Nowe, inteligentne opakowania na żywność
Czy kiedykolwiek zastanawialiście się nad bezpieczeństwem paczkowanej żywności i związanymi z nią zagrożeniami? Zespół projektu NAFISPACK (Natural antimicrobials for innovative and safe packaging), finansowanego w większości przez UE, podjął się misji opracowania technologii opakowaniowej, która pozwoli wyeliminować mikroorganizmy będące przyczyną psucia się żywności lub przynajmniej ograniczyć ich ilość. Dotyczy to zwłaszcza produktów nietrwałych, takich jak świeże ryby, kurczaki i minimalnie przetworzone warzywa (MPV, Minimally Processed Vegetables). Ryby i kurczaki już od dawna są na celowniku sanitarno-epidemiologicznym, natomiast spożycie minimalnie przetworzonych warzyw to w Europie zjawisko stosunkowo nowe, ale nabiera tempa. Właśnie dlatego celem projektu NAFISPACK było udoskonalenie opakowań przeznaczonych na te produkty. Kolejnym ważnym zagadnieniem jest rosnąca świadomość konsumentów w zakresie syntetycznych konserwantów oraz chęć stosowania ich alternatywnych, zdrowszych rozwiązań. Zamiast na takich konserwantach, skupiono się na naturalnych środkach antymikrobiologicznych, które obficie występują w środowisku i są uznawane za dużo bezpieczniejsze. Zespół NAFISPACK zweryfikował bezpieczeństwo nowych materiałów opakowaniowych zawierających te środki. W szczególności starano się wydłużyć czas przechowywania świeżych ryb, kurczaków i minimalnie przetworzonych warzyw o dwa do trzech dni. Przeprowadzono również gruntowną ocenę ryzyka, której celem było sprawdzenie trwałości, efektywności kosztowej, dostępności i zgodności naturalnych środków antymikrobiologicznych z prawem. Projekt obejmował również prace nad stworzeniem „inteligentnego opakowania”. Ideą tego technologicznego rozwiązania jest stałe kontrolowanie jakości żywności. Bazuje ono na nowych wizualnych i mierzalnych wskaźnikach zintegrowanych z opakowaniem, informujących konsumenta o jakości artykułu i stopniu jego zepsucia. Pod pewnym względem jest to propozycja o wiele bardziej zaawansowana technicznie niż obecnie stosowane napisy „Najlepiej spożyć przed końcem” czy „Data przydatności do spożycia”. Zespół zidentyfikował najbardziej odpowiednie materiały do produkcji bardziej przyjaznych dla zdrowia i inteligentnych opakowań. Co ważne, naukowcy dowiedli, że w przypadku nowych materiałów opakowaniowych wyniki badań in vitro są lepsze niż wyniki badań in vivo (tzn. z użyciem prawdziwych produktów żywnościowych), co wyraźnie wskazuje potrzebę kontynuacji prac badawczych. Oczekuje się, że rozwiązanie łączące inteligentne opakowanie ze środkami antymikrobiologicznymi zastąpi stosowaną obecnie technologię. Rozwiązanie to podniesie bezpieczeństwo i jakość świeżych artykułów spożywczych, znacznie wydłużając czas ich przydatności do spożycia, zwiększając zaufanie konsumentów i poprawiając bezpieczeństwo żywności. Wyniki projektu z pewnością stworzą podwaliny pod przyszłe badania w tej dziedzinie.
Słowa kluczowe
Opakowania na żywność, NAFISPACK, środki antymikrobiologiczne, świeża ryba, świeży kurczak, minimalnie przetworzone warzywa