Słoneczna dezynfekcja wody w Afryce
Mieszkańcy wiejskich obszarów Afryki Subsaharyjskiej nie mają dostępu do sieci wodociągowej, więc ich jedynymi źródłami wody pitnej są stawy, rzeki i strumienie. Niestety, taka woda jest często zanieczyszczona, co oznacza, że miliony ludzi z lokalnych społeczności są narażone na różne choroby.
Technologia Sodis
Udoskonalenie technologii Sodis stało się celem naukowców realizujących finansowany przez UE projekt WATERSPOUTT. Wykorzystywanie słońca do dezynfekcji wody nie jest nowym pomysłem – już około 2 000 lat temu Hindusi wystawiali tace z wodą na słońce. Cała koncepcja jest bardzo prosta: należy napełnić wodą przezroczysty pojemnik i zostawić go w pełnym słońcu na sześć godzin. Emitowane przez Słońce promieniowanie ultrafioletowe zabija mikroorganizmy, a wytworzone w butelce ciepło hamuje wszelkie endogenne mechanizmy naprawcze drobnoustrojów. Projekt WATERSPOUTT realizowany jest przez konsorcjum 18 organizacji partnerskich z 11 krajów, w tym czterech partnerów z Afryki. „Naszym celem było zaprojektowanie i udoskonalenie zrównoważonej technologii Sodis, żeby zapewnić społecznościom z Afryki i innych krajów, żyjącym na obszarach oddalonych i podatnych na zagrożenia, niedrogi dostęp do bezpiecznej wody pitnej”, wyjaśnia koordynator projektu Kevin McGuigan. Zebrane dowody wskazują, że zastosowanie metody Sodis przyczynia się do spadku zachorowań na biegunkę i dyzenterię wśród dzieci z obszarów wiejskich oraz sprzyja ich lepszemu rozwojowi. Jednak pomimo dużej opłacalności, technika słonecznej dezynfekcji wody nadal nie cieszy się dużą popularnością wśród lokalnych społeczności.
Rozwój technologii Sodis
Zbieranie wody deszczowej jest zrównoważonym sposobem zaspokajania zapotrzebowania na wodę na najuboższych obszarach, ale deszczówkę trzeba uzdatnić przed spożyciem. Zespół projektu WATERSPOUTT udoskonalił metodę Sodis, projektując specjalne reaktory – dzięki temu w ciągu pięciu godzin można uzdatnić nawet do 200 litrów wody. Innowacyjny reaktor składa się z układu rurek umieszczonych pod odpowiednim kątem na powierzchni z materiału odbijającego światło, przez które przepływa zebrana deszczówka. „Jest to system przypominający panel słoneczny, który zamiast wytwarzać gorącą wodę, wytwarza wodę pitną”, wyjaśnia Fabio Ugolini, kierownik ds. komunikacji w projekcie. Mieszkańcy Afryki Subsaharyjskiej zazwyczaj używają nieprzezroczystych plastikowych kanistrów do zbierania i transportowania wody. Jednak takie pojemniki łatwo się brudzą, zanieczyszczając wodę i wpływając na jej jakość. Aby rozwiązać ten problem, zespół projektu WATERSPOUTT zaprojektował przezroczysty 20-litrowy kanister oraz przezroczyste wiadro o tej samej pojemności, które można wykorzystywać w systemie Sodis. Pojemniki te powstały specjalnie do użytku domowego i zostały już przetestowane przez społeczności z Etiopii i Malawi. Naukowcy z projektu WATERSPOUTT poświęcili jego dużą część na działania promujące większą akceptację technologii wśród lokalnych mieszkańców. Partnerzy angażowali społeczności w proces projektowania systemów Sodis, tym samym zwiększając szanse na to, by mieszkańcy stosowali je później w swoim codziennym życiu. Doświadczenie i wiedza zdobyte w ramach projektu WATERSPOUTT są obecnie wykorzystywane przez zespół kolejnego projektu PANIWATER, który zamierza udoskonalać systemy opracowane podczas projektu WATERSPOUTT. McGuigan ma nadzieję, że „projekt WATERSPOUTT odbije się szerokim echem wśród lokalnych społeczności i pomoże im uzdatniać biologicznie skażoną wodę w swoich własnych domach”. Dzięki temu zmniejszy się ryzyko zapadalności na różne choroby, co oznacza, że więcej dzieci będzie mogło chodzić do szkoły, a to będzie miało ogólny pozytywny wpływ na jakość życia mieszkańców obszarów wiejskich Afryki Subsaharyjskiej.
Słowa kluczowe
WATERSPOUTT, Sodis, Afryka, woda pitna, woda deszczowa, słoneczna dezynfekcja wody, kanister