Koncentracja na zarządzaniu parkingami sprzyja planowaniu miast
Decydenci miejscy zwykle zajmują się kwestiami związanymi z parkowaniem w sposób reaktywny, na przykład zwiększając liczbę miejsc parkingowych w odpowiedzi na ich braki, co dzieje się w wielu miastach. „Przy zarządzaniu parkingami włodarze często zapominają, że nie chodzi w nim wyłącznie o kwestię zapotrzebowania na miejsca parkingowe”, mówi Patrick Auwerx, koordynator projektu CIVITAS Park4SUMP z belgijskiej organizacji Mobiel 21. „Ważnym aspektem jest także zarządzanie popytem i zapotrzebowaniem. W wielu przypadkach przepisy i zasady dotyczące parkowania nie są odpowiednio zharmonizowane z planami zrównoważonej mobilności miejskiej (ang. sustainable urban mobility plans, SUMP)”.
Potrzeba lepszego zarządzania parkingami
Zespół finansowanego ze środków Unii Europejskiej projektu Park4SUMP postanowił zmienić ten stan rzeczy „Przepisy dotyczące parkowania – różnicowanie stawek i opłat za parkowanie, wymuszanie parkowania poza ulicami, rozszerzanie stref parkowania i inne tego rodzaju działania to potężne rozwiązania, na których chcieliśmy się skupić”, mówi Auwerx. Od Norwegii po Albanię – łącznie 16 miast, połączyło siły, aby wymieniać się doświadczeniem i rozwijać najlepsze praktyki w dziedzinie zarządzania parkingami. Działania obejmowały dzielenie się informacjami na temat realizowanych działań w jasny i zrozumiały sposób, a także zapewnienie, że zasady parkowania i mandaty są odpowiednie, zrównoważone i skutecznie egzekwowane. Inną istotną najlepszą praktyką było zapewnienie, że przychody z opłat parkingowych i grzywien są inwestowane w zrównoważoną mobilność miejską. Udział mieszkańców w opracowywaniu działań dotyczących zarządzania parkingami okazał się pomocny w promowaniu nowych wytycznych oraz sprzyjał ich przestrzeganiu. Ponadto uczestnikom projektu udało się wykazać, że cyfryzacja ma wpływ na zwiększenie szacunku społeczeństwa i zadowolenia z pracy osób odpowiedzialnych za egzekwowanie przepisów dotyczących parkowania.
Najlepsze praktyki w zakresie zrównoważonej mobilności
Dzięki wymianie i wdrażaniu najlepszych praktyk we wszystkich 16 miastach uczestniczących w projekcie CIVITAS Park4SUMP udało się poprawić przepisy dotyczące parkowania, a zarządzanie parkingami stało się ważnym elementem ich planów zrównoważonej mobilności miejskiej. W ramach projektu uregulowano przepisy dotyczące około 55 000 nowych miejsc parkingowych, zmieniono także przeznaczenie 3 239 miejsc parkingowych. Zmniejszenie dopłat do miejsc parkingowych, przy jednoczesnym pobieraniu opłat i grzywien na istniejących parkingach, pomogło wygenerować dochody dla gmin. „To jest właśnie odpowiednie dysponowanie środkami”, dodaje Auwerx. „W ramach realizacji projektu miasta takie jak Kraków mogły reinwestować dochody z tego źródła w zrównoważoną mobilność, zachęcając w ten sposób kierowców do wybrania innych środków transportu”. Od czasu realizacji tych działań zespół projektu przedstawił szereg zaleceń politycznych. Zdaniem ich autorów gminy powinny wprowadzać maksymalny limit liczby miejsc parkingowych przypisanych do nowego budynku lub inwestycji, a także rozważyć wyznaczanie dróg dla rowerów, wprowadzenie większej liczby obiektów typu Park&Ride i programów współdzielenia samochodów.
Audyt zasad dotyczących parkingów w krajach
Szesnaście miast uczestniczących w pracach nadal realizuje w praktyce wiele ustaleń opracowanych w ramach projektu Park4SUMP, a ich doświadczenia służą również innym europejskim miastom. Najistotniejszym rozwiązaniem jest ParkPAD – narzędzie do audytu. Dzięki niemu gminy mogą skorzystać z usług audytora krajowego, który dokona oceny aktualnych przepisów i praktyk w zakresie zarządzania parkingami oraz przedstawi odpowiednie zalecenia. „To ważne, ponieważ przepisy obowiązujące w poszczególnych krajach różnią się między sobą”, zauważa Auwerx. Co najmniej 22 europejskie miasta przeprowadziły już audyty ParkPAD, co świadczy o powtarzalności procesów i skalowalności narzędzia. To jednak nie koniec wyzwań. Zespół projektu CIVITAS Park4SUMP szacuje, że w 15–20 % mniejszych i średnich miast europejskich nadal nie ma regulacji dotyczących parkowania. Zachęcanie do lepszej integracji zarządzania parkowaniem z planami zrównoważonej mobilności miejskiej ma sprawić, że mieszkańcy zaczną dostrzegać poprawę sytuacji w swoim otoczeniu.
Słowa kluczowe
CIVITAS Park4SUMP, parking, mobilność, miasta, audyt, zrównoważony, plan zrównoważonej mobilności miejskiej, SUMP
