Coraz więcej wiemy o wpływie flory jelitowej na nasze zdrowie i samopoczucie
Projekt MyNewGut otrzymał wsparcie UE, aby przybliżyć wkład ludzkiego mikrobiomu w metabolizm składników odżywczych i bilans energetyczny. Koordynator projektu prof. Yolanda Sanz, kierownik jednostki badawczej ekologii mikrobiologicznej, żywienia i zdrowia przy Hiszpańskiej Krajowej Radzie Badań Naukowych (IATA-CSIC) w Walencji, wyjaśnia: „Chcieliśmy również zidentyfikować czynniki związane z mikrobiomem, które przyczyniają się do otyłości i związanych z nią zaburzeń lub pozwalają je przewidzieć. Przyjrzeliśmy się, jak czynniki środowiskowe wpływają na mikrobiom i jaka jest jego rola w rozwoju i funkcjonowania mózgu oraz odporności u ludzi”. Jedna z analiz przypadku przeprowadzona przez konsorcjum dotyczyła przeniesienia mikrobioty jelitowej od zdrowych dawców do osób z zespołem metabolicznym poprzez przeszczepy mikrobioty kałowej (FMT). Wykazano, że zdrowa mikrobiota zwiększa ekspresję receptora dopaminy w prążkowiu w mózgu (badanie metodą SPECT), co usprawnia kontrolę łaknienia. To doprowadziło do zmniejszenia spożycia żywności podczas badania interwencyjnego na ludziach. „Wyniki wskazują na jeden z mechanizmów przyczynowych, w którym mikroflora jelitowa pozytywnie wpływa na równowagę energetyczną i tym samym poprawia zdrowie metaboliczne”, wyjaśnia prof. Sanz „Te odkrycia pozwoliłyby badaczom skupić się ściśle na osi jelitowo-mózgowej. Można to osiągnąć albo poprzez wprowadzenie diety wzbogacającej mikroflorę jelitową o te bakterie, albo poprzez dostarczenie znanych bakterii lub ich metabolitów jako nowych leków. W przyszłości to mogłoby spowodować korzystnie zmiany w spożyciu żywności i zachowaniu ludzi”. Obecnie modne są diety wysokobiałkowe (HPD). W ramach projektu badano ich skutki poprzez randomizowane, podwójnie ślepe, kontrolowane placebo, równoległe badanie interwencyjne. Zbadano wpływ ilości i rodzaju białek (kazeiny lub białka sojowego) na zdrowych ochotników z nadwagą. „Chociaż diety wysokobiałkowe są często skuteczne w redukcji masy ciała, zwiększone spożycie białka zwiększa również udział produktów białkowych, które docierają do jelita grubego i są metabolizowane przez drobnoustroje okrężnicy. Powstają w ten sposób związki toksyczne, zależne od rodzaju białka, które powinny być uwzględnione w zaleceniach żywieniowych”. Wyniki badań są obszerne i bardzo istotne dla naszego nowoczesnego stylu życia. W badaniach podłużnych przeprowadzonych u dzieci konsorcjum zbadało również skutki niezdrowej diety, w tym wysokie spożycie cukrów prostych i tłuszczu. Ma to związek z mało zróżnicowaną mikrobiotą i zwiększonym występowaniem stanów zapalnych u dzieci z prawidłową masą ciała, u których później rozwija się otyłość w porównaniu z dziećmi, które zachowały prawidłową masę ciała. „To odkrycie sugeruje, że mikrobiom jelitowy jest jedną z indywidualnych cech, na których odstawie możliwe jest prognozowanie przyrostu masy ciała i pojawienia się otyłości. Informacje te mogłyby pomóc we wczesnym wykrywaniu ryzyka otyłości i wdrażaniu wczesnych środków profilaktyki żywieniowej”. Członkowie konsorcjum MyNewGut wykazali, że młodzi dorośli, którzy przyszli na świat przez cesarskie cięcie wykazują silniejsze reakcje na stres niż ci urodzeni siłami natury. „Jest to ważne, biorąc pod uwagę związek między stresem a chorobami psychicznymi i metabolicznymi oraz częstością wykonywania cięć cesarskich, która wzrasta na całym świecie". Wskaźnik urodzeń przez cięcie cesarskie w UE przekracza 30 %, podczas gdy poziom zalecany przez Światową Organizację Zdrowia to około 12 %. Badania wykazały też wyraźnie negatywny wpływ na rozwój neurologiczny małych dzieci związany ze stosowaniem antybiotyków w pierwszych dniach życia. Identyfikacja nowych szczepów bakteryjnych w ramach projektu mogłaby doprowadzić do powstania nowej generacji probiotyków, zdolnych do skuteczniejszego zwalczania otyłości i jej powikłań metabolicznych. „Biobank naturalnych ludzkich bakterii jelitowych utworzony przez CSIC zawiera cenny materiał biologiczny, który może być dalej wykorzystywany do przyszłych zastosowań w żywieniu i praktyce klinicznej”.
Słowa kluczowe
MyNewGut, probiotyki, bakterie jelitowe, mikrobiota, diety wysokobiałkowe, mikrobiom jelitowy, oś jelitowo-mózgowa
