Oto dowód, że naprawdę jesteś tym, co jesz
Zwykło się powtarzać, że jesteśmy tym, co jemy. Jednak mało kto potrafi wytłumaczyć, co tak naprawdę oznacza to stwierdzenie. „Dane pokazują, że liczba chorób związanych z układem odpornościowym rośnie”, mówi Nicola Gagliani, profesor Centrum Immunologii Translacyjnej przy Klinice Uniwersyteckiej Hamburg-Eppendorf. „Chociaż podejrzewamy, że winowajcą są wyjątkowo obfite posiłki typowe dla zachodniej diety, wciąż jest to tylko hipoteza, którą należy zbadać”. Dzięki wsparciu finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu Diet-namic Gagliani mogła pokierować badaniami, których celem było poszerzenie dostępnej wiedzy na temat korelacji między dietą a stanem zdrowia. W szczególności projekt pozwolił na ustalenie, w jaki sposób krótkoterminowe zmiany w diecie mogą wpływać na nasze zdrowie poprzez modulowanie układu odpornościowego. „Odkryliśmy, że reakcja naszego układu odpornościowego na zmianę diety ma błyskawiczny i gruntowny charakter”, dodaje Gagliani. „Zmiany te mogą prowadzić zarówno do spadku odporności, jak i do hiperaktywacji układu immunologicznego, przyspieszając śmierć komórek, która wpływa na skuteczność chemioterapii”.
Zalety zdrowej diety
Naukowcom udało się tego dowieść dzięki badaniom na modelach mysich, które umożliwiły ocenę wpływu niezdrowej diety na limfocyty T, a w konsekwencji na homeostazę jelitową. „Nawet krótkotrwałe stosowanie niezdrowej diety ma drastyczny wpływ na mikrobiotę jelitową oraz skład limfocytów T w jelitach i tkankach limfatycznych związanych z błoną śluzową”, wyjaśnia Gagliani. Dobrą wiadomość stanowi odkrycie, że ten negatywny proces można odwrócić – po prostu przechodząc na zdrową dietę. „Pokazuje to zdolność limfocytów T do szybkiej adaptacji do zmian środowiskowych, a także dowodzi, że odgrywają one rolę w kształtowaniu wpływu, jaki dieta ma na nasz ogólny stan zdrowia i samopoczucia”, zauważa Gagliani.
Pierwszy krok do opracowania immunoterapii
Uczeni badali również molekularne mechanizmy odpowiedzialne za zdolności adaptacyjne limfocytów T, co zaowocowało odkryciem kluczowego szlaku sygnałowego umożliwiającego regulację tego mechanizmu. „To ważny pierwszy krok do opracowania immunoterapii, których zasadnicze działanie polegałoby na uruchamianiu przeciwzapalnej funkcji limfocytów T”, podkreśla Gagliani. „Takie terapie oferują możliwość przywracania pierwotnej homeostazy w tkankach objętych stanem zapalnym u pacjentów cierpiących na niektóre choroby zapalne o podłożu immunologicznym”.
Wpływ diety na terapie przeciwnowotworowe
Co równie ważne, projekt ten, wsparty przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych, przyniósł odkrycia mające duże znaczenie z perspektywy terapii onkologicznych. Przykładowo badacze zaobserwowali, że jeśli mikrobiota będzie miała określony skład, krótkotrwałe stosowanie diety bogatej w tryptofan może powodować wyższe stężenie będącego metabolitem mikrobioty kwasu indolo-3-octowego (3-IAA) w krwiobiegu myszy. „3-IAA w połączeniu z chemioterapią zwiększa stres oksydacyjny, zmniejsza autofagię i zatrzymuje proliferację komórek nowotworowych w przypadku raka trzustki i potencjalnie raka okrężnicy”, twierdzi Gagliani. Przekładając te odkrycia na świat ludzi, naukowcy zauważyli silną korelację między stężeniem 3-IAA a odpowiedzią na chemioterapię w dwóch niezależnych kohortach pacjentów z rakiem trzustki.
Jak ułożyć dietę korzystną dla zdrowia
Wszystkie uzyskane wyniki jasno pokazują, że dieta bardzo szybko i mocno wpływa na stan zdrowia. Co ważne, dzięki powiązaniu określonych składników diety z konkretnymi efektami zdrowotnymi projekt otworzył możliwość opracowania diety ukierunkowanej na utrzymanie – a nawet przywrócenie – zdrowia. „Projekt ten potwierdza słuszność powiedzenia »jesteś tym, co jesz«, jednocześnie wskazując, w jaki sposób można zmienić trajektorię wielu chorób o podłożu immunologicznym, w tym raka, poprzez zmianę codziennego nawyku, jakim jest jedzenie”, podsumowuje Gagliani.
Słowa kluczowe
Diet-namic, choroba, rak, układ odpornościowy, dieta, zdrowie, chemioterapia
