Wymiana wiedzy między europejskimi producentami owoców ekologicznych
Rolnictwo ekologiczne rozwija się w Europie w szybkim tempie. Jednak w 2020 roku tylko 9,1 % całkowitej powierzchni gruntów rolnych w całej UE było przeznaczone na produkcję ekologiczną. W ramach strategii „od pola do stołu” Zielonego Ładu UE wyznaczono cel przeznaczenia pod uprawę ekologiczną 25 % gruntów rolnych UE do 2030 roku. Rolnictwo ekologiczne jest trudne i wymagające technicznie. Rolnicy borykają się z szeregiem trudności, w przypadku których nie mogą sięgnąć po konwencjonalne rozwiązania, takie jak zarządzanie glebą i nawożeniem oraz ochrona upraw. Wielu europejskich rolników prowadzących uprawy ekologiczne opracowało własne strategie agroekologiczne w celu poprawy zdrowia roślin i optymalizacji rolnictwa ekologicznego, jednak duża część tej wiedzy nie jest szeroko rozpowszechniona, częściowo z powodu barier językowych i geograficznych. „W Europie istnieje już kultura wymiany informacji poprzez formalnie lub nieformalnie ustanowione sieci wymiany wiedzy”, mówi Sophie Egerer z firmy Naturland, będącej koordynatorem projektu BIOFRUITNET (Boosting Innovation in Organic FRUIT production through strong knowledge NETworks). „Jednak sieci te działają głównie na poziomie lokalnym, a informacje dotyczące w szczególności istniejącej wiedzy praktycznej rzadko wykraczają poza granice regionalne lub krajowe”. Celem finansowanego ze środków UE projektu BIOFRUITNET było rozwiązanie tego problemu komunikacyjnego poprzez stworzenie sieci wiedzy – zarówno internetowej, jak i fizycznej – w celu gromadzenia wiedzy lokalnej i naukowej na temat ekologicznej uprawy owoców w całej UE w lokalnych językach i dzielenia się nią. „Wkład w udostępnianie wiedzy na temat rolnictwa ekologicznego rolnikom w całej Europie poprzez projekt BIOFRUITNET uważa się za znaczący wysiłek w zwiększaniu ekologii UE”, zauważa Egerer.
Określenie istniejącej wiedzy rolniczej
Zespół projektu BIOFRUITNET przeprowadził najpierw wśród rolników, doradców i ich stowarzyszeń badanie ankietowe w celu określenia istniejących sieci wymiany wiedzy w UE i krajach sąsiednich. Druga ankieta, która dotarła do około 250 rolników i doradców z 12 krajów UE, pomogła zespołowi projektu BIOFRUITNET zidentyfikować i określić, które szkodniki i choroby stanowią największe zagrożenie w sadach ekologicznych. Ujawniło to również poziom przyjęcia praktyk sadowniczych odpowiednich dla rolnictwa ekologicznego, szczególnie związanych z wyborem odmian, nawożeniem, funkcjonalną różnorodnością biologiczną i ochroną roślin. „Mogliśmy uzyskać aktualny i dokładny obraz wyzwań, przed którymi stoją producenci owoców ekologicznych w całej Europie, oraz zidentyfikować tematy, w których projekt BIOFRUITNET mógłby przynieść im najwięcej korzyści”, dodaje Egerer. Następnie zespół dokonał przeglądu istniejącej literatury naukowej i „szarej”, aby przygotować szeroki wachlarz materiałów komunikacyjnych w celu pokonania bariery językowej. Obecnie dostępne są one w 10 językach, obejmują 30 krótkich filmów technicznych, 100 streszczeń praktyk, pięć podcastów i trzy kursy e-learningowe – każdy składa się z czterech do pięciu modułów po około pół godziny.
Rosnąca europejska sieć wiedzy ekologicznej
Nowe materiały informacyjne opracowane w ramach projektu BIOFRUITNET stanowią solidną podstawę szkoleniową z zakresu ekologicznej uprawy owoców, natomiast sieci komunikacyjne pozwolą na zwiększenie bezpośredniej wymiany wiedzy pomiędzy europejskimi producentami owoców ekologicznych. „Stworzenie europejskiej sieci wiedzy zostało pomyślane tak, aby utrzymać transfer wiedzy specjalistycznej i dalej rozwijać go w przyszłości”, mówi Egerer. Unijna sieć wymiany wiedzy ma również zapewnić kontynuację prac projektu po jego zakończeniu. W miarę wykraczania projektu poza granice UE, poprzez włączanie sieci wiedzy z krajów niebędących członkami UE w Europie i regionie Morza Śródziemnego, będzie on korzystnie wpływać na szersze przejście na bardziej ekologiczne rolnictwo. „Wśród nich są kraje, w których ekologiczna produkcja owoców jest jeszcze w powijakach, a tym samym istnieje ogromny potencjał przejścia na rolnictwo ekologiczne”, podsumowuje Egerer.
Słowa kluczowe
BIOFRUITNET, agroekologia, ekologiczne, rolnictwo, wiedza, wymiana, sieci, bariery, językowe, geograficzne
