Jaka przyszłość czeka rodzinne gospodarstwa w Irlandii?
Rodzinne gospodarstwa odgrywają kluczową rolę w rozwoju wsi i sektora rolnego, ponieważ zwiększają konkurencyjność i zrównoważenie gospodarki wiejskiej, gwarantują bezpieczeństwo żywnościowe, poprawiają jakość życia rolników i przyczyniają się do ochrony środowiska. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa określiła rodzinne gospodarstwa rolne mianem katalizatorów zmian, dzięki którym wyeliminujemy głód, zbudujemy odporność naszej planety i zapewnimy jej zrównoważony rozwój. Niestety liczba rodzinnych gospodarstw w Europie stale maleje, ponieważ rolnicy muszą mierzyć się z problemami związanymi ze zmianą klimatu, rentownością, zmianami strukturalnymi i dziedziczeniem gospodarstw przez następne pokolenia. Młodzi rolnicy często rezygnują z prowadzenia rodzinnych gospodarstw z uwagi na ich niską rentowność i brak innowacyjnych praktyk rolniczych takich jak rolnictwo ekologiczne. Choć popularność tego podejścia rośnie w prawie całej Europie, jego rozwój w Irlandii jest ograniczony. Przedmiotem nowego badania realizowanego w ramach finansowanego przez UE projektu RURALIZATION jest wpływ rolnictwa ekologicznego na rentowność rodzinnych gospodarstw w Irlandii i ich dziedziczenie. Wyniki badania zostały opublikowane w czasopiśmie „Sustainability”. Z kolei badacze z Narodowego Uniwersytetu Irlandii w Galway (NUI Galway), uczelni będącej partnerem projektu RURALIZATION, przeprowadzili jakościowe studium przypadków wśród grupy irlandzkich gospodarstw ekologicznych zaangażowanych w realizowany przez europejskie partnerstwo innowacyjne na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa (EPI-AGRI) projekt Maximising Organic Production System (MOPS). Studium przypadków podzielono na kilka etapów: analiza dokumentacji, częściowo strukturyzowane wywiady i badania w grupach fokusowych oraz gromadzenie ostatecznych opinii.
Rolnictwo ekologiczne jako katalizator
Badanie wykazało, że wprowadzenie innowacyjnych praktyk nie tylko zwiększa rentowność gospodarstw, ale także zachęca kolejne pokolenie rolników do kontynuowania rodzinnej tradycji rolniczej. „Stało się również jasne, że wspieranie rolnictwa ekologicznego nie tylko oferuje możliwości w zakresie rozwoju istniejących producentów ekologicznych, ale może także, co istotne, przyciągnąć nowych uczestników do sektora rolnego”, stwierdzają autorzy badania. „To szczególnie istotny aspekt, ponieważ najprawdopodobniej to on zadecyduje o realizacji ambitnych i wymagających celów dotyczących rozwoju tego sektora, które zostały określone w unijnej strategii «od pola do stołu»”. Zdaniem badaczy z NUI Galway zaprezentowany przez projekt MOPS model „może wspierać bardziej zrównoważony pod względem gospodarczym i środowiskowym rozwój ogrodnictwa ekologicznego w Irlandii. Promowana przez niego oparta na współpracy produkcja pomaga producentom ogrodniczym w dostosowaniu się do potrzeb rynku. Popularyzacja zielonych upraw okrywowych i ograniczenie wykorzystywania zewnętrznych substancji odżywczych sprzyjają większemu zrównoważeniu środowiskowemu”. Studium przypadków zrealizowane w ramach projektu RURALIZATION (The opening of rural areas to renew rural generations, jobs and farms) ukazało również, że współpraca grupowa może poprawić rentowność gospodarstwa, a ponadto umożliwia wymianę wiedzy i rozwój innowacji. „Kolejne ważne ustalenie dotyczy strategii wprowadzenia rolnictwa ekologicznego przez osoby przejmujące gospodarstwo”, piszą autorzy badania. „Ma to wpływ na politykę. Ukierunkowane wsparcie, które stanowi zachętę dla osób przejmujących gospodarstwo, mogłoby przyciągnąć także osoby, które porzuciły rolnictwo na rzecz edukacji i znalezienia innego zatrudnienia. Nadaje to kierunek dla szeroko zakrojonej polityki, która wyróżnia różne rodzaje następców i nowych uczestników rynku oraz dostosowuje wsparcie specjalnie do ich potrzeb”. Więcej informacji: strona projektu RURALIZATION
Słowa kluczowe
RURALIZATION, gospodarstwo, rolnictwo, rolnictwo ekologiczne, gospodarstwo rodzinne, dziedziczenie gospodarstwa, wiejskie
