Neutralność klimatyczna: działania zmierzające do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu
Wysiłki te pomagają decydentom politycznym, przedsiębiorstwom i społeczeństwu podejmować świadome wybory dotyczące najlepszych sposobów na odejście od paliw kopalnych oraz stworzenie bardziej ekologicznej, sprawiedliwej i czystszej przyszłości dla Europy. Aby stać się neutralna dla klimatu, Europa musi osiągnąć zerową emisję netto takich gazów cieplarnianych jak dwutlenek węgla i metan. Tylko w ten sposób uda się ograniczyć globalne ocieplenie do poziomu znacznie poniżej 2 °C i uniknąć katastrofalnej w konsekwencjach zmiany klimatu. Wymaga to jednak przeprowadzenia dogłębnej przemiany wszystkich sektorów gospodarczych i całych społeczeństw. W tym celu należy zastosować podejście opierające się na znacznym ograniczeniu spalania paliw kopalnych, zwiększeniu inwestycji w zielone technologie, czystym transporcie, bardziej wydajnej bazie przemysłowej o obiegu zamkniętym, przyjaznych dla klimatu systemach żywnościowych i zwiększeniu możliwości wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Ten iście herkulesowy trud wymaga stałego zaangażowania całego społeczeństwa i pozyskania odpowiednich środków finansowych. Osiągnięcie tych celów nie będzie możliwe bez wdrożenia szeregu instrumentów prawnych i społecznych. Ogłoszony w 2019 roku przez Komisję Europejską Europejski Zielony Ład przygotowuje grunt pod wymagane zmiany. To kompleksowy plan działania, który prowadzi Europę w kierunku neutralności klimatycznej. Zielony Ład uwzględnia także wymagane inwestycje i dostępne narzędzia finansowania oraz proponuje konkretne działania dążące do sprawiedliwej i inkluzywnej transformacji, która przyniesie korzyści wszystkim ludziom. Cele UE zostały określone w Planie w zakresie celów klimatycznych, który wskazuje na konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 roku, co pozwoli nam osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 roku. Aby przekuć plany w czyny i wytyczyć kierunek działań, powstało Europejskie prawo o klimacie, które przekształca polityczne obietnice w wiążące zobowiązanie prawne i stanie się bodźcem dla potrzebnych inwestycji. W tym roku Komisja ustanowiła pakiet „Gotowi na 55”, który pomoże we wdrażaniu nowych przepisów. Proponowane ramy regulacyjne odnoszą się do sektora transportu, energii i mieszkalnictwa. Jednocześnie Europejski Pakt na rzecz Klimatu skupia indywidualnych obywateli, umożliwiając im wymianę informacji, prowadzenie dyskusji i realizację działań zorientowanych na walkę z kryzysem klimatycznym oraz stawiając ludzi w centrum wysiłków na rzecz bardziej zrównoważonej Europy. Program „Horyzont 2020”, a także jego następca, „Horyzont Europa”, mają kluczowe znaczenie dla wdrożenia tych polityk klimatycznych oraz osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Projekty przedstawione w tym wydaniu CORDIS Results Pack otrzymały wsparcie w ramach dedykowanego finansowania „Wyzwania społeczne” programu „Horyzont 2020”. Uwzględniając złożoną relację pomiędzy systemem energetycznym, gospodarką i zachowaniami konsumentów, prezentowane badania ukazują, w jaki sposób polityka może pomóc UE w osiągnięciu neutralności klimatycznej i podpowiadają, jak zwiększać inwestycje. Każdy z projektów na swój sposób wspiera rozwój społeczeństwa neutralnego pod względem emisji dwutlenku węgla. Istotną częścią transformacji jest przekształcenie sektora energetycznego, czego podjęły się zespoły projektów Open ENTRANCE, SENTINEL i REINVENT. W ramach ostatniego z nich zaprojektowano nawet fikcyjne miasto przyszłości nazwane Notterdam. Uczestnicy projektów NAVIGATE, LOCOMOTION i COP21:RIPPLES zajęli się wykorzystaniem zintegrowanych modeli oceny ścieżek dekarbonizacji, które z kolei stały się przedmiotem szczegółowych badań naukowców z projektów INNOPATHS, ENGAGE, DEEDS i CD-LINKS. Sprawiedliwa transformacja jest kluczem do utrzymania poparcia społecznego i wpisuje się w motto Zielonego Ładu „nikt nie zostanie w tyle”. Projekty EUCalc, SOCLIMPACT, COACCH i PARIS REINFORCE skupiają się na wpływie zmiany klimatu i polityk w zakresie neutralności emisyjnej na społeczności najbardziej dotknięte kryzysem klimatycznym.
