Pradawny ząb kanibala jest najstarszym w historii śladem przodków człowieka
Pytanie na temat tego, w jaki sposób Homo antecessor, najstarszy znany gatunek hominida w Europie, jest spokrewniony z innymi gatunkami człowieka oraz jak wpisuje się w drzewo ewolucyjne, pozostaje tematem debat. Chociaż dane genetyczne i znaleziska kopalne dają wgląd w pochodzenie współczesnych ludzi, rozpad antycznego DNA stanowi wyzwanie dla dokładnego prześledzenia procesów ewolucyjnych. Aby rozwiązać ten problem, zespół badaczy wykorzystał nową technikę badania białek znajdujących się w szkliwie nazębnym gatunku człowieka liczącego 800 000 lat i określił jego umiejscowienie w drzewie genealogicznym. W ramach projektów HOPE i TEMPERA, częściowo finansowanych przez UE, badacze wykorzystali metodę nazywaną paleoproteomiką, dzięki której wyodrębniono materiał molekularny i odtworzono ewolucję człowieka w niezbadanym dotychczas okresie prehistorii. Poprzez zastosowanie spektrometrii mas odczytano sekwencję prehistorycznych białek ze szkliwa nazębnego Homo antecessor i porównano je z odpowiednikami u innych hominidów, na przykład Homo sapiens. Ten proces pomógł badaczom sprecyzować umiejscowienie Homo antecessor w drzewie genealogicznym. Wyniki przeprowadzonych badań ukazały się w czasopiśmie „Nature”. Hominidy to rodzina ssaków obejmująca współczesnych ludzi, wymarłe gatunki człowieka oraz wszystkich naszych najbliższych przodków.
Analiza białka następnej generacji
Cytowany w komunikacie prasowym wydanym przez Uniwersytet Kopenhaski Frido Welker, koordynator projektu HOPE i TEMPERA oraz pierwszy autor badania, powiedział: „Analiza prehistorycznych białek dostarcza dowodów na bliski związek między Homo antecessor, nami (Homo sapiens), neandertalczykami i denisowianami. Wyniki naszych badań potwierdzają tezę, że Homo antecessor był grupą siostrzaną dla grupy obejmującej Homo sapiens, neandertalczyków i denisowian”. Według głównego autora, Enrico Cappelliniego z Uniwersytetu Kopenhaskiego, informacje na temat powiązań ewolucyjnych między naszym gatunkiem i innymi „bazuje na wynikach badań antycznego DNA lub na obserwacjach kształtu i struktury fizycznej skamielin. Ze względu na rozkład chemiczny DNA na przestrzeni czasu najstarsze ludzkie DNA uzyskane do tej pory datuje się na około 400 000 lat”. Jak wyjaśniono w komunikacie prasowym, analiza prehistorycznych białek z wykorzystaniem spektrometrii mas pomaga naukowcom sprostać wyzwaniu i umożliwia porównanie informacji z danymi pochodzącymi od innych hominidów, aby określić ich genetyczne pokrewieństwo.
Homo antecessor jako bazowy gatunek powstającej ludzkości
W tym samym komunikacie prasowym czytamy, że skamieniałości badane przez naukowców odkryto w Sierra de Atapuerca w Hiszpanii w 1994 roku. Mimo że początkowo badacze stwierdzili, że Homo antecessor był ostatnim wspólnym przodkiem współczesnych ludzi i neandertalczyków, dokładne pokrewieństwo między tymi hominidami było później tematem szerokich dyskusji. José María Bermúdez de Castro, współautor opracowania, powiedział: „Wspólne cechy Homo antecessor i hominidów wyraźnie pojawiły się znacznie wcześniej, niż początkowo sądzono. Homo antecessor musi być zatem bazowym gatunkiem kształtującej się ludzkości obejmującej neandertalczyków, denisowian i współczesnych ludzi”. Projekt HOPE (HOminin Proteomes in human Evolution) „ma na celu odtworzenie genetycznego pokrewieństwa między naszym gatunkiem i gatunkami wymarłych hominidów pochodzących z miejsc i okresów niepasujących do zachowanego antycznego DNA badanego z wykorzystaniem spektrometrii mas i sekwencjonowania pradawnych białek hominidów”, zgodnie z informacją podaną w serwisie CORDIS. Z kolei projekt TEMPERA (Teaching Emerging Methods in Palaeoproteomics for the European Research Area) oferuje szkolenia dla naukowców na wczesnych etapach kariery, aby potrafili odczytywać sekwencje antycznych białek i interpretować uzyskane informacje. Więcej informacji: projekt HOPE strona projektu TEMPERA
Słowa kluczowe
HOPE, TEMPERA, Homo antecessor, Homo sapiens, neandertalczycy
