Projekt UE dotyczący inteligentnych materiałów tłumiących hałas
Redukcja zanieczyszczenia hałasem stanowiła temat zakończonego niedawno, finansowanego przez UE projektu InMar (Intelligent Materials for Active Noise Reduction - "Inteligentne materiały przeznaczone do aktywnej redukcji hałasu"). W ramach projektu opracowano serię inteligentnych materiałów i systemów przeznaczonych dla samochodów, pojazdów szynowych oraz do zastosowania w elementach infrastruktury. W czteroletnim projekcie InMar uczestniczyło 41 partnerów z 13 krajów, a jego koordynatorem był Fraunhofer Institute for Structural Durability w Darmstadt. Z funduszy szóstego programu ramowego UE (6PR) projekt otrzymał ok. 15 mln EUR. Zadaniem jednego z zespołów projektu było badanie przenoszenia drgań w nadwoziu samochodowym oraz określenie możliwości ich aktywnej redukcji poprzez specjalny montaż skrzyni biegów. Jednocześnie drugi zespół pracował nad kompresorem przeznaczonym do tramwajowego systemu klimatyzacji, którego oscylacje aktywnie redukowałby tłumik drgań. Z kolei jeszcze inny zespół opracowywał dźwiękoszczelne okna tłumiące dźwięki o niskiej częstotliwości, jakie, na przykład, emitują samoloty. "Okno to jest w stanie redukować sygnały testowe z zakresu częstotliwości 50 - 1.000 Hz średnio o sześć decybeli, dzięki czemu hałas jest o połowę cichszy" - wyjaśnia dr Joachim Bös z Politechniki w Darmstadt. "Głośność indywidualnych sygnałów testowych można zmniejszyć nawet o 15 decybeli". "Przy pomocy większości rozwiązań aktywnych opracowanych dla samochodów, pociągów i elementów infrastruktury zanieczyszczenie hałasem można zmniejszyć nawet o 10 decybeli" - dodaje dr Thilo Bein z koordynującego projekt InMar Fraunhofer Institute for Structural Durability. "Konieczna jest redukcja fal dźwiękowych w tych właśnie zakresach częstotliwości, które odczuwane są jako uciążliwe" - tłumaczy dr Bein. "Hałas tworzy wiele zachodzących na siebie fal dźwiękowych o różnej częstotliwości. Dzięki możliwościom adaptacyjnym systemów o strukturze aktywnej można zmienić charakterystykę drgań w tych obszarach, w których ich skuteczność jest największa". Ponad 100 mln mieszkańców Europy w sposób ciągły narażonych jest na szkodliwe oddziaływanie hałasu, którego następstwem mogą być zaburzenia snu, choroby układu sercowo-naczyniowego oraz inne fizyczne reakcje na hałas. Różne opracowania ostrzegają, że efektów oddziaływania hałasu na organizm ludzki nie należy lekceważyć. Na przykład, ryzyko zawału serca u mężczyzny wzrasta o 30%, jeżeli mieszka on w okolicy, w której natężenie hałasu ruchu drogowego w dłuższym okresie regularnie przekracza 65 dB. Zgodnie z europejską dyrektywą dotyczącą hałasu w środowisku (2002/49/WE) miasta mają unikać szkodliwych skutków, w tym zakłócania spokoju przez hałas otoczenia, bądź też zapobiegać im lub ograniczać je. W dalszej perspektywie, zdaniem ekspertów, celem powinno być ograniczenie hałasu ruchu drogowego i kolejowego do poziomu limitów sugerowanych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), tj. 55 dB w ciągu dnia i 45 dB w nocy. Wyniki projektu zaprezentowano 16 kwietnia na konferencji w Darmstadt (Niemcy) w związku z Międzynarodowym Dniem Świadomości Zagrożenia Hałasem.