Lepsza komunikacja między interesariuszami kluczem do zwiększenia elastyczności rynków energii
Europa dąży do poszerzenia udziału energii odnawialnej, a rynek energii jest coraz lepiej przygotowany do transformacji. Rynki muszą przystosować się do elastycznych zasobów energii, a jednocześnie zaspokoić zwiększony popyt. Finansowany przez UE projekt EUniversal odpowiada na to wyzwanie poprzez wsparcie komunikacji między interesariuszami.
UMEI: uniwersalny interfejs otwierający rynki
Rozwój energii odnawialnej i rozproszonych zasobów energetycznych (DER) komplikuje krajobraz rynku energii. Duża liczba nowych podmiotów i różnorodnych technologii utrudnia komunikację między interesariuszami, co ogranicza użyteczność systemów i zwiększa koszty. Aby usprawnić komunikację, potrzebne jest lepsze zarządzanie danymi. Właśnie to umożliwia UMEI. Koordynator projektu Piers Forster tłumaczy: „UMEI stanowi innowacyjne, elastyczne, modułowe i ewolucyjne podejście, które stanie się podstawą innowacyjnych usług, rozwiązań rynkowych i mechanizmów aktywnego uczestnictwa konsumentów, prosumentów i społeczności energetycznych w transformacji energetycznej”. UMEI zbudowany jest z interfejsów programowania aplikacji (API) publicznie dostępnych w serwisie Github. Łączy on inteligentne sieci z rynkami elastyczności i koordynuje komunikację między podmiotami komercyjnymi a operatorami systemów dystrybucyjnych (OSD). W przypadku tych ostatnich projekt udostępnia także specjalistyczny zestaw narzędzi, który pomaga rozwiązać napotykane przez nich problemy poprzez wykorzystanie elastyczności pochodzącej od dostawców usług elastyczności (FSP).
Osobne i zróżnicowane ośrodki demonstracyjne
Ośrodki testowe EUniversal zlokalizowane w Niemczech, Polsce i Portugalii mają za zadanie zbadać określone obszary transformacji sieci elektroenergetycznej. Testy w Portugalii pozwalają badaczom ocenić potrzeby w różnych obszarach, a jednocześnie przeanalizować regulację sieci średniego i niskiego napięcia. Marques tłumaczy: „Celem operacyjnym jest potwierdzenie skuteczności UMEI i zestawu narzędzi DSO w różnych kontekstach i scenariuszach. Demonstracja pozwoliła na przetestowanie zapewniania elastyczności rynkowej od prosumentów sieci niskiego i średniego napięcia za pośrednictwem UMEI”. Innym ważnym elementem demonstracji jest planowanie odporności na elastycznym rynku. Testy przeprowadzone w Niemczech koncentrowały się na sieciach niskiego napięcia. Badanie pilotażowe dotyczyło wykorzystania elastycznych zasobów do zarządzania ograniczeniami przesyłowymi. Krótkotrwałe ograniczenia przesyłowe są znanym problemem przy integracji elastycznych źródeł energii, ale równie ważne jest planowanie pod kątem ograniczeń średnio- i długotrwałych. Zespół EUniversal uwzględnia w analizach efekty sezonowe, wzrost odnawialnych źródeł energii i nowe zapotrzebowanie na energię elektryczną. Polski program pilotażowy poświęcony jest z kolei dynamicznej obciążalności linii (DOL) i nowej stacji flexstation. Zadaniem DOL jest maksymalizacja obciążenia, gdy pozwalają na to warunki. Rolą stacji flexstation jest z kolei zautomatyzowanie kontroli ograniczeń technicznych na poziomie podstacji wtórnej przy jednoczesnym wykorzystaniu elastyczności. Rozwiązanie to umożliwia zaawansowane monitorowanie i kontrolę sieci niskiego napięcia, autonomiczną kontrolę i monitorowanie wytwarzania energii fotowoltaicznej, budowę infrastruktury do magazynowania energii i ładowania pojazdów elektrycznych, szybsze wykrywanie awarii, a także utrzymywanie napięcia sieci w dopuszczalnych granicach, zwłaszcza przy wysokim nasyceniu ogniwami fotowoltaicznymi. Jego funkcjonalność obejmuje zdalne sterowanie pozycją odczepu (OLTC).
Harmonizacja elastycznych rynków energii
Propozycje zespołu EUniversal można uznać za ambitne. Aby wykorzystać potencjał koncepcji UMEI, zespół zaleca wykonanie kilku kroków. Po pierwsze, pożądana jest standaryzacja interfejsów API. Powszechny charakter wzrostu i rozwoju UMEI opiera się na uniwersalności tworzących go elementów. Ponadto potrzebna jest standaryzacja produkcji urządzeń. Regulacje w tym obszarze usprawnią wymianę danych na rynku energii. Do tego zespół EUniversal zaleca zwiększenie możliwości agregacji poprzez opracowywanie algorytmów. Mniejsze urządzenia DER muszą być zagregowane, aby mogły uczestniczyć w rynku. By zoptymalizować potencjał tych graczy, rynki muszą bardziej postarać się zaangażować konsumentów. Obecnie utrudnia to niski poziom świadomości, motywacji i zaufania. Cyfryzacja sektora energetycznego już się rozpoczęła i nie sposób jej zatrzymać. Szybkim przemianom sprzyjają inteligentne sieci, DER i konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Projekt EUniversal, dzięki stworzeniu systemu komunikacji pośredniczącej dla rynku energii i opracowaniu niezbędnych narzędzi, pomaga sprostać temu wyzwaniu.
Słowa kluczowe
EUniversal, UMEI, energia odnawialna, elastyczność energetyczna, API, rynki energii, zestaw narzędzi OSD
