzrokowe lepiej niż gończe
Naukowcy z Australii i Węgier, których prace są finansowane ze środków unijnych, badali reakcję psów różnych ras na gesty wskazujące człowieka i odkryli, że niektóre z nich radzą sobie wyraźnie lepiej od innych. Wyniki przestrzegają przed przyjmowaniem założeń na temat różnic między udomowionymi psami a wilkami i pokazują znaczenie zwracania uwagi na różne rasy w czasie prowadzenia doświadczeń behawioralnych. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Behavioral and Brain Functions. Prace prowadzone były w ramach projektu REFCOM (Pochodzenie komunikacji referencyjnej), sfinansowanego na kwotę 1,5 mln EUR z tematu "Nowe i pojawiające się nauki i technologie" Szóstego Programu Ramowego (6PR). Partnerzy REFCOM badali charakterystyczne cechy procesów poznawczych człowieka z różnych perspektyw naukowych i technicznych w celu zaproponowania modelu wyjaśniającego jak i dlaczego ewoluowała wyjątkowa zdolność komunikacji u człowieka. "Zasugerowano, że badania udomowionego psa mogą pomóc w wyjaśnieniu ewolucji umiejętności komunikacyjnych człowieka, ponieważ pies od ponad 10.000 lat żyje w środowisku człowieka i komunikuje się z nim" - wyjaśnia Márta Gácsi z Uniwersytetu Eötvös na Węgrzech. Jako gatunek, psy osiągają lepsze wyniki od szympansów i wilków w teście sprawdzającym, czy są w stanie wykorzystać gesty człowieka i wybrać jeden z dwóch pojemników. Zainteresowanie się człowiekiem lub przyglądanie mu się z bliska pomaga badanym osiągać lepsze wyniki, gdyż skłonność udomowionych psów do patrzenia na człowieka, jak wykazano już wcześniej, odgrywa rolę w powstawaniu różnicy między skutecznością psów i wilków. Choć kuszącym wydaje się uogólnienie, że wszystkie psy lepiej od wilków rozumieją gesty człowieka (szympansy nie mają tutaj szans), to nie będzie ono poprawne. Niektóre psy też nie radzą sobie zbyt dobrze z tym zadaniem. W ostatnich badaniach naukowcy sprawdzali, czy psy hodowane selektywnie pod kątem współpracy z człowiekiem w zadaniach kierowanych wizualnie, takie jak psy pasterskie, lepiej będą reagować na gesty wskazujące niż psy hodowane do wykonywania zadań bez kontaktu wzrokowego, np. zaprzęgowe. Zespół zbadał 180 psów w podziale na trzy grupy: pracujące nastawione na współpracę (psy pasterskie i myśliwskie), pracujące samodzielnie (psy gończe, zaprzęgowe, stróżująco-zaganiające oraz norowce) i mieszańce, które nie są wyraźnych cech żadnej z ras. Wszystkie zwierzęta były w wieku od dwóch do trzech lat, przeszyły socjalizację w rodzinach ludzkich na tym samym poziomie, były regularnie wyprowadzane na spacery, przeszły podstawowe szkolenie w zakresie posłuszeństwa i żyły bez łańcucha i klatki. Każdy pies został poddany 20 próbom. Przytrzymywany przez właściciela przyglądał się jak naukowiec ustawia dwie miski na ziemi. Pies widział wcześniej, że w jednej z nich znajdował się pyszny smakołyk. Naukowiec łapał kontakt wzrokowy z psem, wskazywał na miskę, a następnie opuszczał rękę. Właściciel puszczał wówczas psa i wszyscy obserwowali, którą miskę wybierze. Czy będzie polegać na geście, czy na swojej pamięci, szukając tam, gdzie znalazł ostatnio przysmak? Podczas gdy wszystkie psy wyraźnie były w stanie reagować na gesty człowieka, psy współpracujące osiągały lepsze wyniki zarówno od psów pracujących samodzielnie, jak i od mieszańców. Naukowcy sugerują, że to "może nie być związane z różnicami w zdolnościach percepcyjnych [psów] samych w sobie, a raczej odzwierciedla genetyczną skłonność do reagowania na bodźce społeczne w kontekście współpracy". Zdaniem naukowców różnice między rasami zaprzeczają poglądowi, że psy zdobyły tę szczególną wrażliwość społeczną w procesie udomawiania. Naukowcy przyjrzeli się również różnicom w wynikach psów o krótkich kufach i bliżej rozstawionych oczach, i tych z dłuższymi kufami i szerzej rozstawionymi oczami. Psy o blisko rozstawionych oczach radziły sobie lepiej. Wyjaśniono to ich zdolnością do koncentrowania się na tym, co znajduje się przed nimi, bez rozpraszania się na peryferyjne pole widzenia. Zdaniem dr Gácsi, są to pierwsze badania, których wyniki wskazują na uderzające różnice w reakcjach różnych ras psów na test "dwukierunkowego wyboru" z podpowiedzią człowieka. Jak mówi: "Mimo iż wyniki mogą nie wydawać się zaskakujące, istnieje powszechna skłonność do przyjmowania założeń na temat genetycznych wyjaśnień różnic w pojmowaniu między psami a wilkami. Nasze wyniki pokazują, że naukowcy muszą brać pod uwagę rasę zwierzęcia prowadząc doświadczenia behawioralne."
Kraje
Australia, Węgry