Wyniki badań wiążą zaburzenia zegara biologicznego z cukrzycą
Osoby, które mają problemy z ustawieniem swojego zegara biologicznego mogą być bardziej narażone na zachorowanie na cukrzycę typu 2 - jak sugerują wyniki badań sfinansowanych ze środków unijnych, z których raport opublikowano w czasopiśmie Nature Genetics. Naukowcy odkryli, że osoby z mutacją genu biorącego udział w wytwarzaniu melatoniny (hormonu, który pomaga w regulacji zegara biologicznego) mają zazwyczaj wyższy poziom cukru we krwi i są bardziej narażone na zachorowanie na cukrzycę typu 2 niż osoby bez mutacji. Według autorów raportu, wyniki sugerują, że cukrzyca i wysoki poziom cukru mogą być leczone, przynajmniej w pewnym zakresie, poprzez rozwiązanie problemów ze snem. Melatonina reguluje cykl dobowy organizmu, w tym rytm snu i odżywiania się, poprzez przenoszenie informacji na temat intensywności światła z oczu do mózgu. Poziom melatoniny zazwyczaj niski w czasie dnia wzrasta w nocy. Tymczasem poziom insuliny, hormonu odpowiedzialnego za kontrolę poziomu cukru we krwi, zazwyczaj osiąga najwyższy poziom w ciągu dnia, aby organizm mógł przetworzyć cukier pobrany z posiłków. Naukowcy sugerują, że zaburzenie naturalnego cyklu wytwarzania melatoniny może również wpłynąć na poziom insuliny. Jak podkreśla profesor Philippe Froguel z Imperial College w Londynie, w Wielkiej Brytanii, uzyskano już pewne dowody na związek zaburzeń snu z innymi schorzeniami powiązanymi z cukrzycą, jak otyłość czy depresja. "Wiemy, że otyłe dzieci zazwyczaj źle sypiają, a człowiek staje się coraz bardziej otyły jeżeli nie zażywa snu w wystarczających ilościach" - zauważył. "Nowe wyniki badań pokazują, że nieprawidłowości w rytmie dobowym mogą w pewnym zakresie prowadzić do cukrzycy i wysokiego poziomu cukru we krwi. Mamy nadzieję, że ostatecznie doprowadzi to do opracowania nowych terapii." W czasie ostatnich badań naukowcy analizowali garnitur genetyczny ponad 2.000 dorosłych Francuzów i dzieci nie cierpiących na cukrzycę, którzy byli otyli i tych o prawidłowej wadze. Odkryli, że osoby z mutacją nazwaną rs1387153, zlokalizowaną w pobliżu genu MTNR1B, który bierze udział w wytwarzaniu melatoniny, mają wyższy poziom cukru we krwi oraz o 20% wyższe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 niż osoby bez mutacji. Dalsze badania innych populacji europejskich potwierdziły te ustalenia. Profesor Froguel i jego zespół zidentyfikowali już wiele genów powiązanych z wysokim poziomem cukru we krwi oraz ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na cukrzycę typu 2. Ich analizy pokazują, że na ogół osoby z większą liczbą mutacji powiązanych z wysokim poziomem cukru we krwi zazwyczaj rzeczywiście mają wyższy poziom cukru, co z kolei zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę. Na przykład niemal połowa osób posiadających sześć lub więcej mutacji ma stężenie glukozy na czczo powyżej 5,6 mmol/l, co Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne definiuje jako "upośledzenie" wskazujące na bardzo wysokie ryzyko zachorowania na cukrzycę. "Wypracowaliśmy dosyć wyraźny obraz najważniejszych genów, mających związek z wysokim poziomem cukru we krwi i cukrzycą, co pozwoli nam na ich lepsze zrozumienie choroby i zaproponowanie nowych sposobów leczenia jej" - zauważył profesor Froguel. "Zbliżamy się do etapu, na którym będziemy w stanie opracować testy identyfikujące osoby najbardziej zagrożone wysokim poziomem cukru we krwi, a w późniejszym okresie życia cukrzycą, co pozwoli na interwencję w celu polepszenia stanu zdrowia pacjenta zanim zachoruje." UE finansuje badania prowadzone w ramach trzech projektów: EURO-BLCS (Biologiczne, kliniczne i genetyczne markery zagrożenia chorobami sercowo-naczyniowymi w przyszłości), finansowany z budżetu "Jakość życia i zarządzanie żywymi zasobami" Piątego Programu Ramowego (5PR); EURODIA (Funkcjonalna genomika trzustkowych komórek beta oraz tkanek biorących udział w kontroli gruczołu trzustki na rzecz profilaktyki i leczenia cukrzycy typu 2) oraz EUGENE2 (Europejska sieć ds. funkcjonalnej genomiki cukrzycy typu 2), obydwa finansowane w ramach tematu "Nauki o życiu, genomika i biotechnologia na rzecz zdrowia" Szóstego Programu Ramowego (6PR).