Powszechne utrudnienia ruchu statków po skutych lodem wodach Arktyki
W związku z przybierającym na sile problemem gwałtownych zmian klimatycznych w regionach arktycznych specjaliści w dziedzinie transportu i badacze lodu morskiego stworzyli ramy współpracy w postaci "Arktycznej platformy operacyjnej" (Arctic operational platform, ARCOP). Inicjatywa ta stanowiła pierwszy ważny krok na drodze do rozwiązania wieloaspektowych problemów dotyczących przyszłości transportu morskiego w Arktyce. W ramach projektu ARCOP skoncentrowano się na obszarze całego Oceanu Arktycznego, ale istotna część dyskusji została poświęcona północnej drodze morskiej, prowadzącej przez rosyjskie wody terytorialne. Droga ta była początkowo zarządzana przez ZSRR, natomiast obecnie znajduje się w zarządzie Federacji Rosyjskiej. W ramach badań silny nacisk kładzie się w dalszym ciągu na rozwój żeglugi na obszarze Oceanu Arktycznego. O zainteresowaniu Rosji zwiększeniem aktywności na Oceanie Arktycznym świadczy uchwalenie nowej ustawy dotyczącej północnej drogi morskiej. Wykorzystanie tej trasy do transportu ropy i gazu z Rosji jest kuszące, jednak w celu przyciągnięcia potencjalnych inwestorów należy rozwiązać kilka problemów. Celem projektu ARCOP było poznanie zagadnień dotyczących transportu morskiego na obszarze Oceanu Arktycznego, szczególnie w odniesieniu do ropy i gazu. Utworzono forum dyskusyjne między Unią Europejską i Rosją oraz między przedstawicielami sektora przemysłu i sektora naukowego, aby umożliwić koordynację zaleceń. Podczas międzynarodowej konwencji w centrum uwagi znalazły się sposoby zwiększenia dostępności Oceanu Arktycznego dla transportu morskiego. Przedstawione informacje naukowe w zakresie tendencji dotyczących lodu morskiego stanowiły dowód na istnienie technicznych i środowiskowych możliwości wykorzystania północnej drogi morskiej do transportu ropy i gazu. Należy jednak przeprowadzić dalsze badania w zakresie bezpieczeństwa, w tym ochrony środowiska arktycznego. Bezpieczeństwo morskie w regionach arktycznych podlega tym samym zasadom co działania w zakresie transportu morskiego w pozostałych rejonach świata. W przeszłości jednak obszar ten był odwiedzany jedynie przez statki zaprojektowane specjalnie do rejsów w skrajnych warunkach związanych z lodem morskim i niską temperaturą. Ze względu na wypadki, takie jak ten z udziałem statku Prestige, trzeba położyć szczególny nacisk na podjęcie inicjatyw zwiększających bezpieczeństwo żeglugi na obszarze Arktyki. Szczególnie istotna jest dostępność służb ratunkowych oraz służb odpowiedzialnych za zwalczanie zanieczyszczeń. Wobec braku systemu automatycznej identyfikacji (automatic identification system, AIS) potrzebne są nowe narzędzia służące do monitorowania obszarów morskich oraz zarządzania ruchem statków. Sformułowany w ramach projektu plan badań uwzględnia uznaną w skali międzynarodowej potrzebę zarządzania działalnością ludzką w kontekście całych ekosystemów. Wzrost natężenia żeglugi w omawianym regionie wymaga harmonijnych działań, które zapewnią zrównoważony rozwój Arktyki.
