Zrozumieć myślenie i wyrażanie pozytywnych emocji
Dotychczasowe badania nad niewerbalnym sposobem wyrażania emocji w dużej mierze ograniczały się do wąskiego spektrum negatywnych odczuć i analiz wymuszonych sposobów ich ekspresji. Próbę zmiany tego stanu rzeczy podjął zespół finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu PEP. „Aby nadać badaniu emocji pozytywny wymiar, skupiliśmy się na badaniu sposobu odczuwania pozytywnych emocji oraz ich wyrażania za pośrednictwem twarzy i głosu”, wyjaśnia Disa Sauter, psycholożka z Uniwersytetu w Amsterdamie.
Spokój i nadzieja jako podstawy dobrego samopoczucia
Chociaż pandemia COVID-19 utrudniła realizację niektórych badań w ramach projektu, stanowiła także wyjątkową okazję do badania emocji i dobrego samopoczucia w okresie długotrwałego stresu. Badania, których wyniki zostały opublikowane na łamach czasopisma naukowego „Emotion” wydawanego pod egidą Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego, opierały się na kwestionariuszach wypełnionych przez 24 221 uczestników w 51 krajach podczas pandemii, a także dziennikach. Zespół projektu PEP, w skład którego weszło kilkoro doktorantów i badaczy w stopniu doktora, ustalił zróżnicowane związki pomiędzy różnymi pozytywnymi doświadczeniami emocjonalnymi i dobrym samopoczuciem. Naukowcy odkryli na przykład, że spokój i nadzieja to dwie emocje, które są szczególnie ważne z punktu widzenia naszego dobrego samopoczucia. „Jest to zaskakujące, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że działania afektywne mające na celu poprawę samopoczucia koncentrują się głównie na wdzięczności i współczuciu”, wyjaśnia Sauter. Jak dodaje badaczka, fakt przeprowadzenia badań w wielu krajach na całym świecie przy użyciu wielu metod sprawia, że choć mamy do czynienia z nowym odkryciem, trudno mieć wątpliwości dotyczące jego prawdziwości.
Ustalanie kontekstu emocjonalnego ze słuchu
Kolejnym kluczowym rezultatem projektu, który został zrealizowany dzięki wsparciu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych, były badania sposobu ustalania kontekstów zachowań na podstawie spontanicznych niewerbalnych wokalizacji, takich jak westchnienia i chrząknięcia. W tym przypadku naukowcy starali się ustalić, czy słuchacze mogą ustalić konkretny kontekst behawioralny i sytuację osoby wokalizującej. „Chcieliśmy ustalić, czy kiedy słyszymy śmiech lub krzyk innej osoby jesteśmy w stanie określić rodzaj sytuacji, w której znajduje się dana osoba - na przykład czy wynika z zabawy, czy z trwającej bójki”, zauważa Sauter. Badacze odkryli, że respondenci są w stanie ustalić kontekst sytuacji na podstawie niewerbalnych wokalizacji, co sugeruje, że słuchacze są wrażliwi na systematyczne powiązania między strukturami akustycznymi w wokalizacjach a kontekstami behawioralnymi. Wyniki tych badań zostały opublikowane w formie artykułu w czasopiśmie „Cognition and Emotion”.
Podwaliny przyszłych badań nad pozytywnymi emocjami
Realizacja projektu PEP zaowocowała badaniami i danymi, które nie tylko spotkały się z dużym zainteresowaniem zarówno w środowisku akademickim, jak i poza nim, ale także posłużą jako ważny fundament przyszłych projektów badawczych. Wiele ustaleń badaczy znalazło zastosowanie w procesie mapowania określonych wzorców mimiki i ekspresji wokalnej spontanicznych pozytywnych emocji. „Udało nam się zapoczątkować badania nad pozytywnymi emocjami i podkreślić potrzebę rozróżniania pozytywnych emocji, a także badania rzeczywistych doświadczeń i ekspresji emocjonalnych”, podsumowuje Sauter. Opierając się na wynikach projektu PEP, Sauter bada relacje między pozytywnymi emocjami a zrównoważonym rozwojem. Tymczasem jej grupa badawcza wykorzystuje algorytmy uczenia maszynowego opracowane w ramach projektu PEP do dalszego badania emocji w głosie.
Słowa kluczowe
PEP, emocje, pozytywne emocje, spokój, nadzieja, dobre samopoczucie, kontekst emocjonalny, uczenie maszynowe