Świetlana przyszłość neuronauki
Warsztaty zorganizowane niedawno w ramach finansowanego ze środków UE projektu PANERIS stały się dla naukowców wyjątkową okazją do podzielenia się wiedzą na temat innowacyjnych technik obrazowania i ich transformacyjnej roli w neuronauce. Wydarzenie zatytułowane „Frontiers of Light Microscopy” odbyło się 28 listopada 2024 roku jako część dorocznej konferencji organizowanej przez Litewskie Towarzystwo Neuronauki w Wilnie. Podczas warsztatów naukowcy z Litwy i zagranicy omawiali najnowocześniejsze osiągnięcia w dziedzinie mikroskopii świetlnej, które zmieniają sposób, w jaki postrzegamy zdrowie mózgu, i pozwalają na postępy w kluczowych obszarach. „W mikroskopii nie chodzi wyłącznie o możliwość zobaczenia – ale o odkrycie tego, co niewidoczne”, zauważa Urtė Neniškytė, neuronaukowiec prowadząca badania w Centrum Nauk Przyrodniczych na Uniwersytecie Wileńskim, uczelni koordynującej projekt PANERIS, cytowana w komunikacie prasowym zamieszczonym na stronie internetowej projektu. „Wydarzenia takie jak to pozwalają nam lepiej zrozumieć złożoność mózgu i przybliżają nas do stworzenia rzeczywistych rozwiązań dla krytycznych wyzwań w dziedzinie zdrowia”, kontynuuje Neniškytė, która kierowała programem naukowym warsztatów. Wśród najważniejszych tematów omawianych podczas konferencji należy wymienić mikroskopię superrozdzielczą do mapowania interakcji między komórkami w mózgu, techniki obrazowania żywych komórek na potrzeby badania plastyczności synaptycznej oraz multimodalne podejścia do śledzenia zmian molekularnych związanych z otyłością i uzależnieniem. Kolejnym tematem poruszonym w dyskusji było wykorzystanie możliwości oferowanych przez połączenie mikroskopii z analizą opartą na sztucznej inteligencji (AI) jako metody przetwarzania ogromnych ilości danych generowanych w badaniach nad mózgiem. „To wydarzenie pokazało, że narzędzia obrazowania to nie tylko instrumenty, ale również bramy do nowych wymiarów neuronauki. Wykorzystując te technologie, możemy przetrzeć szlaki w kierunku bardziej skutecznych i celowanych terapii”, zauważa Neniškytė.
Dni szkoleniowe
W ramach projektu PANERIS zorganizowano również pięciodniowe szkolenie, podczas którego dziesięcioro przedstawicieli instytucji z Litwy, Polski i Portugalii odwiedziło hiszpański instytut badawczy August Pi i Sunyer Biomedical Research Institute (IDIBAPS), będący partnerem projektu PANERIS. Wydarzenie to, które odbyło się w dniach 11–15 listopada, koncentrowało się na wzmocnieniu zdolności uczestniczących instytucji w zakresie zarządzania badaniami i innowacjami. Eksperci z instytutu IDIBAPS zaprezentowali wewnętrzne narzędzia zarządzania i organizacji oraz przeprowadzili szkolenia w zakresie narzędzi cyfrowych i zarządzania kosztami. Uczestnicy mogli również wziąć udział w szeregu powiązanych aktywności oraz odwiedzić laboratoria i platformy naukowe. „Ten rodzaj szkolenia pozwala nam dzielić się wiedzą i zwiększać nasze możliwości w zakresie skuteczniejszego zarządzania projektami międzynarodowymi”, stwierdza Juan Abolafia, jeden z liderów projektu w instytucie IDIBAPS, cytowany w innym komunikacie prasowym na temat projektu. „Współpraca między różnymi instytucjami europejskimi ma zasadnicze znaczenie w kontekście pokonywania globalnych wyzwań w zakresie badań i innowacji w dziedzinie zdrowia”. Ponadto w ramach projektu PANERIS (Pan-European Network for Neuroscience Research Infrastructure and Strengthening of Support capacities) organizowana jest szkoła zimowa poświęcona problematyce mechanizmów odpowiedzialnych za uzależnienia i poszukiwaniu nowych terapii. Odbędzie się ona w dniach 3–7 marca 2025 roku w Krakowie i obejmie trzy kursy: „Wysokorozdzielcze obrazowanie wywołanej stresem plastyczności synaptycznej”, „Zastosowanie spektrometrii mas w proteomice” oraz „Podstawy badań behawioralnych gryzoni”. Więcej informacji: strona projektu PANERIS
Słowa kluczowe
PANERIS, neuronauka, mózg, mikroskopia, obrazowanie, warsztaty, Litwa
