Geny warunkujące płeć komara
Uczestnicy finansowanego przez UE projektu VECTRAP (Sex determination pathway in the malaria vector Anopheles gambiae) badali geny aktywowane u samców i samic komarów A. gambiae podczas rozwoju i różnicowania płciowego. Przy użyciu wysokoprzepustowego sekwencjonowania, bioinformatyki, biologii molekularnej i manipulacji genetycznych u komarów, zespół badawczy poszukiwał genów ulegających transkrypcji różnicowej podczas warunkowania płci. Ogólna analiza takich genów pokazała, że te, które faworyzowały rozwój osobnika w kierunku płci żeńskiej, ewoluowały szybciej niż te męskie. Odpowiednio zaprojektowana analiza przy użyciu oprogramowania umożliwiła identyfikację ważnej grupy genów specyficznych względem płci: genów gruczołów dodatkowych (ACP). Wyciszenie tych genów u samców pociągało za sobą zmniejszenie liczby potomstwa. W dalszych badaniach nad możliwością powiązania ACP i cech związanych z płcią użyto 10 gatunków Anopheles do analizy ewolucji genów specyficznych względem płci. Wyniki pokazały, że w przypadku A. gambiae geny odpowiedzialne za białko męskich gruczołów dodatkowych są zebrane na jednym ramieniu chromosomu. Nie stwierdzono tego jednak u innych gatunków. Badanie VECTRAP pokazało, że wiedza i manipulacja genomiczna może wpłynąć na płodność komarów, zmniejszyć wielkość ich populacji, a co za tym idzie, liczebność wektorów malarii. Ponadto badanie genetyki różnicowania płciowego może umożliwić manipulację częstotliwością występowania danej płci i zmniejszenie liczby wektorów płci żeńskiej. Podsumowując, owady są wspaniałymi środkami do walki z wywołanymi przez drobnoustroje chorobami ludzi i upraw, a wiedza wynikająca z projektu VECTRAP może posłużyć do zwalczania owadów będących wektorami chorób.
Słowa kluczowe
Geny warunkujące płeć, komar, malaria, wektor, Anopheles gambiae, geny gruczołów dodatkowych
