Kolejny krok na drodze do gospodarki o obiegu zamkniętym
Na terenie całej Unii Europejskiej każdego roku wyrzucamy przeszło 100 milionów ton bioodpadów. Jednym z głównych strumieni są bioodpady komunalne, pozostałe pochodzą przede wszystkim z przemysłu spożywczego i napojów. Jedynie około 40 % z nich jest skutecznie przetwarzane – pozostałe odpady trafiają na wysypiska śmieci lub spalarnie, co przekłada się na znaczące szkody dla środowiska. W ramach finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu SCALIBUR zostało powołane do życia konsorcjum obejmujące 21 partnerów pod kierunkiem Ośrodka Badań nad Opakowaniami, Transportem i Logistyką (ITENE), którego celem było znalezienie rozwiązań tych problemów. „Prace w ramach projektu koncentrowały się na trzech frakcjach bioodpadów. Najważniejszą z nich była frakcja organiczna komunalnych odpadów stałych, czyli selektywnie zebrane bioodpady wytwarzane w naszych domach. Drugą były odpady organiczne wytwarzane przez restauracje, hotele oraz kawiarnie. Trzecim kierunkiem prac były osady ściekowe – pozostałości po procesie oczyszczania ścieków”, wyjaśnia César Aliaga, koordynator projektu. Według założeń zespołu projekt miał dwa główne cele. „Pierwszym z nich było usprawnienie procesów selektywnej zbiórki bioodpadów oraz gospodarowanie nimi. Drugim było opracowanie na ich podstawie produktów o wysokiej wartości dodanej”, wyjaśnia Aliaga.
Wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym
„W ramach prac związanych z projektem SCALIBUR zostały opracowane procesy waloryzacji bioodpadów, które miały pomóc w realizacji założeń gospodarki o obiegu zamkniętym na terenie Unii Europejskiej poprzez zwiększanie wartości frakcji organicznej komunalnych odpadów stałych, odpadów wytwarzanych przez hotele, restauracje i kawiarnie oraz osady ściekowe pochodzących z oczyszczalni ścieków”, wyjaśnia Aliaga. W czasie realizacji projektu badacze i uczestnicy opracowali szereg nowych i zrównoważonych produktów dzięki wykorzystaniu wybranych strumieni bioodpadów. „Z tego powodu uważam, że jednym z najważniejszych rezultatów projektu SCALIBUR są nowe produkty uzyskane z trzech frakcji bioodpadów”, dodaje Aliaga. Odpady wytwarzane przez branżę gastronomiczną oraz frakcje organiczne komunalnych odpadów stałych zostały poddane obróbce biochemicznej (hydrolizie enzymatycznej oraz fermentacji), a także wykorzystane do hodowli owadów, w wyniku czego powstały między innymi biologiczne środki ochrony roślin, poliestry, a także substancje takie jak chityna, chitozan i białka, które mogą znaleźć zastosowanie w produkcji żywności i pasz. Z kolei w przypadku osadów ściekowych powstały nowe procesy pozwalające na uzyskanie nowych produktów – biopolimerów, alkoholi i kwasów organicznych. „Warto wspomnieć także o tym, że projekt SCALIBUR był poświęcony rozwojowi nowych technologii ukierunkowanych na usprawnienie procesów zbierania bioodpadów. W tym celu badacze opracowali i przetestowali innowacyjny system czujników instalowanych w pojemnikach na odpady. Celem systemu jest pomiar zarówno poziomu wypełnienia pojemników, jak i poziomu rozkładu materii organicznej”, wyjaśnia Aliaga. Pomiary są wykonywane w czasie rzeczywistym. Dzięki temu odpowiednie służby mogą automatycznie ustalać, czy dany pojemnik powinien zostać odebrany, lub czy może poczekać.
Wykorzystanie nowych technologii w sektorze odpadów biologicznych
Kolejne etapy projektu koncentrują się na wykorzystaniu opracowanych technologii oraz udostępnianiu ich interesariuszom. „W ramach projektu powstało centrum bioodpadów – punkt kontaktowy, którego celem jest ułatwienie interesariuszom nawiązywania partnerstw i współpracy”, zauważa Aliaga. Nowa platforma umożliwia współdzielenie wszystkich technologii opracowanych w ramach projektu, dzięki czemu jej użytkownicy mogą odkrywać innowacyjne procesy i testować najlepsze praktyki w swoich przedsięwzięciach. Badacze zakładają, że platforma będzie rozwijana nawet po zakończeniu realizacji projektu, aby stała się główną siecią skupiającą interesariuszy sektora bioodpadów. W ramach projektu SCALIBUR przez cztery lata trwały prace nad rozwojem nowych technologii pozwalających na usprawnianie zbiórek odpadów oraz uzyskanie produktów o wysokiej wartości dodanej. „Wprowadzenie tych technologii na rynek jest szansą nie tylko na lepsze przetwarzanie bioodpadów, ale także na rozwój nowych łańcuchów wartości i rozwiązań dla przemysłu. To szczególnie ważne, gdy weźmiemy pod uwagę ilość wytwarzanych bioodpadów, które mogą znaleźć zastosowanie jako surowce w tych procesach”, podsumowuje Aliaga.
Słowa kluczowe
SCALIBUR, bioodpady, gospodarka o obiegu zamkniętym, frakcja organiczna komunalnych odpadów stałych, bioodpady z hoteli i lokali gastronomicznych, osady ściekowe, Biowaste Hub
