Ogniwo łączące Arystotelesa z mieszkańcami XVI-wiecznych Włoch
W XVI-wiecznych Włoszech tłumacze przyczyniali się do rozpowszechniania wiedzy, przekładając prace naukowe na język rodzimy ludu, tzw. wernakularny. Jednym z takich tłumaczy był Antonio Brucioli z Florencji. W finansowanym ze środków UE projekcie "Philosophy for the People? Antonio Brucioli as translator of Aristotle in sixteenth- century Italy" (ABRUCIOLI) przyjrzano się bliżej temu tłumaczowi, oceniając dotychczasowe wiadomości o jego życiu, wykształceniu i działalności. W projekcie odkryto nowe teksty przełożone przez Bruciolego, a także poprawiono powszechnie przyjętą chronologię jego prac. Odkryto, że Brucioli w dużej mierze skupiał się na przekładzie prac Arystotelesa na temat filozofii przyrody, ale że również opracował przekład Biblii, prac Cycerona, Pliniusza Starszego oraz Sacrobosco. Ponadto w projekcie ABRUCIOLI teoretyzowano na temat przyczyn, dla których Brucioli przetłumaczył te właśnie prace i wywnioskowano, że chodziło głównie o względy praktyczne — tj. korzyści majątkowe. Podczas gdy odbiorcami jego prac byli przeważnie studenci uniwersyteccy, niestety jego ówczesny zasięg był niewielki. Przyczyną jest to, że tłumacz był kilkakrotnie sądzony za głoszenie herezji, a jego prace zostały zakazane. To doprowadziło do powstania teorii, zgodnie z którą inną motywacją do opracowywania przekładów mogła być chęć zdobycia politycznej protekcji. Życie Bruciolego, niezdolnego do osiągnięcia sukcesu we Włoszech, uległo znacznej poprawie w wyniku przeprowadzki do Francji. W ramach projektu opracowana zostanie monografia jaśniej obrazująca życie Bruciolego. Podsumowując, w projekcie ABRUCIOLI uzyskano nową wiedzę w zakresie wkładu tego tłumacza w rozwój przetłumaczonych na miejscowy język prac w tym okresie historycznym.
Słowa kluczowe
Brucioli, Arystoteles, filozofia, tłumaczenie, język wernakularny
