Wzmacnianie pozycji zmarginalizowanych grup społecznych za pomocą opery
Od momentu jej powstania w XVI wieku opera zapewniała rozrywkę zarówno zamożnej szlachcie, jak i ogółowi społeczeństwa. Finansowany ze środków UE projekt TRACTION wykorzystuje obecnie tę formę sztuki, aby dotrzeć do zmarginalizowanych grup społecznych, takich jak migranci, ubodzy mieszkańcy terenów wiejskich i młodociani przestępcy. Zespół projektu TRACTION przyjmuje nowe podejście do współtworzenia opery, aby zaangażować różne społeczności w całej Europie w proces twórczy podczas tworzenia opery. Dążąc do wzmocnienia pozycji zarówno poszczególnych osób, jak i całych społeczności, w ramach projektu przeprowadzane są trzy próby w społecznościach wiejskich w Irlandii, w śródmieściu Barcelony (Hiszpania) oraz w więzieniu dla nieletnich w Leirii (Portugalia).
Działania na różnych poziomach
Te trzy próby są prowadzone przy wsparciu dwóch różnych narzędzi: Co-creation Space i Co-creation Stage. Jak czytamy w artykule zamieszczonym na stronie internetowej projektu TRACTION, Co-creation Space to elastyczne narzędzie internetowe, które pozwala profesjonalistom i członkom społeczności z różnych środowisk dzielić się treściami, współpracować i prowadzić dyskusje o mediach w „bezpiecznej przestrzeni”. Pierwsza wersja narzędzia pozwalała użytkownikom na założenie konta, tworzenie postów medialnych oraz przeglądanie i komentowanie postów innych użytkowników. Przetestowano je w ramach pilotażowego działania z użytkownikami próbnymi z Opery Liceu w Barcelonie. Przeprowadzony potem zorientowany na użytkownika proces projektowania zaowocował ulepszeniami dokonanymi w oparciu o informacje zwrotne z dwóch pilotażowych projektów: zakończonego już projektu (przeprowadzonego między marcem a czerwcem 2021 roku) z udziałem 13 uczestników warsztatów kompozytorskich Irlandzkiej Opery Narodowej oraz trwającego projektu (realizowanego od października 2021 roku do czerwca 2022 roku) z udziałem 199 uczestników warsztatów chóralnych z Opery Liceu. Następnie przeprowadzono pięć dodatkowych sesji wspólnego projektowania, aby zebrać wymagania użytkowników dotyczące prywatności, inteligentnego przesyłania danych, funkcji komentowania i edycji oraz narzędzia do streszczania narracji. W oparciu o te wymagania zaprojektowano narzędzie Co-creation Space, a jego drugą wersję przetestowano na 10 uczestnikach chóru trwającego projektu pilotażowego. „Ogólnie rzecz biorąc, wyniki naszego badania były pozytywne i konstruktywne”, informuje w tym samym artykule Alina Striner z holenderskiego narodowego centrum badawczego i Centrum Wiskunde & Informatica, będącego członkiem konsorcjum TRACTION. „Uczestnicy uznali, że to nowe narzędzie jest przejrzyste i łatwe w użyciu, a podczas korzystania z niego czuli się oni bezpiecznie”. „Ponadto uczestnicy byli pod wrażeniem tablic multimedialnych, wersji roboczych, funkcji edycji zdjęć i wyróżnionych materiałów wideo. Użytkownicy przekazali również cenne uwagi dotyczące wyglądu narzędzia. Zwrócili oni uwagę na niektóre nazwy i ikony, które nie były jasne, i wyrazili chęć, aby interfejs miał bardziej artystyczny wygląd. Zasugerowali również nowe funkcje, które mogłyby ulepszyć narzędzie, takie jak możliwość zapisywania postów, filtrowania komentarzy, udostępniania folderów multimedialnych organizowanych przez liderów grup, korzystania z funkcji czatu oraz logowania bez użycia hasła”. Zespół planuje uwzględnić te uwagi w następnej wersji narzędzia Co-creation Space. Drugie narzędzie, Co-creation Stage, opracowano w celu połączenia społeczności i pojedynczych osób w czasie rzeczywistym, umożliwiając wspólne oddziaływanie na siebie wielu scen i uczestników. Narzędzie pozwala twórcom określić liczbę scen i ekranów na każdej z nich, a także zasoby audiowizualne, takie jak treści na żywo czy wcześniej nagrane materiały. Narzędzie Co-creation Stage przetestowano po raz pierwszy w Portugalii w grudniu 2020 roku, a ponownie w czerwcu 2021 roku. Niedawno podczas transmitowanego w internecie spektaklu operowego pt. „Connections” badano artystyczne powiązania między ludźmi, jakich tworzenie umożliwia technologia, niezależnie od odległości. Cieszące się dużym powodzeniem widowisko zorganizowane w lutym 2022 roku przez Insight and Performance Engineering Lab Uniwersytetu Miasta Dublin, będącego partnerem projektu TRACTION, składało się z czterech występów na żywo transmitowanych z odległych lokalizacji. Projekt TRACTION (Opera co-creation for a social transformation) zakończy się w grudniu 2022 roku. Więcej informacji: strona projektu TRACTION
Słowa kluczowe
TRACTION, opera, współtworzenie, Co-creation Space, Co-creation Stage, społeczność