Oporność na antybiotyki w azjatyckich hodowlach ryb
Szeroka oporność na antybiotyki rozprzestrzenia się w tempie niemożliwym do zaakceptowania. Przyczyny takiego stanu rzeczy są zróżnicowane, powszechnie przyjmuje się jednak, że głównym czynnikiem jest masowe stosowanie antybiotyków w medycynie ludzkiej. Jego wpływ jest dodatkowo wzmacniany przez stosowanie antybiotyków w systemach, w których zwierzęta są szczególnie narażone na infekcje bakteryjne, zwłaszcza w monokulturach występujących w rolnictwie i hydroponice. Oporność wielolekowa może także rozprzestrzeniać się w samych bakteriach. Geny oporności są często znajdowane w komórkach bakteryjnych w niewielkich pierścieniach DNA — plazmidach. Plazmid może ulec przeniesieniu podczas tzw. koniugacji, kiedy to informacja genetyczna jest przekazywana między bakteriami biorącymi udział w pewnej wersji rozmnażania płciowego. Niestety, bakterie wrażliwe wcześniej na antybiotyki mogą w ten sposób stać się drobnoustrojami opornymi dzięki uzyskaniu odpowiednich genów od swych partnerów. Finansowany przez WE projekt ASIARESIST w świetle świadomości znaczenia hydroponiki dla gospodarki Azji Południowo-Wschodniej poświęcony jest badaniom opornych na antybiotyki drobnoustrojów heterotroficznych występujących w systemach wodnych. Ogólnym celem projektu było wykorzystanie zebranych wyników do identyfikacji krytycznych punktów kontrolnych, w których farmerzy mogą zapobiec występowaniu tego zagrożenia. Na Uniwersytecie Cantho w Wietnamie zespół badawczy analizował oporność na antybiotyki w próbkach wody, osadach i organizmach hodowlanych pobranych z hodowli w Tajlandii, Malezji i Wietnamie. Ponadto naukowcy ci szukali oporności na chloramfenikol (CHL) w pięciu gatunkach ryb hodowanych w delcie Mekongu. Łącznie badania dotyczyły sześciu antybiotyków, w tym chloramfenikolu, ampicyliny i tetracykliny. Wykorzystując metodę dyfuzji w dysku, obserwowali oni różne stopnie oporności wielolekowej na trzy do czterech ważnych antybiotyków w ponad 50% badanych izolatów. Zespół badał również wrażliwość drobnoustrojów opornych na CHL na inne antybiotyki oraz sprawdzał, czy status bakterii w próbie Grama miał istotne znaczenie. Podatność na antybiotyki zależy częściowo od gramdodatniego lub gramujemnego charakteru drobnoustroju z uwagi na różnice w budowie ściany komórkowej. Wykryto również znaczące różnice minimalnych stężeń CHL wykazujących efekt inhibicyjny w przypadku bakterii gramdodatnich i gramujemnych. Zaobserwowanie takiego zakresu oporności na antybiotyki w systemach wodnych stanowi godne uwagi odkrycie. Dzięki wykorzystaniu wyników uzyskanych w tym badaniu można jednak opracować strategiczne podejścia do rozwiązania tego narastającego problemu. Uzyskane wyniki udostępniono możliwie szeroko wszystkim zainteresowanym stronom, w tym południowoazjatyckim hodowcom ryb, prawodawcom regionalnym i samej WE. Głównym sposobem przekazywania informacji były warsztaty, witryna internetowa i publikacje naukowe, co umożliwiło maksymalnie efektywne osiągnięcie zamierzonego celu.
