Naukowcy przełamali barierę ochronną wirusa wścieklizny
Naukowcy z Europejskiego Laboratorium Biologii Molekularnej (EMBL) przełamali ochronną osłonę wykorzystywaną przez wirusa wścieklizny do zabezpieczenia się przed atakami systemu immunologicznego zakażonego organizmu. Odkrycie to otwiera nową potencjalną drogę ataku dla leków przeciw wściekliźnie i podobnym chorobom, takim jak gorączka krwotoczna Ebola i odra. Choć wywołują odmienne objawy, wirusy Ebola, odry i wścieklizny należą do tej samej kategorii wirusów, które przenoszą informację genetyczną na pojedynczej cząsteczce RNA (kwasu rybonukleinowego). Natomiast większość innych organizmów żywych przechowuje informacje genetyczne na podwójnej nici DNA (kwasu dezoksyrybonukleinowego). Wirus wścieklizny rozprzestrzenia się wnikając do ludzkich komórek i skutecznie zmuszając mechanizm komórkowy do wyprodukowania kolejnych kopii wirusa, które następnie zarażają następne komórki organizmu nosiciela. Kluczem do sukcesu tej operacji jest białko wirusa zwane nukleoproteiną, które otacza RNA wirusa wścieklizny jak tarcza ochronna. Bez tej osłony RNA uległoby szybkiemu zniszczeniu przez enzymy systemu immunologicznego nosiciela. Naukowcy z EMBL oraz Instytutu Wirusologii Molekularnej i Strukturalnej (IVMS) w Grenoble wykorzystali promienie rentgenowskie o dużym natężeniu do zbadania kryształów nukleoproteiny połączonej z RNA. W ten sposób mogli uzyskać zaskakująco wysoką rozdzielczość obrazu białka. Na obrazie widoczne jest, że nukleoproteina składa się z dwóch części, które jak klamra opasują RNA. Na całej długości cząsteczki RNA doczepionych jest jedna przy drugiej wiele nukleoprotein zabezpieczających przed atakiem systemu immunologicznego nosiciela. Jednakże z powodu tej bariery wirus nie może też korzystać z mechanizmu nosiciela koniecznego do autoreprodukcji. Uzyskany obraz sugeruje, że fragment białka łączący dwie części może działać jak zawias. Gdy nadchodzi czas reprodukcji, jakiś sygnał wywołuje otwarcie zawiasu. - Ten dynamiczny mechanizm powoduje, że nukleoproteiny stanowią doskonały cel oddziaływania leków - powiedział Rob Ruigrok, szef IVMS. - Niewielkie elementy doczepione do białka w sposób, który uniemożliwia jego elastyczne poruszanie się i utrzymuje je w stanie zamkniętym zapobiegałyby reprodukcji i rozprzestrzenianiu się wirusa. Dokonane odkrycie ma wpływ na zwalczanie innych wirusów, które wykorzystują podobny mechanizm ochronny, w tym wirusa Ebola, odry i choroby Borna.