Biomarkery prognostyczne raka piersi
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet, z ponad 1 mln nowych przypadków rocznie. Choć jest on uleczalny we wczesnych stadiach choroby, około 50% pacjentów zgłasza się z guzami zdiagnozowanymi w II i III stopniu. Wdrożenie molekularnych metod diagnostycznych ułatwiłoby stosowanie bardziej spersonalizowanych metod leczenia. Istnieje jednak bardzo niewiele testów biomarkerów o ugruntowanej pozycji rynkowej, w związku z czym konieczne są badania o dużej wydajności pod kątem nowych biomarkerów. Głównym celem finansowanego ze środków UE projektu RESPONSIFY (Genome-based biomarkers leading to validated molecular diagnostic tests for response prediction in breast cancer) było przeprowadzenie na dużą skalę badań przesiewowych dla zidentyfikowania i walidacji nowych biomarkerów. Dużo wysiłku poświęcono odkryciu genów zdolnych do modulowania ekspresji receptora ludzkiego naskórkowego czynnika wzrostu typu 2 (HER2). HER2 jest jednym z kluczowych genów związanych z rozwojem raka piersi. Naukowcy wykorzystali linie komórkowe raka piersi i próbki od pacjentów w biobankach, aby wykonać badanie przesiewowe całego genomu pod kątem biomarkerów pozwalających prognozować odpowiedź i odporność na terapię ukierunkowaną na blokowanie receptora HER2. Ponadto badacze ocenili markery w surowicy pod kątem odpowiedzi na terapię antyangiogenną i zmian immunologicznych. Te prace doprowadziły do stworzenia prognostycznego testu immunologicznego na bazie mRNA („ImmunoPredict“), który może monitorować zmiany w statusie immunologicznym w tkance raka piersi. Naukowcy odkryli, że limfocyty infiltrujące guzy wskazują na aktywne wewnątrznowotworowe środowisko immunologiczne i mogą być czynnikiem predykcyjnym dla odpowiedzi na terapię blokującą receptor HER2. Z kolei mutacje PIK3CA są markerem sygnalizującym skróconą reakcję na podwójną terapię blokującą receptor HER2. Badanie przesiewowe tych dwóch parametrów zostało już włączone do niemieckich wytycznych dotyczących raka piersi. Dodatkowe biomarkery uzyskane z badań przesiewowych projektu RESPONSIFY przeniesiono na platformę testową bazującą na RT-PCR, uzyskując obiecujące wyniki, które wymagają jeszcze walidacji. Ogólnie rzecz biorąc, testy i narzędzia dla lepszej stratyfikacji pacjentów nie tylko poprawią wyniki leczenia pacjentów z rakiem piersi, ale powinny również przynieść korzyści społeczno-ekonomiczne.
Słowa kluczowe
Biomarker, rak piersi, HER2, ImmunoPredict, limfocyty, PIK3CA
