Zbliża się dzień, w którym tradycyjne samochody ustąpią miejsca pojazdom napędzanym wodorem
Pojazdy napędzane wodorem stanowią jedno z potencjalnych rozwiązań problemu, jakim jest stale rosnący poziom zanieczyszczeń, które stanowią realne zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwłaszcza w środowiskach miejskich. Według najnowszych danych ponad 80% osób mieszkających na obszarach miejskich, w których prowadzone są obserwacje poziomu zanieczyszczenia powietrza, jest narażonych na zagrożenia związane z oddychaniem powietrzem o jakości przekraczającej granice i limity określone przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Mimo tego, że zjawisko to dotyka wszystkich regionów świata, najbardziej odczuwają je mieszkańcy żyjący w uboższych miastach. Wraz ze spadkiem jakości powietrza na terenach miejskich wzrasta ryzyko występowania udarów mózgu, chorób serca, nowotworów płuc oraz przewlekłych i ostrych chorób układu oddechowego, w tym astmy. Postępująca komercjalizacja i wprowadzanie na rynek pojazdów elektrycznych wyposażonych w ogniwa paliwowe (ang. fuel cell electric vehicle, FCEV) jest współzależna od komercjalizacji stacji tankowania wodoru (ang. hydrogen refuelling station, HRS). Wzrost popularności pojazdów FCEV jest uzależniony od dalszego rozwoju sieci HRS. „Pomimo tego rentowność stacji wodorowych (oraz do pewnego stopnia możliwość osiągania przez nie lepszych wyników) jest uzależniona od tego, czy uda im się osiągnąć pewien określony poziom wykorzystania. Komercjalizacja transportu opartego na wodorze w Europie będzie zatem uzależniona od zwiększonej dostępności pojazdów FCEV na rynkach europejskich”, wyjaśnia z ramienia wspieranego przez UE projektu HYFIVE Michael Dolman, Starszy Główny Konsultant w firmie Element Energy. HYFIVE to ambitny projekt europejski, który zgromadził 15 partnerów z 5 wiodących na świecie koncernów motoryzacyjnych zajmujących się komercjalizacją pojazdów elektrycznych wyposażonych w ogniwa paliwowe: BMW, Daimler, Honda, Hyundai oraz Toyota. Łącznie przedsiębiorstwa te dostarczyły ponad 150 pojazdów FCEV. Jednym z głównych celów projektu HYFIVE było zweryfikowanie oddziaływania pojazdów FCEV oraz infrastruktury uzupełniania paliwa (w tym różnych opcji zaopatrzenia w wodór) na środowisko naturalne. Na podstawie analizy danych zgromadzonych w ramach analiz etapów cyklu paliwowego typu „well-to-wheels” przeprowadzonych dla technologii zastosowanej w ramach projektu, zespół dokonał obiektywnego porównania z konwencjonalnymi pojazdami napędzanymi silnikami wysokoprężnymi i benzynowymi. „Nasze wyniki zawierają również porównanie z wynikami uzyskanymi przez pojazdy konwencjonalne w zakresie ochrony środowiska”, stwierdza Dolman. Praktyczne rozwiązania narastającego problemu W ramach południowego klastra projektu (w regionie obejmującym miasta Bolzano, Innsbruck, Monachium i Stuttgart) w czasie trwania projektu eksploatowanych było ponad 100 pojazdów przy wykorzystaniu istniejącej sieci infrastruktury wodorowej. Dzięki projektowi HYFIVE uruchomiono dodatkową stację tankowania wodoru w Innsbrucku, co pozwoliło na wzmocnienie połączenia między Niemcami i Austrią. Dwie nowe stacje powstały także w duńskich miastach Aarhus i Korsør, co zwiększyło ogólną liczbę stacji HRS w tym kraju do 10 i spowodowało, że Dania stała się pierwszym na świecie krajem posiadającym własną sieć stacji tankowania wodoru. W 2017 roku wydarzenie to zainspirowało rząd duński do utworzenia funduszu w wysokości 10 mln DKK na rozwój pojazdów FCEV i stacji HRS. W Londynie pojawiły się trzy nowe stacje tankowania wodoru, a rząd brytyjski planuje wycofanie do 2040 roku samochodów z silnikami wysokoprężnymi i benzynowymi, uznając wodór za rozwiązanie umożliwiające dekarbonizację dróg i zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza. Nie wystarczy jednak udowodnienie, że technologia ta jest opłacalna pod względem komercyjnym i praktycznym poprzez normalne użytkowanie. W celu popularyzacji tego rodzaju pojazdów wymagana jest również odpowiednia polityka, dlatego projekt HYFIVE odegrał istotną rolę również na tym polu. W Wielkiej Brytanii działania projektu HYFIVE pomogły doprowadzić do integracji konwencjonalnych stacji paliw z pompami wodoru. Działania te obejmowały między innymi wspieranie nowych relacji pomiędzy spółkami ITM Power i Shell w celu rozbudowy i komercjalizacji sieci stacji tankowania wodoru w Londynie. W Danii okres obowiązywania ulgi podatkowej obejmującej pojazdy FCEV zostanie przedłużony do 2019 roku. We Włoszech 2017 rok przyniósł podniesienie limitu maksymalnego ciśnienia wodoru z 350 do 700 barów, czyli do poziomu wymaganego przez nowoczesne pojazdy. „Z niekrytą radością informujemy, że w ramach projektu przekazano klientom i monitorowano łącznie 154 samochody zasilane wodorem, które osiągnęły łączny przebieg przekraczający 2 miliony kilometrów”, stwierdził Dolman. Najbardziej eksploatowany pojazd przekazany w ramach projektu przejechał 67 800 kilometrów w ciągu 35 miesięcy, co przekłada się średnio na 23 000 kilometrów rocznie. „W przeciągu czterech lat nie doszło do żadnych zdarzeń dotyczących bezpieczeństwa z udziałem pojazdów lub infrastruktury związanej z wodorem lub ogniwami paliwowymi, co świadczy o wysokim poziomie bezpieczeństwa tej technologii”, dodaje. Wypracowanie tego sukcesu było możliwe dzięki ścisłej współpracy partnerów w ramach projektu HYFIVE – pięciu międzynarodowych koncernów motoryzacyjnych oraz operatorów stacji paliw, kilku konsultantów z zakresu energetyki oraz władz regionu Wielkiego Londynu. Jest to znamienny fakt, ponieważ w normalnych warunkach organizacje te stanowiłyby dla siebie konkurencję. „Wszyscy pracowaliśmy ramię w ramię przez pięć lat w celu osiągnięcia największego jak do tej pory rozpowszechnienia i wykorzystania pojazdów FCEV oraz stacji tankowania wodoru w Europie”, mówi Dolman.
Słowa kluczowe
HYFIVE, stacje tankowania wodoru, HRS, pojazdy elektryczne wyposażone w ogniwa wodorowe, pojazdy FCEV, infrastruktura uzupełniania paliwa, pojazdy zasilane wodorem
