Czas przeciwdziałać biernemu paleniu w kontekście nowych dowodów wskazujących na zagrożenia dla zdrowia
Pomimo obowiązujących obecnie w europejskich krajach zakazów palenia w publicznych budynkach i innych miejscach naukowcy odkryli przekonujące nowe dowody na to, że narażenie osób niepalących i dzieci na palenie bierne pozostaje na niebezpiecznie wysokim poziomie i wpływa negatywnie na ich zdrowie. Seria skoordynowanych badań analizujących skutki biernego palenia w 12 europejskich krajach w ramach projektu TackSHS wykazała, że średnio 31 % populacji ma bierny kontakt z dymem tytoniowym (od 68 % populacji w Grecji do 24 % w Irlandii). „Wiemy, że w tych krajach średnio 26 % dorosłej populacji to palacze: 31 % mężczyzn i 21 % kobiet. Jednak procent osób narażonych na dym jest równie wysoki – 31 %”, stwierdza koordynator projektu, Esteve Fernández Muñoz, profesor i dyrektor Oddziału ds. Ograniczania Użycia Tytoniu w Katalońskim Instytucie Onkologii w Barcelonie. Bierne palenie to problem występujący w miejscach pracy, prywatnych domach i samochodach, ale przede wszystkim w miejscach publicznych, takich jak bary, kawiarnie i restauracje, nawet na tarasach na świeżym powietrzu”, dodaje. Badacz podkreśla, że uzyskane dane wskazują, iż rządy muszą obecnie wprowadzić regulacje zakazujące palenia w samochodach i obszarach na świeżym powietrzu, w których przebywają dzieci. „Wykorzystując biomarkery środowiskowe, zbadaliśmy ekspozycję na bierne palenie na obszarach, które uprzednio rzadko były przedmiotem badań, takich jak publiczne otwarte przestrzenie”, opowiada Fernández. „Zbadaliśmy próbki reprezentatywne dla populacji – 1 000 w każdym kraju – i mieliśmy możliwość połączenia tych informacji z danymi na temat próbek powietrza w różnych lokalizacjach”.
Wpływ na dzieci
„Palenie przy szkolnej bramie czy na placu zabaw, a także w domu i w samochodzie ma miejsce we wszystkich europejskich krajach i może szczególnie źle wpływać na dzieci”, zauważa Fernández. „Poziomy dymu w samochodach palaczy są bardzo wysokie, zaś stężenie nikotyny przekracza poziom obserwowany w domach palaczy. Samo to przyczynia się do największego narażenia na bierne palenie w Europie”. Według Fernándeza w samym 2017 roku wśród dzieci w wieku 0–14 lat narażenie na dym papierosowy w domu wiązało się z 344 zgonami (1,5 % całkowitych zgonów u dzieci), zaś wśród niepalących osób dorosłych odpowiadało za 30 000 zgonów. „Zbadaliśmy, jak dużym obciążeniem są choroby wywoływane narażeniem na bierne palenie, i okazało się, że jest ono bardzo wysokie. Na przykład spośród chorób, co do których wiemy, że są częściowo powodowane przez bierne palenie, 72 % przypadków niskiej wagi urodzeniowej oraz 13 % przypadków infekcji dolnych dróg oddechowych u dzieci wiąże się z narażeniem na bierne palenie”.
Zagrożenia dla zdrowia
Dym tytoniowy zawiera 69 toksycznych substancji, w tym substancje rakotwórcze. Dlatego właśnie niektóre osoby niepalące chorują na raka płuc lub choroby serca. „Dzięki poprzednim badaniom wiemy, że ryzyko raka płuc u osób niepalących narażonych na bierny kontakt z dymem tytoniowym jest o 20 % wyższe niż u osób niepalących, które nie są na to narażone”, dodaje Fernández. Informacje z ankiety przeprowadzonej w ramach projektu TackSHS wykorzystano w celu obliczenia ryzyka zachorowalności związanej z narażeniem na bierne palenie. „Szacujemy, że u osób dorosłych narażenie na bierne palenie przyczynia się do 30 % ryzyka systemowej choroby serca, 27 % ryzyka przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, 15 % ryzyka udaru oraz 12 %ryzyka raka płuc”. E-papierosy również wywierają wpływ na zdrowie z uwagi na wydzielanie oparów zawierających nikotynę, mimo że zawierają one mniej toksycznych składników niż dym tytoniowy. „Zawierają nikotynę i niektóre substancje rakotwórcze, choć w mniejszym stężeniu. Uważamy, że nie są w pełni bezpieczne”, stwierdza Fernández. „Zbadaliśmy ich wpływ na osoby niepalące narażone na opary z e-papierosów i odkryliśmy, że przez kilka godzin po narażeniu utrzymywały się objawy związane z jamą nosową oraz podrażnienia gardła”.
Słowa kluczowe
TackSHS, palenie, tytoń, e-papierosy, nikotyna, rak płuc, choroba serca, zakaz palenia, bierne palenie
