Impuls do stworzenia globalnego ruchu na rzecz zapobiegania demencji
Demencja to choroba neurodegeneracyjna, mogąca uniemożliwiać wykonywanie podstawowych codziennych czynności. W samej Europie jest nią dotkniętych ponad 10 milionów ludzi. Światowa Organizacja Zdrowia spodziewa się podwojenia tej liczby do roku 2030. „Potrzebna jest radykalna zmiana, ponieważ szacuje się, że jedna na trzy urodzone dziś osoby zachoruje kiedyś na demencję. Dlatego też potrzebne są rozwiązania pozwalające ograniczyć liczbę przypadków tej choroby w następnym pokoleniu ludzi starszych”, mówi Melissa May Kapoor, prezes zarządu i założycielka firmy Mind Over Matter Medtech Ltd. Demencja jest przy tym trudna do zdiagnozowania, a jej rozpoznanie często następuje dopiero wówczas, gdy objawy są już zaawansowane. Zespół finansowanego przez UE projektu DEMPREV, prowadzonego przez brytyjską firmę Mind Over Matter Medtech, ma nadzieję rozpocząć globalny ruch na rzecz zapobiegania demencji poprzez wykrywanie biomarkerów świadczących o ryzyku przyszłego zachorowania. DEMPREV skupia się na zapaleniu mózgu. Przewlekły układowy stan zapalny może występować wskutek cukrzycy, długotrwałej złej diety, przewlekłego stresu, braku snu oraz pozostałych znanych czynników wywołujących demencję, związanych ze stylem życia. Wytworzone w odpowiedzi na stan zapalny mediatory krążące we krwi mogą spowodować uszkodzenie bariery krew-mózg. „Może to doprowadzić do stałego przedostawania się mediatorów odpowiedzi zapalnej do mózgu i uszkadzania komórek nerwowych kory mózgowej. Celem naszego systemu jest wykrycie właśnie tego uszkodzenia funkcji mózgu”, wyjaśnia Kapoor, koordynująca projekt DEMPREV. Zespół badał możliwość opracowania nieinwazyjnego rozwiązania do obrazowania neuronowego, pozwalającego uzyskać informację o ryzyku zapadnięcia na demencję u danej osoby. Chciano się także dowiedzieć, czy to rozwiązanie da się produkować w cenie, którą potencjalny klient byłby skłonny zapłacić.
Ocena, diagnoza, poprawa
Ta nisko kosztowa technologia składa się z opaski na głowę wyposażonej w niewielką liczbę zaawansowanych czujników do obrazowania neuronowego. Zespół projektu uważa, że za pomocą tych czujników możliwe jest uzyskanie metodą nieinwazyjną, w warunkach ambulatoryjnych, informacji o stopniu zaawansowania stanu zapalnego mózgu na podstawie wykrytego biomarkera świadczącego o ryzyku przyszłej demencji. Planuje się, że opaska będzie używana w połączeniu z oprogramowaniem umożliwiającym ocenę czynników ryzyka wystąpienia demencji klinicznej u danej osoby. Należą do nich m.in. palenie tytoniu, wskaźnik BMI oraz dieta. Połączenie funkcji detekcyjnych, jakie oferują czujniki w opasce, z możliwością dokonania na podstawie uzyskanych z nich informacji oceny czynników ryzyka demencji klinicznej, daje szansę na stopniową zmianę polegającą na dostosowaniu metody oceny ryzyka demencji do indywidualnego przypadku pod względem poziomu czułości wykrywania stanu zapalnego oraz uwarunkowań danego pacjenta.
Zmiana nastąpi wraz z aplikacją
Wykorzystując szczegółowe kryteria oceny, aplikacja mogłaby informować pacjenta o zalecanej zmianie stylu życia, która pozwoliłoby mu lepiej funkcjonować, zmniejszając przez to ryzyko zapadnięcia na demencję o 50 %. Obecnie w ramach projektu trwają prace nad stworzeniem takiego rozwiązania, które pomoże pacjentowi wprowadzić tę zmianę do swojego trybu życia. „Nasz system codzienne wysyła użytkownikowi, dostosowane do jego potrzeb, niewielkie komunikaty z zaleceniami dotyczącymi zmiany jego sposobu życia, uwzględniające czynniki ryzyka i pozwalające ograniczyć stopień ryzyka wystąpienia u niego demencji”, dodaje Kapoor. Zespół projektu pracował nad aplikacją przez cały okres zamknięcia gospodarki w Zjednoczonym Królestwie spowodowanego pandemią COVID-19, dopracowując jej funkcje oraz dodając nowe moduły, które usprawnią proces wprowadzania przez pacjenta zmian w jego trybie życia. Następnie planowane jest udostępnienie pilotażowej wersji aplikacji w celu weryfikacji skuteczności klinicznej oraz potencjału modelu biznesowego. Firma Mind Over Matter Medtech ponadto ma w planach kolejny projekt umożliwiający pozyskanie danych, które pozwolą dokończyć proces sprawdzenia skuteczności opaski z czujnikami do obrazowania neuronowego. „Będziemy w związku z tym starali się zebrać fundusze na opracowanie bezprzewodowej wersji opaski i przeprowadzenie jej walidacji z użyciem skanera MRI”, mówi Kapoor.
Słowa kluczowe
DEMPREV, demencja, zapobieganie, skaner, zapalenie, mózg, opaska na głowę, oprogramowanie