Wspólne kształtowanie polityki może być przygodą
Z myślą o zwiększeniu zaangażowania obywatelskiego kraje na całym świecie zwracają się w kierunku strategii wspólnego kształtowania polityki. Procesy takie jak współprojektowanie, współtworzenie i współocena mają za zadanie zmienić stare podejście administracji publicznej poprzez wsłuchanie się nie tylko w opinie polityków i urzędników, ale również w głos społeczeństwa obywatelskiego i mieszkańców. Niestety, z powodu braku praktycznych dowodów na skuteczność i trwałość tych procesów wiele administracji publicznych nie wykorzystuje pełnego potencjału wspólnego kształtowania polityki. Finansowany przez Unię Europejską projekt ENLARGE (ENergies for Local Administrations: Renovate Governance in Europe) został uruchomiony z myślą o znalezieniu rozwiązania tego problemu. „Dokonując kompleksowego przeglądu piśmiennictwa i angażując się w szeroko zakrojony dialog z decydentami, ekspertami i podmiotami społeczeństwa obywatelskiego, partnerzy projektu ENLARGE pragnęli rzucić nieco światła na zagadnienie dotyczące tego, »jak i dlaczego« współprojektowanie, współtworzenie i współocena przyczyniają się do ulepszenia procesu kształtowania polityki”, wyjaśnia Erica Melloni, dyrektorka projektu ENLARGE. „Postanowiliśmy także lepiej zrozumieć czynniki, które wspierają – lub utrudniają – sukces procesów opartych na współpracy w dziedzinie kształtowania polityki”, dodaje Cristina Vasilescu, koordynatorka projektu ENLARGE.
Wybierz własną przygodę
Mając na uwadze, że powodzenie każdego procesu opartego na współpracy zależy w dużej mierze od kontekstu, uczeni pracujący nad projektem postanowili zrezygnować z opracowania tradycyjnego raportu i zaleceń na rzecz praktycznego narzędzia współpracy. Wynikiem ich prac jest gra książkowa ENLARGE „Choose Your Own Adventure” (CYOA) dotycząca procesów partycypacyjnych w dziedzinie zrównoważonej energii. „Gra książkowa CYOA w zamyśle ma być żywym narzędziem dla tych społeczności, które chcą wspierać partycypacyjne sprawowanie rządów i osiągać lepsze rezultaty działań opartych na współpracy”, tłumaczy Vasilescu. Zadaniem interaktywnej gry książkowej CYOA, dostępnej przez internet, jest przeniesienie użytkownika w świat społeczności gminnej, gdzie ma on pracować nad wdrożeniem polityki dotyczącej zrównoważonej energii we współpracy z zainteresowanymi stronami. Każdy gracz musi zatem przeanalizować stan faktyczny, zrozumieć wszystkie punkty widzenia i w oparciu o te informacje wybrać najwłaściwszy proces, który zakończy się osiągnięciem celu. „Poprzez zastosowanie grywalizacji jesteśmy w stanie zaoferować organom administracji publicznej możliwość zapoznania się w praktyce z procesem wspólnego kształtowania polityki”, mówi Melloni. „Za pomocą metody prób i błędów użytkownicy zyskują pewność siebie potrzebną do skutecznego wdrożenia procesów opartych na współpracy we własnych, rzeczywistych miejscach pracy”.
Cenne narzędzia dla Europejczyków
Projekt ENLARGE znacząco przyczynił się do poszerzenia naszej wiedzy na temat skuteczności narzędzi współpracy w kształtowaniu polityki. „Jak wyraźnie wynika z naszej gry książkowej, za każdym działaniem opartym na współpracy zakończonym sukcesem stoi wybór spośród wielu różnych możliwości w zakresie projektowania i zarządzania”, podkreśla Melloni. „Każda z tych możliwości zasługuje na staranne rozważenie i wyciągnięcie wniosków, gdyż pozwala to zrozumieć, jakie skutki pociągają za sobą dane sekwencje wyborów i działań w określonych kontekstach”. W opinii Komisji Europejskiej wyniki projektu ENLARGE mogą mieć duży wpływ na decydentów zajmujących stanowiska w organach administracji publicznej, jak również na inne zainteresowane strony zaangażowane w formułowanie i wykonywanie polityk publicznych. „Rezultaty projektu to cenne narzędzia, oferujące wsparcie w realizacji innowacyjnych inicjatyw dotyczących współtworzenia na szczeblu UE”, dodaje Vasilescu. „Nasza mapa wiedzy na temat procesów opartych na współpracy oraz nasza gra książkowa CYOA mają szczególny potencjał do tego, by wspierać wdrożenie europejskiego planu działania na rzecz administracji elektronicznej i innych europejskich strategii, które mają na celu modernizację sektora publicznego poprzez zastosowanie metod wspólnego kształtowania polityki”.
Słowa kluczowe
ENLARGE, grywalizacja, administracja publiczna, wspólne kształtowanie polityki, zaangażowanie obywatelskie, zrównoważona energia