Naukowcy odkrywają nowe czynniki genetyczne ciężkiej otyłości
Międzynarodowy zespół naukowców zidentyfikował trzy genetyczne warianty, które zwiększają osobnicze zagrożenie otyłością i mogą być odpowiedzialne za niemal połowę wszystkich istniejących przypadków ciężkiej otyłości. Badania, których wyniki opublikowano w czasopiśmie Nature Genetics, zostały w części sfinansowane z unijnego Piątego Programu Ramowego (5PR). Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), od lat osiemdziesiątych XX w. w wielu krajach europejskich liczba przypadków otyłości wzrosła trzykrotnie i stale rośnie, zwłaszcza wśród dzieci. "Otyłość pojawiająca się u małych dzieci może mieć zgubny wpływ na ich życie" - powiedział profesor Philippe Froguel z Narodowego Centrum Badań Naukowych (CNRS) we Francji oraz Imperial College w Londynie, Wlk. Brytania. "Niestety otyłe dzieci są często niesłusznie napiętnowane, a dorastając mogą zapadać na choroby serca i płuc, bolesność stawów, cukrzycę i raka." W ramach ostatnich prac, naukowcy przeprowadzili analizę asocjacyjną całego genomu, polegającą na badaniu całego genomu każdego z uczestników pod kątem "markerów" zmiany genetycznej, którą można powiązać z konkretną cechą (w tym przypadku z otyłością). Porównano dwie grupy: Grupę 1.380 Europejczyków z wczesną (poniżej szóstego roku życia) otyłością u dzieci i patologiczną otyłością u osób dorosłych z 1.416 osobami w tym samym wieku o prawidłowej wadze. Przebadano również genotypy 14.186 Europejczyków, w której 38 markerów genetycznych było silnie powiązanych z wyższym niż prawidłowy wskaźnikiem masy ciała (miara otyłości). Odkrycia wskazują na trzy mutacje, które są w znacznym stopniu powiązane z ryzykiem ciężkiej otyłości. To ogromy krok naprzód w poszukiwaniu narzędzi do skutecznego przeprowadzania badań przesiewowych w kierunku zagrożenia małych dzieci otyłością. "Zrozumienie podstaw genetycznych otyłości stanowi pierwszy krok do udzielenia pomocy dzieciom" - powiedział profesor Froguel. "Zidentyfikowanie odpowiedzialnych genów umożliwi nam opracowanie sposobów na badanie przesiewowe dzieci, aby rozpoznać, które są najbardziej zagrożone otyłością. Ufamy, że będzie można wówczas interweniować poprzez działania takie jak terapia behawioralna w celu wykształcenia u dziecka zdrowych nawyków żywieniowych i zapobieżenia przyszłym problemom z wagą." Jeden z nowoodkrytych wariantów genetycznych, zlokalizowany w pobliżu tajemniczego genu PTER, ma odpowiadać szacunkowo za jedną trzecią wszystkich przypadków wczesnej otyłości u dzieci oraz za jedną piątą przypadków otyłości u dorosłych. Szacuje się, że inny wariant, odkryty w genie NPC1 (biorącym udział w kontrolowaniu apetytu) odpowiada za maksymalnie 10% wszystkich przypadków otyłości u dzieci oraz za 14% przypadków patologicznej otyłości u osób dorosłych. Inny wariant znaleziono w pobliżu genu MAF, który poza pełnieniem innych funkcji, kontroluje wydzielanie insuliny, glukagonu i peptytdów glukagonowych (mających wpływ na uczucie sytości). Wszystkie te związki chemiczne odgrywają olbrzymią rolę w metabolizmie cukru i węglowodanów. Odkryto, że wariant genetyczny odegrał rolę w około 6% przypadków wczesnej otyłości u dzieci oraz w 16% przypadków patologicznej otyłości u osób dorosłych. Unijne wsparcie finansowe badań pochodzi z projektu EURO-BLCS (Biologiczne, kliniczne i genetyczne markery zagrożenia chorobami sercowo-naczyniowymi w przyszłości), w ramach którego prowadzone są międzynarodowe badania epidemiologiczne finansowane z budżetu "Jakość życia i zarządzanie żywymi zasobami" 5PR.
Kraje
Kanada, Szwajcaria, Niemcy, Finlandia, Francja, Zjednoczone Królestwo