Wzmacnianie programów rozwoju obszarów wiejskich
Programy rozwoju obszarów wiejskich odgrywają ważną rolę w zaspokajaniu potrzeb obszarów wiejskich i rozwiązywaniu problemów je dotykających. Jednakże, w obliczu obniżenia dofinansowania unijnego, zaistniała potrzeba poprawy rozliczalności tych programów. W rezultacie UE wprowadziła wspólne ramy monitorowania i oceny (CMEF), których zadaniem jest monitorowanie i ocenianie wszystkich działań z zakresu rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007–2013. Statystyki te, wraz z danymi gromadzonymi przez krajowe organy zarządzające i innych interesariuszy, umożliwiają prowadzenie spójnej, systematycznej analizy, skutecznej na każdym poziomie. Nadrzędnym celem finansowanego ze środków UE projektu "Spatial analysis of rural development measures" (SPARD) było określenie, czy i w jakim stopniu dany teren i jego bezpośrednie otoczenie wpływają na powodzenie programów rozwoju obszarów wiejskich. Prace rozpoczęto od zebrania wszystkich informacji na temat CMEF oraz innych danych statystycznych i ekonomicznych dotyczących rozwoju obszarów wiejskich w celu stworzenia przyjaznej dla użytkownika infrastruktury umożliwiającej zdalny dostęp do danych i ich przechowywanie. Magazyn ten harmonizuje dane pochodzące ze wszystkich źródeł. Badacze opracowali ramy koncepcyjne ustanawiające spójne relacje między celami politycznymi, programami rozwoju obszarów wiejskich oraz ich rezultatami. W tych ramach analitycznych wykorzystano teorie dotyczące zależności przyczynowo-skutkowej między wydawaniem środków, wymaganiami, cechami i skutkami polityk. Zidentyfikowano też obszary i grupy docelowe dla programów rozwoju obszarów wiejskich. Zespół zastosował metody z zakresu przestrzennego modelowania ekonometrycznego i opracował różne modele w celu określenia realizowanych programów rozwoju obszarów wiejskich i lepszego zrozumienia zależności między tymi programami, ich popularnością i wynikami. Rezultaty tych badań są dla prawodawców na szczeblu unijnym, krajowym i regionalnym źródłem informacji o czynnikach determinujących popularność programów oraz ich wymiar przestrzenny, co pozwala lepiej ukierunkować stosowane polityki. Uczeni zaprojektowali wreszcie system informatyczny łączący magazyn danych ze wszystkimi ustaleniami projektu. Umożliwia on użytkownikom końcowym prowadzenie ocen horyzontalnych i wertykalnych w celu określenia wskaźników CMEF i zależności przyczynowo-skutkowych. Skuteczniejsze instrumenty rozwoju obszarów wiejskich dadzą rolnikom elastyczność potrzebną do uporania się z pilnymi problemami występującymi na danym terenie, powiązanymi z aktualną sytuację gospodarczą, środowiskową i strukturalną. Projekt SPARD przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności oraz zrównoważoności obszarów wiejskich.
Słowa kluczowe
Rozwój obszarów wiejskich, programy rozwoju obszarów wiejskich, wspólne ramy monitorowania i oceny, analiza przestrzenna, przestrzenne modelowanie ekonometryczne, wskaźniki rozwoju obszarów wiejskich, zdalny dostęp do danych, polityki
