Czystsza planeta dzięki usuwaniu zanieczyszczeń z tworzyw sztucznych pochodzących z odpadów przemysłowych
Dzięki ambitnej europejskiej strategii recyklingu tworzyw sztucznych i coraz większej świadomości publicznej przyszłość wolna od zanieczyszczeń w postaci tworzyw sztucznych staje się coraz bardziej realna, nawet pomimo istniejących obecnie przeszkód. Dla przykładu: UE już teraz poddaje recyklingowi 32,5 % z 29,1 miliona ton plastikowych odpadów. Ale co z tworzywami, których nie można poddać recyklingowi z uwagi na zawarte w nich niebezpieczne substancje? Rozwiązania tego problemu szukają twórcy finansowanego ze środków UE projektu NONTOX. Opracowują oni nowatorski proces recyklingu, który zwiększy ilość poddawanych recyklingowi zanieczyszczonych tworzyw sztucznych pochodzących z odpadów przemysłowych. Badacze koncentrują się na tworzywach sztucznych ze zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE), pojazdów wycofanych z eksploatacji (ELV) oraz odpadów z budowy i rozbiórki (CDW), które zawierają niebezpieczne dodatki i związki takie jak środki zmniejszające palność, stabilizatory oraz wypełniacze. Ryzyka stwarzane przez te dodatki i związki obecnie uniemożliwiają włączenie tworzyw sztucznych z odpadów przemysłowych do gospodarki o obiegu zamkniętym, pozostawiając mniej preferowane opcje, takie jak wysypiska śmieci czy spalanie jako jedyne alternatywy. W związku z tym badacze z projektu NONTOX opracowali dwie różne technologie, Extruclean oraz CreaSolv®, które pozwalają usuwać niebezpieczne substancje ze strumieni odpadów pochodzących z WEEE, ELV oraz CDW. Jak opisano na stronie projektu, celem tych technologii recyklingu jest usunięcie „niebezpiecznych i niepożądanych substancji, takich jak środki zmniejszające palność, z macierzy tworzywa sztucznego bez przerywania łańcuchów polimerowych”.
Rzut oka na Extruclean
Innowacyjny proces wypłukiwania Extruclean opracowany przez partnera projektu NONTOX – Centrum Technologii Tworzyw Sztucznych AIMPLAS w Hiszpanii – umożliwia usuwanie niebezpiecznych substancji z tworzyw sztucznych i umożliwia sprawny recykling plastikowych odpadów. Technologia opiera się na dwutlenku węgla, który usuwa substancje lotne, zapachy i inne zanieczyszczenia. W procesie wykorzystywane są dwie wytłaczarki połączone szeregowo. Pierwsza z nich obejmuje port pozwalający na wtłaczanie nadkrytycznego dwutlenku węgla do strumienia stopionego polimeru. W drugiej wytłaczarce próżniowy port odgazowujący usuwa zanieczyszczenia lotne. Dzięki doświadczeniu zdobytemu podczas realizacji poprzednich projektów zespołowi z AIMPLAS udało się opracować technologię, która poprawiła jakość tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu opakowań, znacznie zmniejszając ilość zanieczyszczeń w porównaniu z konwencjonalnymi procesami wytłaczania.
Rozwiązanie CreaSolv®
Technologia CreaSolv®, opatentowana przez niemiecką organizację zajmującą się badaniami stosowanymi oraz partnera projektu NONTOX, Fraunhofer, została przystosowana do przetwarzania strumieni odpadów zawierających tworzywa sztuczne z WEEE, ELV oraz CDW. Proces ten wiąże się z oddzieleniem kompozytów z tworzyw sztucznych oraz zanieczyszczonych odpadów poprzez metodę zwaną selektywną ekstrakcją. Ta mechaniczna metoda recyklingu umożliwia odzyskiwanie tworzyw sztucznych o bardzo wysokiej czystości w oparciu o ich rozpuszczalność. Wybrane polimery są selektywnie rozpuszczane w rozpuszczalniku, zaś nierozpuszczone elementy są usuwane mechanicznie. Następnie pozostałe rozpuszczone substancje są usuwane na poziomie molekularnym, co umożliwia oczyszczanie materiału docelowego i wytwarzanie wysokiej jakości tworzyw sztucznych, które mogą stać się surowcami wtórnymi dla cyklu produkcyjnego. Do tej pory technologia ta sprawdziła się w ekstrakcji bromowanych środków zmniejszających palność z tworzyw sztucznych z WEEE i CDW. Koordynacją projektu NONTOX (Removing hazardous substances to increase recycling rates of WEEE, ELV and CDW plastics) zajmuje się Ośrodek Badań Technicznych VTT w Finlandii. Do 2022 roku twórcy projektu mają nadzieję opracować konkurencyjny pod względem finansowym proces recyklingu umożliwiający wytwarzanie bezpiecznych, wysokiej jakości przetworzonych tworzyw sztucznych z zanieczyszczonych odpadów. Więcej informacji: strona projektu NONTOX
Słowa kluczowe
NONTOX, tworzywo sztuczne, odpady, recykling, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, WEEE, pojazd wycofany z eksploatacji, odpady z budowy i rozbiórki