Wykorzystanie innowacji społecznych, aby tworzyć stabilną, bezemisyjną i przyjazną klimatowi UE
„Innowacja społeczna w zakresie transformacji energetycznej jest procesem zmiany w relacjach, interakcjach i konfiguracjach społecznych i/lub dzielenia się wiedzą prowadzącą do lub opartą na nowych, zrównoważonych środowiskowo sposobach produkcji, zarządzania i konsumpcji energii, które sprostają społecznym wyzwaniom lub problemom”, wyjaśnia Christian A. Klöckner, koordynator finansowanego przez UE projektu SMARTEES. Ustawodawcy wymagają ram analitycznych, które zapewnią szeroką, interdyscyplinarną wiedzę i umożliwią ocenę powiązań, synergii i odrębności między technologiami i usługami energetycznymi, infrastrukturą, rynkami, tworzeniem firm i zachowaniem konsumentów. „Głównym celem projektu SMARTEES jest zrozumienie, jak społeczne innowacje energetyczne funkcjonują w sytuacjach rzeczywistych, zbadanie jak można to przenieść do innych kontekstów i dać ustawodawcom oraz lokalnym inicjatywom narzędzia do rozpoczęcia własnych procesów i skutecznego ich zarządzani”, zauważa Klöckner. Projekt poszerzy wiedzę na temat innowacji społecznych i narzędzi do wykorzystania tej wiedzy na poziomie lokalnym i strukturalnym.
Ocena efektów interwencji politycznych i innowacji społecznej
Partnerzy projektu koncentrują się na pięciu rodzajach innowacji społecznych powiązanych z energią i mobilnością. Doświadczenia 10 miast i wysp z Danii, Holandii, Rumunii, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii służą jako punkty odniesienia dla tych grup innowacji społecznych. Naukowcy przeanalizowali społeczno-ekonomiczne i strukturalne czynniki napędzające wszystkich grup studiów przypadków, uwzględniając produkcję energii odnawialnej zależną od konsumentów, efektywność energetyczną w budynkach i bezemisyjny transport regionalny. Wspieranie konsumentów również było bardzo ważne. W wytycznych politycznych przedstawiono badania nad czynnikami, które miały wpływ na sukcesy i porażki miast i wysp. Poprzez odniesienie modelu do 10 przypadków, naukowcy określili 4 główne cechy charakteryzujące procesy zmiany strukturalnej w ramach transformacji energetycznej na poziomie lokalnym, np. miastach i osiedlach. Pierwszą cechą jest nieodwracalność. „Można mówić o zmianie strukturalnej tylko wtedy, gdy wprowadzana transformacja jest tak zakorzeniona w systemach energetycznych, że nie można jej łatwo odwrócić”, komentuje Klöckner. Drugą cechą jest złożoność. „Zmiana strukturalna oznacza kompleksową zmianę lokalnego życia i ma wpływ przykładowo na kulturalne i poznawcze nastawienie obywateli i lokalnych liderów, a także procedury, zasady i standardy”. Trzecią cechą jest inkluzywność i oznacza, że zmiana strukturalna musi być wysiłkiem zbiorowym. Poza tym zmiana strukturalna musi być także umieszczona w kontekście, w formie dostosowanych strategii i narzędzi.
Narzędzie wspierające projektowanie polityki i podejmowanie decyzji
Wszystkie wyniki będą wprowadzone do otwartego środowiska testowania strategii, nowego narzędzia do ich analizy , które pokazuje skutki rozwiązań politycznych i innowacji społecznych w miastach i na wyspach. Narzędzie pomoże przewidzieć skutki rozwiązań politycznych i innowacji społecznych w podobnych kontekstach lokalnych. Ustawodawcy będą mogli przetestować innowacje społeczne i różne interwencje polityczne dotyczące ich lokalnych okoliczności, a następnie dopasować i wdrożyć działania, aby przyspieszyć transformację energetyczną. „Projekt SMARTEES będzie wspierać transformację energetyczną w UE i poprawi projektowanie polityki poprzez opracowanie alternatywnych i trwałych szlaków politycznych, które ułatwiają włączenie obywateli i uwzględniają lokalne osobliwości”, podsumowuje Klöckner. „Ustawodawcy będą mieli całe niezbędne wsparcie do stworzenia ram, w zakresie których będą rozwijać się innowacje energetyczne, a tym samym będą napędzać transformację energetyczną”.
Słowa kluczowe
SMARTEES, innowacja społeczna, transformacja energetyczna, zmiana strukturalna, ustawodawca, społeczna innowacja energetyczna
