Ekspandowanie komórek macierzystych dla udanych przeszczepów
Prowadzone są badania medyczne mające na celu znalezienie skuteczniejszych sposobów na uniknięcie powikłań i poważnych problemów ze zdrowiem, które mogą zaistnieć w następstwie przeszczepu. Najważniejszymi sprawami, które muszą zostać rozwiązane, są brak odpowiednich dawców, nieudane przeszczepienia oraz choroba "przeszczep przeciwko gospodarzowi". Zespół finansowanego przez UE projektu "Ekspansja komórek macierzystych – ekspansja i przeszczepianie krwiotwórczych i mezenchymalnych komórek macierzystych" (Stemexpand) pracuje nad wynalezieniem metod zwiększania liczebności ludzkich krwiotwórczych komórek macierzystych z krwi pępowinowej, a także mezenchymalnych komórek macierzystych (MSC). Mogą one służyć do przeszczepów w chorobach układu krwionośnego, takich jak białaczka. W metodzie będą wykorzystywane regulatory komórek macierzystych, które mogą stymulować samoodnawianie się oraz obfite namnażanie krwiotwórczych komórek macierzystych. W wypadku próbek krwi pępowinowej zostaną w ten sposób wytworzone próbki odpowiednich dawców, co obniży śmiertelność będącą skutkiem braku dawcy. Dzięki temu będą też możliwe bardziej pomyślne krótkoterminowe i długoterminowe wszczepienia potransplantacyjne, co ograniczy powikłania, zwiększy natomiast liczbę udanych zabiegów. Badacze pracują ponadto nad udoskonaleniem przeszczepu krwiotwórczych komórek macierzystych przez kotransplantację komórek MSC. Zespół projektu zamierza określić warunki, w których mogą być one ekspandowane. Ich stosowanie daje również szansę zmniejszenia częstości występowania choroby "przeszczep przeciwko gospodarzowi". Zespół Stemexpand odkrył czynniki, które poprawiają żywotność komórek macierzystych. Udało się wskazać geny i ważne szlaki pełniące funkcje regulacyjne wobec komórek macierzystych oraz wyszczególnić 12 krótkich szpilkowych RNA (shRNA). Zwykle służyły one do cichej ekspresji genowej, ale w zakresie omawianych badań obiecująco przedstawia się ich zdolność do radykalnego ekspandowania komórek krwiotwórczych w hodowli. Opisano komórki MSC szpiku kostnego i porównano je w ramach różnych zabiegów chirurgicznych. Uczestnicy projektu obecnie starają się we Francji o aprobatę dla pierwszej fazy prób transplantacyjnych, w których będą wykorzystywane ekspandowane komórki macierzyste z krwi pępowinowej. Przeprowadzono już dwie próby przedkliniczne, a następne są w toku.