Zwiększona gotowość i plany reagowania na wypadek pandemii
W dzisiejszych czasach, pomimo postępów medycyny w zakresie profilaktyki i leczenia, podróżowanie po całym świecie coraz większej liczby osób stwarza ryzyko wystąpienia poważnej, większej niż kiedykolwiek wcześniej, pandemii. Choroby takie jak grypa lub ospa mogą się rozprzestrzenić w wyniku przypadkowego zarażenia lub umyślnego działania. Wśród najbardziej prawdopodobnych miejsc sprzyjających szybkiej transmisji zakażenia są węzły komunikacyjne, takie jak lotniska lub stacje kolejowe. Dzięki finansowaniu ze środków unijnych powstał projekt PANDHUB mający na celu opracowanie narzędzi, które pomogą przewoźnikom i władzom odpowiedzialnym za zdrowie i bezpieczeństwo publiczne w opracowaniu dla nich planów gotowości i reagowania. Stworzenie systemu informatycznego do gromadzenia danych, narzędzia do oceny zagrożeń oraz podstawowych procedur umożliwiających identyfikację punktów zapalnych w ramach projektu umożliwiło lepsze zrozumienie mechanizmów przenoszenia chorób we wspomnianych uwarunkowaniach. Opracowano także wytyczne dotyczące ochrony ludzi i infrastruktury, a także procesu odkażania. Skoordynowane podejście wzmacniające odporność społeczeństwa Celem projektu PANDHUB jest ułatwienie skoordynowanego gromadzenia, zestawiania i analizy danych, umożliwiając tym samym szybkie badania epidemiologiczne, które mogą łączyć w sobie szereg technologii i wiedzy specjalistycznej, aby pomóc władzom w walce z ogniskiem choroby grożącej wybuchem pandemii. Zespół projektu najpierw opracował ramy koncepcyjne z podziałem na poszczególne etapy zarządzania pandemią. Wyjaśniając wybraną metodę, koordynator projektu Ilpo Kulmala powiedział: „Zastanawialiśmy się nad »cyklem« wymogów dotyczących oceny zagrożenia, przygotowania, reagowania i powrotu do zdrowia w związku z chorobą, wyszczególniając zadania, które należy wykonać na poszczególnych etapach. To pozwoliło nam na zaprojektowanie najbardziej odpowiednich narzędzi”. Na przykład dla fazy przygotowań opracowano modele do symulacji procesu rozprzestrzeniania się zakażenia mikrobiologicznego i analitycznej oceny prawdopodobnej efektywności środków przeciwdziałania. Dla zadań związanych z fazą reagowania opracowano narzędzia informatyczne do szybkiego gromadzenia i udostępniania danych. Opracowano także praktyczne wskazówki dotyczące ochrony ludzi, ze szczegółowymi instrukcjami, jak zminimalizować ryzyko zarażenia się chorobą zakaźną w zatłoczonym węźle komunikacji publicznej. Dodatkowo w przewodniku dotyczącym odkażania i dezynfekcji opisano odpowiednie metody oczyszczania dla poszczególnych rodzajów zakażeń. Jak dodaje Ilpo Kulmala: „Potencjał i solidne działanie opracowanego pakietu to wynik wczesnej i ścisłej współpracy z personelem przedsiębiorstw sektora transportu i innymi użytkownikami końcowymi. Przydatność narzędzi została również potwierdzona podczas przeglądu i integracji praktycznych, prawnych i etycznych implikacji na szczeblach krajowym i lokalnym, które w oczywisty sposób wiążą się z incydentami i reagowaniem na nie w skali międzynarodowej”. W projekcie uwzględniono ten międzynarodowy wymiar epidemiologii, jak również różne uwarunkowania prawne i kulturowe, włączając do projektu uczestników z trzech krajów europejskich: Finlandii, Zjednoczonego Królestwa i Francji. Grupa łącznikowa zainteresowanych stron składała się dodatkowo z przedstawicieli z innych krajów, a także z Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób. Wrażliwość na potrzeby międzynarodowe doprowadziła do stworzenia wspomnianego wyżej narzędzia do gromadzenia i udostępniania danych, oferującego różne opcje językowe, dzięki czemu ten sam kwestionariusz może być wykorzystywany przez różne kraje, zapewniając wymianę dokładniejszych danych transgranicznych. Ponadto międzynarodowe protokoły komunikacyjne obowiązujące podczas poważnego zagrożenia dla zdrowia zostały poddane przeglądowi pod kątem skutecznego, terminowego i precyzyjnego przepływu informacji. Budując odporność naszego społeczeństwa na pandemie, projekt PANDHUB przyczynił się do utrzymania jednego z głównych filarów Unii Europejskiej – prawa do swobodnego i bezpiecznego przemieszczania się ludzi. Ilpo Kulmala podsumowuje: „W przypadku pandemii narzędzia epidemiologiczne PANDHUB, w tym rejestrowanie zarażonych osób i szereg skutecznych metod dezynfekcji zakażonych miejsc, ułatwią skuteczną i szybką reakcję na incydenty transgraniczne, ograniczając rozprzestrzenianie się zakażeń i ratując życie”.
Słowa kluczowe
PANDHUB, pandemia, epidemia, terroryzm, choroba, patogen, transport, ośrodek, zakażenie, rozprzestrzenianie, epidemiologia, opanowanie
