Łatwiejszy dostęp do usług cyfrowych dla europejskich naukowców
Komercyjne usługi cyfrowe, takie jak platformy obserwacji Ziemi i usługi w chmurze, mają kluczowe znaczenie dla wielu obszarów badań naukowych. W ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu OCRE ustanowiono ogólnoeuropejskie ramy oparte na umowach o świadczenie usług komercyjnych, które umożliwiają naukowcom uzyskanie dostępu do tych cennych narzędzi. Są to umowy ramowe zawierane z dostawcami usług w chmurze spełniającymi określone wymagania środowisk badawczych, dzięki którym zainteresowane instytucje nie muszą przeprowadzać tej czasochłonnej i złożonej procedury, a zasoby w chmurze mogą być udostępniane szerszej grupie instytucji badawczych, stając się motorem napędowym europejskich innowacji badawczych. „Ostatecznym celem projektu OCRE jest zapewnienie europejskiej społeczności badaczy bezpiecznego dostępu do komercyjnych usług cyfrowych i usług obserwacji Ziemi”, mówi David Heyns, dyrektor projektu OCRE z ramienia organizacji GÉANT.
Lepszy dostęp, lepsza jakość badań
Dzięki systemowi OCRE europejskie instytuty badawcze mogą znaleźć lokalnego dostawcę i zamówić komercyjne usługi cyfrowe. Mogą to zrobić za pośrednictwem listy dostawców usług w chmurze i katalogu usług obserwacji Ziemi dostępnych na platformie OCRE, a także katalogu chmur GÉANT lub europejskiej chmury dla otwartej nauki (EOSC). OCRE zapewnia szerokie i zróżnicowane portfolio usług w różnych modelach, takich jak infrastruktura jako usługa (IaaS) czy platforma jako usługa (PaaS), które obejmują usługi obliczeniowe, pamięci masowej i sieciowe, a także platformy, które umożliwiają klientom tworzenie i uruchamianie aplikacji opartych na chmurze. Katalog OCRE oferuje również oprogramowanie jako usługę (SaaS) – model licencjonowania oprogramowania zapewniający programy komputerowe na żądanie w ramach subskrypcji. Działa ona jako usługa w chmurze publicznej i pozwala na przechowywanie plików oraz dostęp do narzędzi współpracy, symulacji i wizualizacji. Ponadto OCRE umożliwia użytkownikom korzystanie z usług obserwacji Ziemi opartych na danych zebranych w ramach programu Copernicus, jednego z komponentów unijnego programu kosmicznego. „Zarejestrowani dostawcy świadczą lub opracowują wspomniane tematyczne lub regionalne usługi platformy obserwacji Ziemi na rzecz europejskich naukowców”, wyjaśnia Heyns.
Budowanie relacji ze społecznością naukową
Projekt OCRE spotkał się ze znacznym zainteresowaniem ze strony społeczności naukowej i podmiotów rynkowych, co pozwoliło partnerom projektu na przedstawienie oferty systemu usług w chmurze o bezprecedensowym zakresie i skali. W odpowiedzi na tę ofertę otrzymano ponad 1 100 propozycji od podmiotów rynkowych z 40 krajów europejskich i na ich podstawie przygotowano ponad 430 umów krajowych wspierających ramy OCRE. „Dzięki temu do europejskiej społeczności naukowej trafiły usługi cyfrowe oparte na chmurze o wartości przekraczającej 7,5 miliona euro, co miało na celu przyspieszenie wdrożenia usług OCRE. Zaowocowało to sporą liczbą atrakcyjnych studiów przypadków opracowanych w ramach innowacyjnych projektów badawczych wykorzystujących szereg najnowocześniejszych usług opartych na chmurze”, dodaje Heyns. Historie sukcesu OCRE mają duży rozmach, zarówno jeśli chodzi o ich zakres, jak i skalę. Jednym z przykładów jest inicjatywa, w której ukraińscy badacze wykorzystali dane satelitarne do ilościowego określenia strat w uprawach oraz szkód spowodowanych pożarami i bombardowaniami w wyniku trwającej wojny. Wśród osiągnięć innych projektów należy wymienić innowacyjny model przepływu krwi wykorzystany do diagnozowania chorób aorty w czasie rzeczywistym, metodę oceny przesuwania się brytyjskiej linii brzegowej w ciągu ostatnich 38 lat, opartą na technologii satelitarnego obrazowania Ziemi przeznaczonej do oceny działań łagodzących skutki zalewania obszarów przybrzeżnych i erozji wybrzeża, a także nowe algorytmy sztucznej inteligencji zaprojektowane do optymalizacji uczącego się systemu sterowania rojem dronów. Te studia przypadków zostały wykorzystane przez różne inicjatywy EOSC oraz krajowe sieci badawcze i edukacyjne (NREN) w całej Europie, aby wykazać, że w działalności badawczej możliwe jest uzyskanie większej elastyczności i skalowalności. „W planach organizacji GÉANT jest zamówienie systemu OCRE 2024, kolejnej iteracji ram, które zapewnią ciągłość działania systemu z myślą o ponad 10 000 europejskich instytutów, wzajemnie połączonych za pośrednictwem GÉANT i europejskich sieci NREN”, podsumowuje Heyns.
Słowa kluczowe
OCRE, Ziemia, obserwacja, usługi, cyfrowy, dostęp, naukowy, społeczność, publiczny, chmura