Innowacja nanotechnologiczna daje nadzieję pacjentom z przewlekłymi ranami
Zakażenie rany o podłożu bakteryjnym – schorzenie, które obniża jakość życia milionów ludzi na całym świecie – może być trudne do wyleczenia. Szczególnie narażeni są pacjenci z cukrzycą. W ciężkich przypadkach takie infekcje mogą prowadzić do rozwoju gangreny i konieczności amputacji kończyny. Dotyka to rocznie około jednego miliona pacjentów na całym świecie. „Przewlekłe rany są często leczone antybiotykami”, mówi koordynatorka projektu NEXTNANO, Olesja Bondarenko, która jest również dyrektorem generalnym firmy Nanordica Medical z Estonii. „Wadą takiego podejścia jest jednak to, że rany te mogą być dość oporne na standardowe leczenie, zwłaszcza jeśli zawierają biofilm bakteryjny, co wymaga zastosowania wyższych dawek antybiotyków”. Nie zawsze jest to wskazane z medycznego punktu widzenia, a ponadto może prowadzić do rozwoju antybiotykooporności. Zjawisko to zaczyna być poważnym problemem zdrowotnym w całej Europie.
Zastąpienie antybiotyków skutecznymi opatrunkami antybakteryjnymi
Badacze z estońskiego start-upu Nanordica postanowili zmierzyć się z tym poważnym wyzwaniem, wykorzystując rozwiązania z zakresu nanotechnologii. „Chcieliśmy zastąpić antybiotyki skutecznymi opatrunkami antybakteryjnymi”, wyjaśnia Bondarenko. „Większość takich opatrunków zawiera jony srebra, które dezaktywują bakterie, ale przy okazji mogą również hamować proces gojenia”. Dzięki połączeniu nanocząsteczek miedzi i srebra zespół odkrył, że był w stanie wzmocnić pozytywne działanie antybakteryjne srebra, jednocześnie zmniejszając jego negatywne skutki. Doprowadziło to do opracowania prototypowego opatrunku składającego się z dwóch warstw. Pierwszą z nich jest zwykła warstwa chłonna, podczas gdy druga warstwa, przylegająca do rany, zawiera włókna łączące nanocząsteczki miedzi i srebra. Zespół wykazał skuteczność opatrunku antybakteryjnego we wstępnych badaniach na zwierzętach. „Ten sukces sprawił, że zaczęliśmy myśleć o rozpoczęciu badań klinicznych z udziałem ludzi, jednak nasze zasoby były niewystarczające”, dodaje Bondarenko. „Poza tym jesteśmy małym zespołem naukowców i naprawdę nie wiedzieliśmy, jak wprowadzić nasz produkt na rynek”.
Wprowadzanie nanoinnowacji na rynek
Osiągnięcie wymaganego poziomu gotowości rynkowej w krótkim czasie było możliwe dzięki finansowanemu przez UE projektowi NEXTNANO. Obejmował on dalszy rozwój prototypu oraz przeprowadzenie małego badania pilotażowego z udziałem pacjentów z owrzodzeniami stopy cukrzycowej w jednym z estońskich szpitali. „W ponad 80 % przypadków proces gojenia ran przewlekłych uległ poprawie po upływie jednego do trzech dni noszenia opatrunku przez pacjenta”, mówi Bondarenko. Firma Nanordica złożyła również wniosek patentowy o ochronę swojej technologii i wdrożyła system zarządzania jakością. Był to proces czasochłonny, ale niezbędny do zapewnienia, że gotowy produkt będzie w pełni zgodny z wymogami rynku. „Ten projekt był dla nas przełomowy, ponieważ pozwolił nam zainwestować po raz pierwszy w aspekty handlowe i regulacyjne”, zauważa Bondarenko.
Ratunek dla osób z przewlekłymi ranami
Projekt NEXTNANO znacząco przyspieszył proces wprowadzania produktu na rynek. Kolejne kroki będą obejmowały przeprowadzenie audytu systemu zarządzania jakością firmy, przeprowadzenie testów zgodnie z normą ISO i uzyskanie znaku CE. „Planujemy przeprowadzić większe badanie kliniczne, tym razem z udziałem ponad 100 pacjentów, i rozwinąć możliwości produkcyjne w Estonii”, dodaje Bondarenko. „Chcemy również zwiększyć nasze portfolio produktów poprzez własne badania i rozwój oraz współpracę”. Co jednak najważniejsze, Bondarenko wierzy, że po wprowadzeniu na rynek ten innowacyjny opatrunek przyniesie ulgę milionom ludzi żyjących z przewlekłymi ranami. „Moja rodzina ma długą historię cukrzycy, więc problem ten nie jest nam obcy”, mówi.
Słowa kluczowe
NEXTNANO, nanotechnologia, cukrzyca, infekcje, antybakteryjny, antybiotyki, nanocząsteczki
