Prezentacje projektów – ułatwiona jazda w środkowej i wschodniej Europie
Dzięki zastosowaniu harmonijnego, inteligentnego systemu transportu (ITS), każdego roku można byłoby uratować w Europie życie 5 000 kierowców. ITS umożliwia zarządzanie ruchem poprzez zmniejszenie zatłoczenia, przekazywanie podróżnym informacji oraz zapewnianie im stosownych usług. To z kolei zapewnia płynność ruchu po szybkich drogach, co posiada istotne znaczenie, zważywszy, że drogi stanowią 80% transportu europejskiego. Należy się spodziewać, że ten sposób transportu będzie jeszcze wzrastać. Już obecnie zatłoczenie w ruchu drogowym kosztuje blisko 1% europejskiego produktu brutto (GDP). Projekt Connect to finansowane przez UE przedsięwzięcie, w ramach którego prowadzone są wszechstronne badania oraz wdrażane programy zapewniające wzajemne współdziałanie istniejących systemów ITS w ośmiu uczestniczących krajach. Rezultatem jest skoordynowane zarządzanie ruchem drogowym oraz jego kontrola, jak również wysokiej jakości usługi informacyjne dla podróżnych na niektórych najważniejszych węzłach magistrali wschód ̶ zachód. Działalność projektu obejmowała takie kraje jak: Czechy, Niemcy, Włochy, Węgry, Austria, Polska, Słowenia i Słowacja. Projekt Connect zakończony został w roku 2010, a następnie wchłonięty przez projektu Easyway, opracowujący „Harmonijne sposoby połączeń w Europie”. Generalnym założeniem projektu Easyway jest wdrożenie, w okresie do roku 2020, pozytywnego wpływu na przepływy ruchu drogowego, bezpieczeństwo oraz środowisko w 22 uczestniczących krajach europejskich . Na europejskim obszarze działalności projektu Easyway skoncentrowano się na poszczególnych regionach UE, biorąc pod uwagę występujące między nimi różnice. Pomimo, iż działalność projektu Connect została zakończona, to jednak badania i prace kontynuowane są w ramach projektu Easyway w krajach środkowej i wschodniej Europy. Wymiana informacji i technologii pozostaje kluczowym aspektem zharmonizowanych usług dla podróżnych w Europie. Dzięki temu rezultaty prac we wschodniej Europie zapewniają wdrożenia najnowocześniejszej stosowanej technologii. Podobnie jak to się dzieje z siecią Internet (gdzie technologia szerokiego pasma wprowadzana jest od początku po odrzuceniu starszych technologii), wdrażane mogą być odrazu nowoczesne koncepcje rozwiązań, mówi Martin Böhm, przedstawiciel sekretariatu projektu Connect. Problem W Europie istnieje szereg usług ITS przeznaczonych do realizacji specyficznych zadań. Obejmują one informacje na temat ruchu drogowego i podróży udzielane w czasie rzeczywistym podróżnym za pośrednictwem stojącego przy drodze oznakowania (np. znaki drogowe o zmiennej treści) lub informacji transmitowanych w formie cyfrowej (np. wyświetlanych na urządzeniach nawigacyjnych), bądź też w formacie informacji dźwiękowej (np. za pośrednictwem radia). Informacje takie mogą wskazywać kierowcom alternatywne objazdy, jak również informować ich o wypadkach lub incydentach (np. ostrzegać przed wjeżdżaniem na drogę o przeciwnym kierunku ruchu) oraz ostrzegać w razie krytycznych sytuacji pogodowych (np. śliskie nawierzchnie dróg spowodowane przez czarny lód). Ale takie usługi bywają często odizolowane od siebie w różnych regionach i krajach. Innymi słowy, operatorzy usług nie zapewniają informacji o ruchu drogowym występującym na sąsiadujących terenach. A przecież miliony podróżnych przejeżdżają każdego dnia przez sąsiadujące ze sobą kraje. Na przykład drogi łączące Słowenię z Włochami są bardzo zatłoczone, między innymi z powodu braku zsynchronizowanej informacji o ruchu drogowym. Kierowcy przyjeżdżający ze Słowenii mogą nie wiedzieć, że prowadzone są poważne roboty drogowe w rejonie Triestu. Na autostradach wokół Triestu występują wzmożone przepływy ruchu drogowego. W okresach szczególnego nasilenia ruchu, jego przepływy są bardzo wolne, a nawet zatrzymane. Partnerzy projektu Connect w obydwu krajach pracują energicznie, by zmienić tę sytuację. Udało im się jak dotąd skoordynować wszechstronną wymianę informacji o ruchu drogowym, umożliwiającą podróżnym ocenę możliwości objazdów. Konsekwencje braku podejmowanych działań są oczywiste. Więcej czasu spędzanego w pojazdach, więcej zużytego paliwa oraz więcej wypadków drogowych. Takie problemy występujące w ruchu między krajami są poważnym wyzwaniem w dziedzinie zrównoważonych przejazdów, jak również stanowią niebezpieczeństwo dla kierowców. Doprowadzenie do tego, by system ITS działał wszędzie i zapewnienie, by pracował gdziekolwiek znajdują się kierowcy, jest więc sprawą konieczną. Dzięki ścisłej współpracy z innymi regionalnymi projektami europejskimi, projekt Connect umożliwił poprawę bezpieczeństwa drogowego w tych krajach. Umożliwiono także wdrożenie informacji o ruchu drogowym i zarządzanie usługami, zainstalowano zaawansowane systemy monitorowania ruchu drogowego i warunków pogodowych oraz promowano wykorzystanie i zastosowanie nowych technologii ICT i ITS. W rezultacie, na bazie wdrażanych, zharmonizowanych systemów, wypracowano wytyczne dla podejmowania decyzji oraz stosowania sposobów rozwiązań. W Austrii zainicjowano System Informacji o Pogodzie na Drogach. W ramach ogólnoeuropejskiego systemu awaryjnych połączeń telefonicznych w pojazdach, w Czechach wprowadzono nową usługę pod nazwą eCall. W Niemczech zainicjowano system wizualnego monitorowania wypadków i warunków ruchu drogowego na obszarze całego kraju. Rozwiązanie W celu zharmonizowania usług systemu ITS w tak wielu krajach, w ramach projektu Connect ustalono cztery dziedziny działania: informacje dla podróżnych; zarządzanie i kontrola ruchu drogowego; przewozy i logistyka; sprawna infrastruktura ICT. W każdym kraju istniały różne poziomy i stopnie usług systemu ITS, ale w różny sposób wdrożone. Na przykład, wiele podróży przebiega poza granice krajów, ale usługi w każdym z nich bywają ograniczone, ponieważ zapewniają informacje jedynie w zakresie krótkich i średnich dystansów. Kierowca jadący z Niemiec i przybywający do Czech musi mieć informacje o ruchu drogowym i warunkach drogowych w czasie rzeczywistym, a także w języku, który może zrozumieć. Tak więc, każda z wymienionych dziedzin wymaga międzynarodowej i regionalnej koordynacji, by partnerzy mogli ustalić rozbieżności i podobieństwa pomiędzy świadczonymi usługami. W dalszej kolejności powołano komitet zarządzający, który miał za zadanie nadzorowanie strony roboczej projektu. Zainicjowano współpracę z grupami ekspertów, którzy pomagali w ustaleniu najlepszych praktyk oraz znajomości rzeczy wśród partnerów. Zorganizowano także europejski ośrodek studiów sporządzający raporty o postępach prac i występujących problemach. Etapy prac Dla przykładu, w Austrii realizowano projekt w oparciu o istniejące usługi informacyjne na temat ruchu drogowego na bazie wykonanych wcześniej projektów. Głównym środkiem rozpowszechniania informacji o ruchu drogowym jest radio. Partnerzy austriaccy wyszli następnie z zupełnie nowymi koncepcjami usług oraz ostrzeżeń, dotyczącymi mobilnej informacji na temat ruchu drogowego. Zamontowano wizualne interfejsy za pośrednictwem znanych, przyjętych i szeroko stosowanych przyjętych środków przekazu. Tak więc, zamiast słuchać ogłoszeń przekazywanych przez radio, kierowca może także zobaczyć wprowadzane informacje. Systemy te obejmują usługi prowadzone za pośrednictwem ekranów informacyjnych w centrach handlowych i innych miejscach, gdzie przebywają tłumy ludzi. „Nowatorska koncepcja projektu Connect polega na koordynacji i podziale działalności pomiędzy poszczególnymi krajami. Zapewnia to wprowadzenie procedury usług na poszczególnych granicach. Jednym z przykładów — ważnym nie tylko dla projektu Connect, lecz również dla innych europejskich projektów — jest wprowadzenie RDS-TMC (kanału komunikatów o ruchu drogowym). Zharmonizowano tablice TMC oraz kodowanie komunikatów o ruchu drogowym, toteż każdy z kierowców otrzyma informacje o ruchu drogowym w Austrii, Słowenii lub Niemczech w czasie rzeczywistym, za pośrednictwem swojego urządzenia nawigacyjnego przygotowanego do współpracy z TMC. Wszystkie kraje zastosowały tę samą technologię i metody zapewniające wzajemne współdziałanie oraz ciągłość usług podczas przekraczania granic,” dodaje Pan Böhm. Do tej pory w Czechach nie planowano wprowadzania usług specjalnej informacji publicznej dla osób odbywających dalekie podróże. Blisko 20% podróży samochodami w tym kraju miało miejsce na odległość przekraczającą 100 km. Obecnie prowadzone są tam badania pilotażowe, które zademonstrują wykonalność wprowadzenia usług informacji publicznej za pośrednictwem internetu oraz bazy danych do wykorzystania w podróżach przez granice, zarówno w skali kraju, jak również dla przejazdów międzynarodowych. System ten wykorzysta informacje przekazywane w czasie rzeczywistym i zbierane ze stanowisk opłat drogowych oraz zunifikowanego systemu usług informacji o ruchu drogowym. Ludzie będą wówczas mogli mieć dostęp do takich informacji poprzez internet lub za pośrednictwem terminali ustawionych w punktach granicznych, bądź też węzłach komunikacyjnych. Partnerzy czescy planują także wprowadzenie i zainstalowanie platformy opartej na systemach informacji geograficznej (GIS) z metainformacją o dostępie do opcji wiadomości o publicznym transporcie krajowym i lokalnym oraz o ruchu na drogach. Powinno to także umożliwić planowanie dalekich podróży między dokładnie ustalonymi punktami. Tworzenie tras drogowych Dostęp do informacji o ruchu drogowym uzyskiwany w czasie rzeczywistym pozwala na lepsze zaplanowanie trasy i zredukuje opóźnienia spowodowane przez duże zatłoczenie na drogach. Większość osób, które prowadzą samochody, popiera wysiłki zmierzające w kierunku zredukowania dużych zatorów w ruchu drogowym. Nikt nie chce mieć do czynienia z hałasem, z pracującymi na jałowych obrotach silnikami, oraz emisjami CO2. Według opinii Komisji Europejskiej, system ITS może wpłynąć na znaczne zredukowanie emisji CO2 pochodzących z sektora drogowego oraz pomóc w odzyskaniu 1% europejskiego PKB, traconego z powodu zatorów w ruchu drogowym. Wymieniona liczba dotyczy całości UE-27. Po przejęciu w całości przez uczestniczące w badaniach projekty Easyway, postępy i wdrożenia projektu Connect zapewnią lepszy, bezpieczniejszy i bardziej przyjazny środowisku system dróg na obszarze UE.