Narzędzia techniczne łączące obywateli i wspólnoty na rzecz czystszej energii
Wspierając zaangażowanie społeczne i udział obywateli, wspólnoty odegrają kluczową rolę w zapewnieniu bezpiecznej, przystępnej cenowo i czystej energii. Jednak w miarę przechodzenia przez Europę na wykorzystanie zielonej energii potrzeba znacznie więcej takich wspólnot. „Wykorzystujemy siłę wspólnoty, aby zademonstrować, jakie możliwości w zakresie dekarbonizacji dostaw energii, wspierania budowania wspólnot oraz tworzenia korzyści środowiskowych i społeczno-gospodarczych w sposób sprawiedliwy i oparty na współpracy mają obszary takie jak odległe wsie i małe miasta”, wyjaśnia Andrej Gubina z Laboratorium Polityki Energetycznej na Uniwersytecie w Lublanie w Słowenii, odpowiedzialny za koordynację projektu COMPILE. „Wprowadzając elementy społeczne do procesu przejścia na energię odnawialną, umożliwiamy udział w nim każdej osobie, która chciałaby w niego zainwestować lub po prostu być jego częścią”.
Łączenie sił na rzecz dekarbonizacji dostaw energii
W ramach projektu opracowano kilka narzędzi technicznych pomagających w obsłudze i zarządzaniu wspólnotami energetycznymi i innymi formami organizacji obywatelskich działających w obszarze energetyki. HomeRule to aplikacja systemu zarządzania energią w budynkach, która reguluje moc paneli fotowoltaicznych (PV) w pojedynczym budynku lub domu, aby utrzymać poziom napięcia w bezpiecznych granicach roboczych. Funkcja ta ma kluczowe znaczenie w przeciążonych sieciach, które często przekraczają dopuszczalną obciążalność napięciową. Jest to również ważne w kontekście instalacji dodatkowych paneli fotowoltaicznych bez zagrożenia dla działania sieci w przypadkach, gdy operatorzy systemów dystrybucyjnych ograniczają instalację większej liczby paneli lub na nią nie zezwalają. Narzędzie dostarcza użytkownikom informacji o ilości zużytej, wytworzonej i zmagazynowanej energii. GridRule pomaga tym, którzy obsługują, kontrolują lub zarządzają lokalną siecią energetyczną w ramach ograniczeń sieciowych, poprawiając jednocześnie jej elastyczność, stabilność i bezpieczeństwo. ComPilot to platforma cyfrowa, która dostarcza operatorom sieci i zarządcom wspólnot szczegółowych informacji na temat wyników ich wspólnot oraz pozwala im lepiej monitorować i zarządzać umowami o współpracy w przyjazny dla użytkownika sposób. Pokazuje również, które obszary można by usprawnić i rozwinąć. Główną zaletą wszystkich tych narzędzi jest to, że można je powielać.
Zwiększanie niezależności energetycznej w Europie
Narzędzia te są testowane w pięciu ośrodkach pilotażowych i pomagają w rozwiązywaniu szerokiego zakresu problemów. Słoweńska miejscowość Luče ma słabe połączenie z siecią energetyczną, co powoduje częste przerwy w dostawie prądu. Dzięki takim działaniom jak instalacja nowych paneli fotowoltaicznych ta odległa wioska stanie się pierwszą w kraju wspólnotą, która samodzielnie zaspokaja swoje potrzeby energetyczne. Zainstalowanie paneli fotowoltaicznych na dachach osiedla mieszkaniowego w Lizbonie, w skład którego wchodzi 150 apartamentów, pozwoli zaspokoić potrzeby energetyczne mieszkańców dotyczące części wspólnych osiedla, w tym oświetlenia ulic i systemów zasilania wind, urządzeń grzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Zużywanie energii na własne potrzeby i sprzedaż nadwyżki do sieci przyczyni się do powstania pierwszej tego rodzaju wspólnoty w Portugalii, zdolnej do samodzielnego zaspokojenia własnych potrzeb energetycznych. Greckie miasto portowe Rafina korzysta z nowych przepisów prawa energetycznego. Zezwala ono na zakładanie wspólnot energetycznych i innych form organizacji obywatelskich działających w obszarze energetyki i dostarcza ramy prawne, które to umożliwiają. Wspólnoty pomogą w złagodzeniu skutków ubóstwa energetycznego – niezdolności do utrzymania na odpowiednim poziomie usług energetycznych w przystępnej cenie. Dzięki finansowaniu społecznemu konsumenci zainwestowali w system fotowoltaiczny, który zainstalowano na dachu parku technologicznego w Križevci w Chorwacji. Wreszcie, w Crevillent w Hiszpanii, jednej z najstarszych i największych spółdzielni energetycznych w UE, lokalni mieszkańcy inwestują w odnawialne źródła energii. Po ukończeniu prac i dopuszczeniu do obrotu zestaw narzędzi trafi na rynek. W ramach projektu nawiązano już kontakty z Chinami i Indiami jako potencjalnymi rynkami zbytu. „Projekt COMPILE daje ludziom możliwość przejęcia lokalnych systemów energetycznych za sprawą dużych, a nawet całkowitych udziałów energii odnawialnej”, podsumowuje Gubina. „Naszą misją jest pomoc jak największej liczbie liderów wspólnot i całym wspólnotom w UE”. Większa liczba wspólnot energetycznych i innych organizacji obywatelskich działających w obszarze energetyki z pewnością przyczyni się do tego, że Europa stanie się do 2050 roku pierwszym neutralnym klimatycznie kontynentem.
Słowa kluczowe
COMPILE, energia, wspólnota energetyczna, panel fotowoltaiczny, sieć, energia odnawialna, fotowoltaika
