Rozdział 3 - Czystszy system energetyczny
Transformacja energetyczna wymaga nie tylko rozwoju portfela energetycznego opartego w dużej mierze na odnawialnych źródłach energii, takich jak wiatr i słońce, ale również wykorzystania zielonego wodoru jako nośnika energii. Oznacza to całościową zmianę w sposobie wytwarzania i wykorzystywania energii, co wiąże się z wyższą efektywnością na etapie projektowania budynków, ponownym wykorzystaniem ciepła odpadowego oraz wzajemnym połączeniem i cyfryzacją sieci energetycznej w UE, która jest w stanie przyjąć nowe technologie i nowych uczestników rynku. W tym rozdziale przedstawiono projekty, które przy wsparciu środków UE umożliwiają tę transformację.
Bezemisyjne wytwarzanie energii
Jednym z kluczowych kroków jest zmniejszenie ilości gazów cieplarnianych emitowanych podczas wytwarzania każdej jednostki energii dostarczanej do sieci. W tym miejscu warto wspomnieć o elektrowni słonecznej o mocy 20 megawatów w Finlandii, której uruchomienie przyczyni się do zmniejszenia emisji CO2 o około 1 540 ton rocznie. Z kolei w małym niemieckim miasteczku Geretsried realizowany jest projekt EAVORLOOP, który pokazuje, w jaki sposób technologia geotermalna może stać się skalowalnym i bezpiecznym źródłem odnawialnej energii cieplnej i elektrycznej, natomiast zespół realizowanego na Islandii projektu CarbFix2 zaprezentował innowacyjną metodę wychwytywania dwutlenku węgla z elektrowni geotermalnej, a następnie trwałego magazynowania go pod ziemią w postaci skał węglanowych. Sukces transformacji energetycznej wymaga priorytetowego traktowania efektywności energetycznej, a co za tym idzie – poprawy charakterystyki energetycznej budynków. Przenosząc punkt ciężkości z pojedynczego budynku na modernizację całej dzielnicy, projekt ZERO-PLUS przyczynił się do obniżenia początkowych kosztów budowy o co najmniej 16 %.
Bezpieczna i niedroga energia dla wszystkich
Kolejnym niezwykle istotnym elementem transformacji energetycznej w UE jest zapewnienie wszystkim obywatelom bezpiecznych dostaw przystępnej cenowo energii. Projekt Implementation of Baltic Synchronisation wykorzystuje technologie inteligentnych sieci, aby pomóc krajom bałtyckim podłączyć się do sieci europejskiej i uniezależnić się od Rosji i Białorusi. Jednocześnie pionierskie programy zbiorowego zakupu energii, opracowane przez konsorcjum projektu CLEAR-X, pomogły konsumentom oszczędzić pieniądze i energię dzięki przejściu na odnawialne źródła energii. Przedstawione projekty obejmują cały łańcuch wartości – od etapu, w którym energia trafia do sieci, aż po jej zużycie w domach czy przedsiębiorstwach – i doskonale ilustrują kluczową rolę, jaką unijne fundusze odgrywają w przyspieszaniu transformacji energetycznej Europy.