Zmniejszanie degradacji historycznych gobelinów
W projekcie odnoszącym się do "monitorowania uszkodzeń historycznych gobelinów" (MODHT) zaangażowano ekspertów z dziedziny konserwacji zabytków, włókiennictwa oraz chemii analitycznej. Naukowcy zastosowali tradycyjne techniki do produkcji modeli tkanin ściennych w celu wykorzystania ich jako wzorców naukowych. Wzorce te wykorzystano przy opracowaniu fizycznych i chemicznych znaczników do określania włókien, barwników oraz nitek metalicznych. Przeprowadzono mikroskopową analizę, badając powiązanie składu chemicznego z wytrzymałością włókien gobelinu. Zmiany na poziomie molekularnym umożliwiają rozpoznanie stanu włókien oraz ogólną wytrzymałość tkaniny gobelinu jeszcze przed zaobserwowaniem jakichkolwiek uszkodzeń. Mikroanaliza produktów na podstawie rozkładu barwników i zapraw farbiarskich, stosowanych do utrwalania barwników, może także dostarczyć cennych informacji dla badaczy. Konwencjonalne techniki ekstrakcji kwasowej, polegające na usuwaniu barwników z wełny i włókien jedwabiu, nie mogły być stosowane, ponieważ mogą zakłócać proces analityczny. W celu rozpoznania odpowiednich związków znaczników, uczestnicy projektu z Uniwersytetu w Edynburgu zastosowali dwuwymiarowy jądrowy rezonans magnetyczny (2D NMR) oraz techniki chromatografii cieczowej w połączeniu ze spektrometrią masową (LC-MS). Po wyekstrahowaniu włókien tkaniny gobelinu znacznik zabarwiony został drewnem modrzejcowym (kampeszu). Ponadto, analiza LC-MS umożliwiła identyfikację znacznika we włóknach zabarwionych przy użyciu drewna brazylki ciernistej. Zarówno modrzejec, jak też brazylka ciernista są drzewami tropikalnymi z obszarów Centralnej i Południowej Ameryki, stanowiącymi naturalne źródła barwników. Prace podjęte w ramach projektu MODHT umożliwiają kuratorom muzeów lepsze poznanie stanu gobelinów w trakcie prac konserwatorskich. Dzięki tym informacjom mogą oni podejmować bardziej przemyślane decyzje dotyczące konserwacji tych unikalnych skarbów kultury.
