Biomarkery zamiast badań na zwierzętach
Wiele gałęzi przemysłu korzysta z oceny bezpieczeństwa długotrwałego oddziaływania związków chemicznych na ludzi, aby móc wprowadzać produkty na rynek. Obecnie stosuje się głównie metody wykorzystujące zwierzęta, które są czasochłonne, drogie i etycznie kontrowersyjne. Finansowana przez UE inicjatywa DETECTIVE (Detection of endpoints and biomarkers of repeated dose toxicity using in vitro systems) była częścią zintegrowanej strategii badawczej, mającej na celu zaprzestanie badań na zwierzętach. Naukowcy pracowali nad stworzeniem wydajnych, rzetelnych, czułych i swoistych biomarkerów in vitro oraz punktów końcowych do badań klinicznych, które nie wykorzystują zwierząt. Uczestnicy projektu DETECTIVE stworzyli modele toksyczności in vitro dla trzech narządów docelowych, czyli wątroby, serca i nerek. Naukowcy stworzyli model wielokrotnego podawania dawki toksycznej, bazujący na ludzkich, zarodkowych komórkach macierzystych. Przebadali związki z bazy danych Repdose i wybrane na podstawie przeglądu literatury. Odkryli, że narażenie na nie zmienia transkrypcję genów. Na podstawie tej informacji ustalono, że wątroba i nerki są szczególnie narażone na wielokrotne dawki toksyczne. Innym ważnym wynikiem projektu DETECTIVE było zebranie funkcjonalnych biomarkerów do badania toksyczności, które bazują zarówno na literaturze jak i wynikach doświadczeń. Włączone je do rosnącej bazy danych ToxBank. Podsumowując, uczestnicy projektu DETECTIVE zdołali zidentyfikować potencjalne biomarkery kliniczne w moczu po ocenie modyfikacji epigenetycznych w nerkach, spowodowanych przez pewien karcynogen. Wyniki projektu mają potencjalnie szerokie zastosowania i mogą być wykorzystane komercjalnie przez przemysł farmaceutyczny i kosmetyczny.
Słowa kluczowe
Biomarkery, badania na zwierzętach, toksyczność, punkty końcowe, toksyczność dawki
