Strategie ulepszonej i zrównoważonej hodowli drzew
Jednym z wyzwań stojących przed genetyką leśną i hodowcami drzew jest osiągnięcie zrównoważoności ekosystemów leśnych w warunkach zmieniającego się klimatu. Ponadto, hodowcy muszą uwzględniać różne zapotrzebowanie na szeroki zakres produktów leśnych o poprawionych właściwościach. Optymalizacja genetyczna cech drzew i ich właściwości może zagwarantować, że potrzeby i wymagania odbiorców zostaną zaspokojone. Naukowcy zainicjowali projekt zatytułowany NOVELTREE ("Novel tree breeding strategies"), aby podnieść poziom wiedzy w sprawie genomiki drzew leśnych oraz przyczynić się do udanej hodowli. Projekt ten, o charakterze multidyscyplinarnym, zrzesza 15 partnerów publicznych i prywatnych o szerokim zakresie specjalizacji, z 7 krajów europejskich. Modelowe gatunki zwierząt wybrane do celów demonstracyjnych obejmowały sosnę nadmorską, sosnę zwyczajną, świerk i topolę. Partnerzy projektu przeprowadzili rozległe eksperymenty, aby ocenić zauważalne (fenotypowe) reakcje lasów w naturalnych i kontrolowanych warunkach, oraz by zdefiniować odpowiednie kryteria selekcji. Dwiema szczególnie interesującymi reakcjami były plastyczność fenotypowa (bezpośredni wpływ środowiska na rozwój każdego drzewa) oraz wrażliwość środowiskowa na selekcję naturalną. Naukowcy wiele uwagi poświęcili także zidentyfikowaniu polimorfizmów (różnych form w tej samej populacji gatunku) w związku z ważnymi docelowymi cechami hodowlanymi, jak tolerancja na niskie temperatury, fenologia wzrostu, właściwości drewna i odporność na stres. Te polimorfizmy mogą być przydatne we wspomaganej markerem selekcji (MAS) stosowanej w hodowli drzew leśnych. Połączenie odkryć fenotypowych i genomicznych ze skutecznymi metodologiami hodowli inwentarza żywego pomogło w projektowaniu i wdrażaniu udoskonalonych strategii hodowli drzew. Oparte na modelu narzędzia symulacyjne są również przydatne w badaniu i porównywaniu różnych strategii oraz przygotowywaniu najlepszych zalecanych praktyk w zakresie hodowli drzew w Europie. Opracowane w ramach projektu narzędzia pomogą obniżyć wrażliwość lasów na zmiany klimatu. Badacze wyrażają nadzieję, że narzędzia i modele zostaną wdrożone w zarządzaniu ważnymi gatunkami i ostatecznie zmienią ten sektor na korzyść.
