Bezpieczeństwo, zrównoważony rozwój i ochrona europejskiego przemysłu przetwórstwa minerałów
Znalazły się w nim wszystkie surowce ważne dla gospodarki Wspólnoty, w przypadku których występuje realne zagrożenie przerwania łańcuchów dostaw. Nowe wydanie broszury CORDIS Results Pack jest poświęcone finansowanym ze środków UE projektom, które dzięki realizowanym badaniom i pracom przyczyniają się do usprawnienia przetwarzania tych surowców i przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju powiązanych sektorów. Celem zaproponowanego przez Komisję Europejską europejskiego aktu w sprawie surowców krytycznych jest zabezpieczenie przyszłych dostaw tych kluczowych materiałów na rynki Wspólnoty, by umożliwić dalszy rozwój sektorów takich jak energetyka odnawialna i akumulatory oraz zagwarantować jej samowystarczalność w zakresie wydobycia, przetwarzania i recyklingu wszystkich spośród 34 wymienionych na wykazie metali i surowców mineralnych. Technologie te odgrywają kluczową rolę w europejskiej transformacji ekologicznej, dzięki której Stary Kontynent stanie się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 roku. Pomagają także w realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu.
Unijne badania
Każdy z opisanych na łamach tego wydania broszury Results Pack dwunastu projektów doprowadził do opracowania konkretnych rozwiązań technologicznych w zakresie przetwarzania minerałów, w tym wielu surowców krytycznych, dzięki zrealizowanym projektom badań i innowacji finansowanym w ramach programu ramowego „Horyzont 2020”. Wśród nich można wymienić pierwiastki ziem rzadkich, które są niezbędne do produkcji zaawansowanych technologicznie produktów wykorzystywanych na co dzień przez konsumentów, takich jak telefony komórkowe, dyski twarde komputerów, pojazdy elektryczne i hybrydowe oraz płaskie monitory i telewizory. Dzięki badaniom dowiadujemy się także, w jaki sposób możemy odzyskiwać i ponownie wykorzystywać surowce i źródła poboczne dzięki innowacyjnym technologiom, co pozwala na redukcję ilości odpadów.
Droga do bezpieczeństwa dostaw surowców krytycznych
Zespół skupiony wokół projektu NEMO przyczynił się do wprowadzenia zasad gospodarki o obiegu zamkniętym w sektorze dzięki zaprezentowaniu metody pozwalającej na wykorzystanie odpadów kopalnianych do produkcji betonu, a także odzyskiwania metali z pozostałości siarczkowych. Produkcja aluminium generuje ogromne ilości odpadów w postaci boksytu, dlatego projekt RemovAL postanowił zająć się przetwarzaniem ich w nowe produkty, w tym podsypkę wykorzystywaną do budowy dróg i kruszywa budowlane. Produkcja pierwiastków ziem rzadkich nastręcza często wielu problemów ze względu na trudność w oddzielaniu ich od skał, w których są osadzone – konieczna jest więc optymalizacja modelu wydobycia. Zespół projektu SecREEts zajął się pozyskiwaniem ich ze skał fosforanowych wykorzystywanych do produkcji nawozów. Kolejnym krytycznym surowcem wykorzystywanym w sektorze zaawansowanych technologii jest chrom – pozyskiwaniem tego pierwiastka zajął się zespół projektu CHROMIC, który użył w tym celu strumieni odpadów stalowych. Nowe metody opracowane w ramach projektu FineFuture pozwalają na oddzielanie cząsteczek minerałów o średnicy wynoszącej zaledwie 20 µm, dzięki czemu możemy uniknąć wyrzucania ich na wysypiska. Podobny cel przyświecał badaczom projektu PLATIRUS, którzy dążyli do umożliwienia odzysku cennej platyny z odpadów górniczych i elektronicznych w ilościach pozwalających na zaspokojenie 30 % zapotrzebowania Europy, poprawiając konkurencyjność Starego Kontynentu na rynkach. Jednym z najdroższych pierwiastków na rynku jest skand, wytwarzany wyłącznie na terenie Azji i Rosji. Zespół projektu SCALE wyznaczył sobie cel zbudowania zamkniętego łańcucha dostaw tego cennego metalu wykorzystywanego w oświetleniu o wysokiej intensywności i druku 3D. Badacze projektu CROCODILE wykorzystali zaawansowane technologie hydrometalurgiczne i elektrochemiczne w celu opracowania jedynego w swoim rodzaju komercyjnego rozwiązania pozwalającego na odzysk kobaltu metalicznego z różnych strumieni odpadów, takich jak zużyte akumulatory i katalizatory. Projekt SUSMAGPRO skupiał się na opracowaniu i przetestowaniu metod odzyskiwania neodymu ze złomu zawierającego trwałe magnesy na skalę przemysłową, natomiast badacze projektu ION4RAW opracowali pionierski sposób wydobywania surowców krytycznych takich jak kobalt, german i metale z grupy platynowców jako materiałów pierwotnych w sposób zapewniający wyższą wydajność i troskę o środowisko naturalne. Ostatnie spośród prezentowanych projektów to SisAl Pilot, którego zespół zmienił oblicze produkcji krzemu dzięki zastąpieniu materiałów b w bogatych w węgiel wtórnymi źródłami glinu, w tym złomem i źródłami odpadowymi, a także TARANTULA, którego badacze postawili na odzysk odpornych na wysokie temperatury i zmęczenie metali – wolframu, niobu i tantalu – z odpadów niskiej jakości poprzez opracowanie zestawu opłacalnych, skalowalnych i przyjaznych dla środowiska procesów metalurgicznych.