Transformacja badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy
Nic tak nie przykuwa uwagi całego świata do poważnego problemu zdrowotnego jak nazwisko wielkiej sławy. W konsekwencji mamy obecnie do czynienia z "efektem Jolie", bo tak można opisać wpływ, jaki aktorka Angelina Jolie wywarła na kobiety poddające się teraz badaniom w kierunku raka piersi, których liczba rzekomo się podwoiła. To dobre nowiny, zważywszy że chodzi o najczęstszą postać nowotworu wśród kobiet na świecie. Choroba faktycznie odpowiada za niemal jedną czwartą zgonów w krajach rozwiniętych. Można jej zapobiec dzięki wczesnej diagnostyce, niemniej potrzebne są dalsze udoskonalenia technik badań przesiewowych w kierunku raka. Temu właśnie mógł być poświęcony projekt AUTOCAST (Automatyczne badanie przesiewowe w kierunku raka na bazie PCR w czasie rzeczywistym) dzięki dofinansowaniu ze środków unijnych w wysokości 3 mln EUR. Główny nacisk położono na opracowanie nowych technologii i metodologii ukierunkowanych na drugi, najbardziej rozpowszechniony nowotwór wśród kobiet i powiązany z nim wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Programy badań przesiewowych mające wykrywać chorobę są niezbędne, ale mogą generować znaczące opóźnienia w uzyskiwaniu wyników, a przez to w rozpoczynaniu leczenia. W toku projektu AUTOCAST pracowano nad poprawą sposobu przeprowadzania badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy. Naukowcy zaprojektowali wyjątkową, zautomatyzowaną technologię opartą na reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR), za pomocą której można wykryć równolegle wiele genotypów HPV i biomarkerów raka szyjki macicy w jednym wymazie. Koncepcja badań przesiewowych point-of-care w kierunku raka szyjki macicy pomoże w poprawieniu wykrywalności stanu przedrakowego i raka. Lekarz będzie w stanie pobrać próbkę wymazu i niezwłocznie przeprowadzić test na obecność HPV i biomarkerów oraz ryzyko rozwinięcia się raka szyjki macicy. Ponadto test umożliwia wiarygodne rozróżnienie między niskim a wysokim stopniem złośliwości stanu przedrakowego szyjki macicy, co ma istotne znaczenie dla postępowania z kobietami, których wyniki wymazu są nieprawidłowe. Dotychczas oznaczało to opóźnienia, gdyż próbki wysyłane były do centralnego laboratorium do zbadania wymazu z szyjki macicy (zazwyczaj ręczna ewaluacja pod mikroskopem). Dr Csaba Jeney z GenoID na Węgrzech zauważa: "Dla mnie, jako koordynatora projektu, skupiona i skrupulatna praca nad doskonaleniem jednej z najstarszych dziedzin medycyny to naprawdę ekscytujące doświadczenie. Nasze przedsiębiorstwo wraz z irlandzką grupą Johna O'Leary'ego i Cary Martin pracowało nad odkrywaniem biomarkerów, co umożliwiło stworzenie czołowego panelu biomarkerowego w branży, dając nadzieję na transformację badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy". Pojawiły się przeszkody, jak ujawnia koordynator projektu, ale taki jest charakter prac naukowych. "Członkowie konsorcjum z austriackich, irlandzkich, niemieckich i węgierskich instytutów i przedsiębiorstw zrobili co w ich mocy. Teraz przystępujemy do wykorzystywania wyników z ogromnymi oczekiwaniami" - zauważa. System można zastosować do innych nowotworów czy stanów chorobowych, a także w innych dziedzinach, takich jak bezpieczeństwo żywności, monitoring środowiska czy bezpieczeństwo wewnętrzne, pod warunkiem przyjęcia odpowiedniego panelu biomarkerowego, zapewniając w ten sposób możliwość zaawansowanych badań i znaczących korzyści społeczno-gospodarczych w przyszłości. Dr Cara Martin, reprezentująca irlandzkiego partnera Trinity College Dublin, powiedziała: "Ten sojusz otworzył także wiele innych możliwości dla naukowców w Irlandii i Europie, zarówno w zakresie badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy, jak i innych nowotworów oraz jednostek klinicznych". W toku prac nad projektem - jak wyjaśnia - w zespole wypracowane zostały doskonałe relacje, a członkowie, za pośrednictwem różnych inicjatyw, połączyli swe siły i złożyli wnioski o dofinansowanie unijne i krajowe na kilka projektów nie tylko w obszarze badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy, ale także innych nowotworów z wykorzystaniem odmiennych podejść technologicznych.Więcej informacji: GenoID http://www.genoid.net/index.php/autocast/introduction/ Karta informacji o projekcie AUTOCAST
Kraje
Austria, Niemcy, Węgry, Irlandia