Badania nad stresem i zdrowym starzeniem się
W ramach projektu "Neuroendocrine immune networks in ageing" (NINA) skoncentrowano się na trzech układach o decydującym znaczeniu dla zdrowia i długowieczności: ośrodkowym układzie nerwowym, układzie odpornościowym oraz układzie hormonalnym. Realizowany przy współpracy sieci szkoleń im. Marie Curie (Marie Curie Initial Training Network — ITN) projekt NINA zapewnił wsparcie finansowe 15 pracownikom naukowym (13 z nich zaczyna karierę naukową, a 2 jest doświadczonymi badaczami), którzy prowadzą badania nad starzeniem się tych układów w 10 instytucjach naukowych światowej klasy. W ramach projektów badawczych analizowano wiele kwestii związanych ze starzeniem się, koncentrując się przy tym na stresie. Wśród badanych zagadnień znalazł się wpływ długości oraz jakości snu na układ odpornościowy, wpływ hormonów wydzielanych przez tkankę tłuszczową na układ odpornościowy, wpływ stresu związanego z opieką u młodszych i starszych osób dorosłych, a także wpływ stresu w początkowych etapach życia na programowanie epigenetyczne. W jednym z badań na gryzoniach naukowcy ustalili, że zwierzęta, w których krwiobiegu krąży mniej hormonów tarczycy, żyją dłużej. Ponadto zwierzęta te okazały się również odporne na otyłość wynikającą z diety, co sugeruje, że jedną z tajemnic długowieczności mogą być lepiej przystosowane reakcje podwzgórza na przyjmowany pokarm. Inne ustalenia wskazują, że stres ma wpływ na proces starzenia się. Badaczom udało się zidentyfikować u gryzoni obszar wczesnego reagowania na stres w promotorze receptora glikokortykoidów oraz ustalić, że hipermetylacja tego promotora usprawnia reakcje tego obszaru na stres. W ramach badań nad stresem psychologicznym u ludzi ustalono, że ma on negatywny wpływ na odporność zarówno młodych, jak i starszych opiekunów, jednak wpływ ten był wyraźniejszy w przypadku starszych osób dorosłych. Badacze ustalili również, że aktywność fizyczna wpływała na poprawę snu u starszych osób dorosłych, którego zaburzenia w starszym wieku są przyczyną stresu, w związku z czym należałoby przyłożyć większą wagę do korzyści związanych z aktywnością fizyczną w aspekcie zdrowego starzenia się. W innych badaniach naukowcy próbowali opracować sposoby na zwiększenie odporności osób starszych, a w szczególności na przezwyciężenie związanej z wiekiem degeneracji grasicy. Prowadzili doświadczenia nad sposobami wykorzystania komórek macierzystych do regeneracji grasicy i usprawnienia reakcji na szczepienia oraz wykazali, że są w stanie zregenerować grasicę u gryzoni. Te ustalenia mają wiele zastosowań. Zidentyfikowanie reakcji układu hormonalnego na sposób odżywiania na wczesnym etapie życia może pomóc w identyfikacji osób, u których występuje więcej niepożądanych reakcji na przejadanie się. Ponadto proste zmiany stylu życia, takie jak zwiększenie aktywności fizycznej (co wpływa na poprawę jakości snu), mogą mieć znaczący wpływ na promowanie zdrowego starzenia się.
Słowa kluczowe
Zdrowe starzenie się, starzenie się, neuroendokrynny, układ odpornościowy, długowieczność
