Umożliwienie szczególnie wrażliwym gospodarstwom domowym utrzymania odpowiednich temperatur w domach latem
Dane Eurostatu z 2022 r. pokazują, że 9,3% populacji UE ma trudności z utrzymaniem ciepła w swoich domach ze względu na niskie dochody, wysokie koszty energii i nieefektywne wykorzystanie energii w domach. Ponadto około 19% osób zgłosiło dyskomfort związany z letnimi upałami, co sugeruje, że ubóstwo energetyczne dotyczy również potrzeb w zakresie chłodzenia. Wiele gospodarstw domowych nie posiada klimatyzacji lub często ogranicza jej użycie w celu obniżenia kosztów. Finansowany ze środków UE projekt COOLTORISE ma na celu złagodzenie ubóstwa energetycznego wśród europejskich gospodarstw domowych w okresie letnim. W tym celu wdrożono kilka inicjatyw mających na celu edukację i wspieranie gospodarstw domowych w poprawie ich nawyków w zakresie zużycia energii. Inicjatywy prowadzone przez COOLTORISE są rozwijane w czterech krajach UE: Bułgarii, Grecji, Hiszpanii i Włoszech.
Seria warsztatów zwiększających świadomość
„Jedną z takich inicjatyw są letnie warsztaty kultury energetycznej, mające na celu doradzanie konsumentom szczególnie wrażliwym w kwestiach efektywnego wykorzystania energii w okresie letnim i motywowanie do zmian zachowania z wykorzystaniem strategii pasywnego chłodzenia” — zauważa koordynatorka projektu Carmen Sánchez-Guevara. „Obejmują one zapobieganie przedostawaniu się ciepła, promowanie nocnego wietrzenia i zmniejszanie nagrzewania wnętrz w wyniku oświetlenia gotowania”. Przeprowadzono warsztaty, których celem była poprawa zrozumienia rachunków za energię dla gospodarstw domowych. Podczas tych szkoleń dokonano przeglądu programów taryf socjalnych, wyposażając potencjalnych beneficjentów w wiedzę i wskazówki, pozwalające uzyskać do nich dostęp. W każdej sesji uczestniczyło około 15 gospodarstw domowych. Aby zapewnić dostępność dla gospodarstw domowych z jednym rodzicem, szczególnie tych prowadzonych przez kobiety, zespół COOLTORISE zorganizował również warsztaty dla dzieci — Coolkids. Wydarzenia te zapewniały dzieciom rozrywkę w postaci zajęć plastyczno-technicznych w tematyce energetyki, jednocześnie ucząc je podstawowych strategii oszczędzania energii. W tym samym czasie ich matki uczestniczyły w warsztatach dla dorosłych, dzięki czemu mogły pogodzić uczestnictwo w warsztatach z obowiązkami opiekuńczymi.
Praktyczne usługi wsparcia
„Oprócz organizowania warsztatów edukacyjnych, zapewniliśmy doradztwo w zakresie instalowania zestawów do montażu w domach — «coolkitów» — w celu poprawy warunków energetycznych w okresie letnim. Aby zachęcić do udziału, dostarczyliśmy te zestawy do niektórych gospodarstw domowych. Zawierały takie przedmioty, jak wentylatory, żarówki LED, listwy zasilające, gniazdka z inteligentnymi licznikami, żaluzje czy folie przeciwsłoneczne do okien” — podkreśla Ana Sanz Fernández, badaczka z zespołu na koordynującej projekt Politechnice Madryckiej. Osoby przeszkolone w kwestiach ubóstwa energetycznego w okresie letnim zapewniały wsparcie w konkretnych przypadkach, takich jak gospodarstwa domowe osób starszych.
Schrony klimatyczne chroniące obszary miejskie
Kolejnym celem było zachęcanie do zbiorowych interwencji na wspólnych podwórkach w celu obniżenia mikroklimatycznych temperatur i zapewnienia chłodniejszego środowiska dla okolicznych mieszkań. „Trzeba pamiętać, że zapotrzebowanie na energię do chłodzenia mieszkań w dużej mierze zależy od warunków zewnętrznych i nie można go ograniczyć wyłącznie poprzez wdrożenie rozwiązań wewnątrz budynków” — stwierdza Sanz-Fernández. „Wyniki wcześniejszego projektu pokazują, że miejskie wyspy ciepła mogą zwiększać zapotrzebowanie na chłodzenie nawet o 40% w porównaniu z obszarami wiejskimi. Podkreśla to potrzebę lokalnych interwencji obniżających temperaturę w celu osiągnięcia komfortu cieplnego w pomieszczeniach w środowisku miejskim” — zauważa Sánchez-Guevara. Sprawę komplikuje fakt, że niektóre gospodarstwa domowe dotknięte ubóstwem energetycznym często zamieszkują budownictwo zbiorowe z otwartymi przestrzeniami lub podwórkami, które często są zdegradowane. Po zidentyfikowaniu potencjalnych obszarów wymagających poprawy warunków higrotermicznych zespół projektu COOLTORISE opracował rozwiązania we współpracy z zaangażowanymi gospodarstwami domowymi, biorąc pod uwagę cechy fizyczne i orientację wspólnych przestrzeni zewnętrznych. Do końca projektu zrealizowanych zostanie co najmniej 20 interwencji, które obejmą około 300 gospodarstw domowych. Ostatecznie zaoferowano mieszkańcom usługę alarmu ostrzegającego przed upałami, aby zapobiegać narażeniu na trudne warunki w okresie letnim. Przygotowane we współpracy z instytutami zdrowia publicznego, służbami meteorologicznymi i agencjami ochrony ludności, spersonalizowane ostrzeżenia i wskazówki dotyczące działań zapobiegawczych były wysyłane przez aplikacje mobilne. „Staramy się zwiększać świadomość na temat ubóstwa energetycznego w okresie letnim i promować zasobooszczędne rozwiązania radzenia sobie z falami upałów. Mamy również nadzieję, że uda nam się wpłynąć na rozwój polityki i najlepszych praktyk poprzez angażowanie decydentów i publikowanie artykułów naukowych” — podsumowuje Sanz-Fernández.
Słowa kluczowe
COOLTORISE, gospodarstwa domowe, lato, ubóstwo energetyczne, chłodzenie, gospodarstwa domowe szczególnie wrażliwe, komfort cieplny
