Tista’ x-xjenza miftuħa tgħin biex tqajjem il-ġenerazzjoni fotovoltajka?
It-teknoloġija fotovoltajka (PV) għandha rwol importanti fit-tranżizzjoni tagħna minn fjuwil fossili għal sorsi ta’ enerġija aktar tajbin għall-ambjent. Billi l-innovazzjonijiet PV jolqtu bosta ambjenti, minn dak domestiku sa dak industrijali, ir-rispons dwar it-tfassil u l-implimentazzjoni tagħhom minn firxa ta’ partijiet interessati jista’ jgħin biex iħaffef l-adozzjoni usa’ tagħhom. Il-proġett GRECO (Fostering a Next Generation of European Photovoltaic Society through Open Science) appoġġjat mill-UE wettaq serje ta’ piloti biex jittestja kif għodod tax-xjenza miftuħa jistgħu jsawru l-iżvilupp tal-prodotti PV. “Minkejja li l-prinċipji ta’ xjenza miftuħa u riċerka u innovazzjoni responsabbli huma stabbiliti sew, u r-rikonoxximent mifrux tal-valur tagħhom, għad hemm differenza bejn it-teorija u l-implimentazzjoni prattika fis-setturi tal-enerġija u l-inġinerija”, jispjega Carlos del Cañizo, koordinatur tal-proġett.
Piloti u prodotti
Biex tifhem l-ostakoli perċepiti għall-integrazzjoni tax-xjenza miftuħa, GRECO ħadem ma’ riċerkaturi tal-PV fil-Brażil, il-Bulgarija, il-Ġermanja, il-Portugall, Spanja u r-Renju Unit. It-tim sab li ħafna riċerkaturi ma qisuhiex bħala r-responsabbiltà tagħhom, filwaqt li oħrajn beżgħu li l-proprjetà intellettwali tkun kompromessa, jew kienu mħassba dwar l-ammont ta’ xogħol żejjed. GRECO organizza avvenimenti ma’ aktar minn 100 parti interessata tal-PV – inklużi l-installaturi, il-manifatturi, gruppi tal-konsumaturi u dawk li jfasslu l-politika – biex jidentifikaw il-prijoritajiet tar-riċerka. Dawk imsemmija jinkludu: aċċessibbiltà teknika u tal-ispiża, kwalità għolja u effiċjenza, riċiklabbiltà u tniġġis baxx, flimkien mal-adattament għall-madwar. Il-piloti ta’ GRECO ppermettew lit-tim jiżviluppa innovazzjonijiet li għenu biex jindirizzaw xi wħud minn dawn is-sejbiet. F’pilota minnhom, li jaħdem mas-sidien tas-sistemi PV, it-tim żviluppa mudelli ta’ tixjiħ u degradazzjoni, li wasslu għal tiswijiet in situ megħjuna minn tutorials bil-vidjo. “Dan jibbenefika l-ekonomija ċirkolari permezz ta’ inqas skart”, jirrimarka Cañizo, mill- Università Politeknika ta’ Madrid fi Spanja, l-ospitant tal-proġett. F’ieħor, irrigaturi li jużaw PV f’sistemi fuq skala kbira ġew mitluba jiddefinixxu mill-ġdid il-mistoqsijiet ta’ riċerka inizjali. Ir-riżultat kien disinn ta’ PV ġdid (vidjo bl-Ispanjol) għat-tħaddim ta’ pompi ta’ vultaġġ għoli li SolaQua, proġett ta’ segwitu, qed jiżviluppa ulterjorment. Biex tiżdied l-adozzjoni tal-PV fl-ibliet, GRECO ħadem fuq xi innovazzjonijiet speċifiċi tal-prodott. Pereżempju, GRECO ttestja arkitettura taċ-ċelluli, li tgħaqqad ċellula perovskite ma’ ċellula solari tas-silikon biex tipproduċi apparat ġdid bi tliet terminali. It-tim żviluppa wkoll modulu PV avvanzat ibbażat fuq it- “teknoloġija ta’ mikrokonċentrazzjoni” effiċjenti ħafna – li bħalissa qed tiġi rfinata mis-sieħeb tal-proġett Insolight – flimkien ma’ arkitettura PV biex tħaddem pompi tas-sħana għall-arja kondizzjonata.
L-integrazzjoni tal-aħjar soluzzjoni tax-xjenza miftuħa
Għal kull fluss ta’ ħidma, GRECO identifika l-aħjar approċċi tax-xjenza miftuħa. Pereżempju, bil-livell ta’ tlestija tat-teknoloġija (TRL) għoli għall-irrigazzjoni, ġiet implimentata l-innovazzjoni miftuħa. Filwaqt li b’TRL baxxa għat-teknoloġija taċ-ċelluli solari, inħolqot bażi ta’ data miftuħa biex taqsam l-informazzjoni tal-perovskite bbażata fuq 44 000 punt ta’ data tal-letteratura ppubblikata, miġbura minn aktar minn 80 voluntier minn 25 000 karta evalwata mill-pari. GRECO saħansitra beda inizjattiva tax-xjenza taċ-ċittadini, u ħoloq app u pjattaforma biex tinġabar u titfassal data dwar installazzjonijiet PV globali. Lezzjonijiet minn dawn l-istudji pilota wasslu għal gwida prattika biex tgħin lir-riċerkaturi jdaħħlu approċċi tax-xjenza miftuħa. “Il-viżjoni tagħna minn isfel għal fuq diġà ispirat lir-riċerkaturi, u l-gwida prattika tagħna għenithom jagħmlu bidliet fl-isferi ta’ influwenza tagħhom”, jinnota Cañizo. “Filwaqt li Generation Solar hija bażika, hija turi x’jista’ jinkiseb permezz tar-riżorsi t-tajbin”, jgħid Cañizo, waqt li żied: “Li għandna bżonn huwa kampanja li turi xjenza miftuħa bħala strateġija rebbieħa kemm għax-xjenza kif ukoll għas-soċjetà. Dan ifisser li nibdlu l-inċentivi tar-riċerkaturi minn enfasi fuq iċ-ċitazzjonijiet fuq il-karta, għal aktar metriċi kollaborattivi u rridu nipperswadu liċ-ċittadini jieqfu jqisu lilhom infushom bħala konsumaturi passivi tat-teknoloġija, u minflok bħala koprotagonisti fir-rivoluzzjoni tal-enerġija”. Ir-riżultati tal-proġett, inklużi dokumenti xjentifiċi, huma disponibbli wkoll fuq Zenodo.
Keywords
GRECO, solari, fotovoltajċi, irrigazzjoni, xjenza miftuħa, enerġija
