Formułowanie polityki wspomagającej wolność i niezależność mediów
Utrzymywanie wolności i niezależności mediów stanowi ważny cel w każdym społeczeństwie demokratycznym. Naukowcy korzystający z dofinansowania UE zainicjowali projekt MEDIADEM , aby przeanalizować czynniki wpływające na kształtowanie polityki dotyczącej mediów.. Ich celem jest zapewnienie niezależności mediów poprzez rekomendacje dla podmiotów i osób formułujących politykę na poziomie krajowym i europejskim. Naukowcy przeanalizowali polityki i przepisy dotyczące mediów w 12 państwach członkowskich UE i dwóch krajach kandydujących. Wyniki analiz na poziomie krajowym wykorzystano następnie do badań porównawczych między różnymi krajami i obszarami tematycznymi. Wnioski posłużyły do sformułowania wytycznych tworzenia polityki promującej wolność i niezależność mediów przeznaczonych dla decydentów politycznych na poziomie krajowym i unijnym oraz dla Rady Europy. Stwierdzono, że pomimo istnienia instrumentów chroniących wolność słowa oraz powszechnej świadomości znaczenia tej wolności dla demokratycznego społeczeństwa, współczesne media w Europie nadal podlegają licznym naciskom. Źródłami tych nacisków są środowiska polityczne, presja rynku, czynniki technologiczne oraz niedociągnięcia w legislacji lub egzekwowaniu istniejących przepisów. Proporcje i wpływ poszczególnych czynników są różne w zależności od kraju. Analizy przeprowadzone przez projekt MEDIADEM wskazują jednak na kluczowe czynniki osłabiające wolność i niezależność mediów w Europie. Dla każdego z 14 krajów opracowano szczegółowe rekomendacje dotyczące krajowej polityki i mechanizmów regulacji w zakresie mediów. Poza stosowaniem się do wytycznych wszystkie kraje mają koordynować realizację przejrzystej i opartej na faktach polityki dotyczącej mediów, aby zapewnić przestrzeganie międzynarodowych gwarancji wolności słowa. Ustawodawcy muszą też zająć się problemem niepożądanych nacisków politycznych na media publiczne i prywatne, co wymaga między innymi ściślejszego monitorowania struktury własności mediów. Podobne rekomendacje dotyczące uzupełniania i wzmacniania polityk krajowych przedstawiono Radzie Europy, UE i innym zainteresowanym stronom na poziomie europejskim. Podkreślono między innymi konieczność skuteczniejszego egzekwowania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Projekt MEDIADEM dostarczył konkretnych rekomendacji dotyczących polityki względem mediów, których zadaniem jest wspieranie wolności mediów na podstawie faktów i analiz naukowych. Zainicjowano też merytoryczną debatę angażującą szerokie grono decydentów politycznych zajmujących się mediami, przedstawicieli mediów, badaczy akademickich i społeczeństwo. Zwiększając świadomość realnych zagrożeń dla wolności mediów w Europie, projekt MEDIADEM wygenerował szerokie poparcie dla rekomendowanych reform politycznych.
Słowa kluczowe
Wolność mediów, niezależność mediów, rekomendacje polityczne w zakresie mediów, wolność słowa, wolność informacji
