Czy próby bycia szczęśliwymi czynią nas nieszczęśliwymi?
20 marca na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Szczęścia. Tego dnia publikowany jest również coroczny dotyczący szczęścia raport — World Happiness Report. Na samym szczycie bez niespodzianek. Finlandia okupuje go od 2018 roku. Rok po roku kraje nordyckie pozostają liderami w rankingu najszczęśliwszych narodów świata.
Pogoń za szczęściem
Ludzka tęsknota za szczęściem jest uniwersalna. Ale dlaczego to pragnienie zdobycia go czasami pogarsza sytuację? Według badania przeprowadzonego przez University of Toronto (U of T) Scarborough w Kanadzie, im bardziej staramy się gonić za szczęściem, tym mniej jesteśmy zadowoleni, a czasem nawet osiągamy odwrotny skutek. Zjawisko to nazywane jest paradoksem szczęścia. Wyniki opublikowano w czasopiśmie „Applied Psychology: Health and Well-Being”. Im szczęśliwsi próbujemy być, tym bardziej wyczerpujemy swoją energię psychiczną, w szczególności siłę woli i samokontrolę. A wyczerpanie zasobów umysłowych powstrzymuje nas od robienia rzeczy, które przynoszą szczęście. Skupienie się na znaczących dążeniach i rozwijanie pozytywnego nastawienia przyniesie bardziej autentyczne i trwałe poczucie szczęścia. „Pogoń za szczęściem przypomina trochę efekt kuli śnieżnej. Postanawiasz spróbować poczuć się szczęśliwszym, ale ten wysiłek wyczerpuje twoją zdolność do robienia rzeczy, które sprawiają, że jesteś szczęśliwszy” — wyjaśnia współautor badania Sam Maglio, profesor marketingu na Wydziale Zarządzania U of T Scarborough w informacji prasowej. „Chodzi w tym o to, że pogoń za szczęściem kosztuje zasoby umysłowe. Zamiast płynąć z prądem, próbujesz poczuć się inaczej”. Naukowcy przeprowadzili cztery badania z udziałem ponad 1100 ochotników, z których większość została zrekrutowana online. Wyniki pokazały, że osoby, które nieustannie dążyły do szczęścia, zgłaszały również mniejszą samokontrolę. W serii codziennych zadań, takich jak jedzenie czekolady, które wymagały energii psychicznej i samokontroli, osoby, które regularnie dążyły do szczęścia, porzucały zadania szybciej niż te, które rzadziej poszukiwały szczęścia. Wyniki pokazały, że dążenie do szczęścia i kontrolowanie zachowania rywalizowały o tę samą ograniczoną ilość energii psychicznej. Maglio wyjaśnia, że dążenie do szczęścia zasadniczo nie jest bezcelowe. Sugeruje, aby ludzie myśleli o szczęściu jak o piasku na plaży. Można chwycić garść piasku, ale im mocniej próbuje się go utrzymać, tym bardziej zaczynają dokuczać skurcze dłoni. Wtedy nie pozostaje nic innego, jak ten piasek po prostu wypuścić.
Odkrywanie sekretów szczęśliwszego życia
Jego zdaniem trzeba doceniać to, co już mamy. „Warto dać na luz. Nie starać się być super szczęśliwym przez cały czas. Zamiast próbować zdobyć więcej rzeczy, których pragniesz, spójrz na to, co już masz i po prostu zaakceptuj jako coś, co daje ci szczęście”. Zamiast nieustannie dążyć do pełni szczęścia, dostrzeżenie swoich obecnych emocji i wdzięczność za to, co już mamy, zaowocuje lepszym samopoczuciem. Wystarczy porzucić ideę pełnej błogości i nauczyć się doceniać codzienne dążenia oraz nieuniknione wzloty i upadki.
Słowa kluczowe
szczęśliwy, szczęście, nieszczęśliwy, siła woli, samokontrola, psychiczne, energia psychiczna